İlacın reklamı olur mu?

[Bluesky24]

Reçetesiz satılan ilaçların tanıtımının serbest bırakılması ilgili

yasa tasarısı gündemde. Tasarının kabul edilmesi durumunda reklam ve

medya sektörünün yanı sıra tüketicilerde bu işten kazançlı çıkacak.

Tüketicinin bilinçlenmesi hatalı ilaç kullanımını azaltırken, yanlış

kullanımın yol açacağı sonuçları da engelleyecek.



Rekabet araçlarından en önemlisi ve etkilisi olan reklam doğru

yapıldığında kısa zamanda büyük kitlelere ulaşma imkanı sağlıyor.

Reklam yapılırken, hedef kitle olan tüketicinin de en doğru şekilde

bilinçlendirilmesi gerekiyor. Akılda kalıcı bir slogan, tüketicinin

beklentisine en yakın olanı verme ve yanıltıcı reklama kaçmadan yapılan

mübalağa sanatı rekabet piyasasında bir adım öne çıkarak, aranılan

marka olma avantajını da beraberinde getiriyor. Ancak bu her sektör

için bu kadar kolay olmuyor. Dünyada reklam yasağı ile karşı karşıya

olan ilaç sektörü Türkiye'de de çeşitli Tıp Mevzuatı ve Tüketicinin

Korunması Kanunu engellerine takılıyor. 1262 sayılı İspençiyari ve

Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile reçeteli ilaç reklamları yasaklanırken,

tanıtımları ise sadece sağlık çalışanlarına yapılabiliyor. Çünkü tıp

ticaret kabul edilmiyor.

DÜNYADA FARKLI UYGULAMALAR VAR

Reçetesiz ilaç tanıtımlarında ise dünyada farklı uygulamalar

görülüyor. AB ülkeleri, Bulgaristan, Brezilya, Polonya, Macaristan,Rusya, Hırvatistan, Japonya, ABD ve bir çok ülkede reçetesiz ilaçların tanıtımının yapılması, ülkelerin

kendileri belirledikleri kurallar ve kısıtlamalar çerçevesinde serbest

bırakılıyor. Ülkemizde ise durum biraz belirsiz. Reçetesiz ilaç

reklamlarına 90'lı yıllarda esneklik sağlanmış, yayınlanan yönetmelik

ile reklam yapılabileceği kabul edilmişti. Ancak Eczacılar Birliği'nin

talebi üzerine Danıştay yönetmeliği iptal etti ve reklam yapılması yeniden yasaklandı.

Önümüzdeki günlerde kanunlaşması beklenen " İlaçta Dönüşüm ve İlaç

Kurumu Yasa Tasarısı" ile ilaçta reklam yasağı konusu yeniden gündeme

geldi. Yapılacak düzenlemeyle reçetesiz ilaç reklamlarının önünün

açılması bekleniyor.

PAZARIN % 22 'SİNİ OTC' LER OLUŞTURUYOR

Tasarının kanunlaşması halinde eczanelerde satılan OTC ( Over the

counter) diye tabir edilen reçetesiz satılan basit ağrı kesiciler,

vitaminler, soğuk algınlığı ilaçları ve antiasitler artık eczanelerden

ayrı bir birimde satışa sunulacak. Tüketicilerin de bilinçlenmesini

sağlayacak olan tasarı, reklam ve medya sektörüne taze kan getirecek.

KONUYLA İLGİLİ UZMAN GÖRÜŞLERİ

Televizyon Yayıncıları Derneği Başkanı Nuri Çolakoğlu

"Türkiye'de reçetesiz ilaçların tanıtımının serbest bırakılması için

uzun zamandır süren bir çaba var. RTÜK yasası reçetesiz ilaçların

tantımının yapılabileceğini kabul ediyor. Ama uygulamada hala eski 1928

tarihli yasaya takılıp kalındığı için bu bir türlü gerçekleşmiyor.

Televizyon Yayıncıları Derneği'nin sektörün bütün ilgili taraflarını ve

Sağlık Bakanlığı'nı bir araya getirerek ortak bir çözüm bulma

çabalarında belli bir noktaya gelinmişti.

Türkiye'de özel TV yayıncılığının başlamasından bu yana 15 yıldır

çokça tartışılan bu konuda, sayısız toplantı yapıldı, komisyonlar

kuruldu. İlaç sektörünün önde gelen kuruluşlarının temsilcileri, ilgili

sivil toplum kuruluşları bir araya gelerek zorlu bir çalışma ardından

çok temel bazı noktalarda görüş birliği sağlamışlardı. Avrupa

Birliği'nin hemen her ülkesinde serbest olan, yaygın olarak kullanılan

ilaçların tanıtımı ile ilgili olarak getirilen bu öneri, hem toplumu

ölçüsüz davranışlara karşı korurken, bir yandan da halkın doğru ve

sağlıklı bilgilenme hakkını teslim etmekte, yıllardır sürdürülen bu

anlamsız yasağı kaldırmaktadır. Üstelik reçetesiz ilaçların tanıtımı

1994 tarihli Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Yasası'nda açıkça

"Reçetesiz satılan ilaçların reklamları serbesttir" hükmü ile serbest

bırakılmış olmasına rağmen henüz hayata geçirilememiştir. Yapılmak

istenen yönetmelik değişiklikleri de 1928 tarihli yasa hükümlerine

dayandırılarak iptal edilmişti.

Avrupa Birliği'ne uyum

çalışmalarının yoğunlaştığı şu günlerde, 1262 sayılı yasada gerekli

değişiklik yapılarak, reçetesiz ilaç tanıtımı konusunda gerekli mevzuat

uyumunun sağlanması ve sağlıklı bir geçiş sürecinin uygulamaya

konması, aynı zamanda uzun zamandır süren bu tartışmanın noktalanması

büyük önem taşımaktadır.

Bu konuda geliştirilen ayrıntılı önerinin ana noktaları şöyledir:

Satış Noktaları

"Halka ilaç satışı eczaneler aracılığı ile olmalıdır.

Reçeteli Reçetesiz Ayrımı

"Sağlık

Bakanlığı'nca ruhsatlandırılan ilaçlar reçeteli ve reçetesiz (OTC)

ilaçlar olarak sektör temsilcilerinin de katılımı ile

sınıflandırılmalıdır. Bu sınıflandırma çerçevesinde hangi etkin

maddelerin ve ürünlerin reçetesiz ilaç kapsamında değerlendirileceği

belirlenmeli ve oluşturulacak liste 6 ayda bir veya yılda bir

güncellenmelidir.

Halka Tanıtım

"Halka tanıtım, tüm iletişim kanallarını (yazılı ve görsel basın, radyo, TV vs) kullanacak şekilde serbest olmalıdır.

Halka

tanıtımda uygulanacak ilkeler Avrupa Birliği direktifleri, WHO tanıtım

kuralları ve Avrupa Reçetesiz İlaç Üreticileri Birliği (AESGP)'nin

kuralları temel alınarak oluşturulmalıdır.

"Halka tanıtıma

uygulanacak denetim ise firmaların ve sektörün öz denetimine ek olarak,

konusunda uzman kişilerden oluşan, bağımsız, özel bir kurul tarafından

gerçekleştirilmelidir.

Radyo ve televizyon, yazılı basın yolu ile

yapılacak tanıtımlarda denetim yayından önce yapılmalı tanıtım itiraz

görmediği takdirde yayınlanmalıdır.



Uluslararası Reklamcılık Derneği Hukuk Müşaviri Avukat Mert Van

BİLİNÇSİZ İLAÇ KULLANIMI ORTADAN KALKAR

İlaç sektöründeki reklam yasakları konusundaki kanuni düzenleme

tüketiciyi koruma amacı ile düzenlenmiş gibi gözüküyor ancak Türkiye

gerçeğini bildiğiniz üzere herkes herkese ilaç önerisinde

bulunabiliyor. Bu da hatalı ilaç kullanımını, belkide bu nedenle

sakatlıkları veya ölümleri bile tetikliyor. Sağlık Bakanlığı tarafından

hatalı ilaç kullanımına dayalı herhangi bir istatistiğin tutulmadığını

biliyorum. Bence ilaç sektöründe tüketiciyi koruma amaçlı olarak ilaç

reklamlarına izin verilmeli ve bu kötü gidişat engellenmelidir.

Reçeteli ilaçların kamuya yönelik tanıtım ve reklamı etik değil. Zaten

reçeteli ilacı bilmesi gereken de vatandaş değil, gerekli gördüğü

hallerde bu ilacı hastaya önerecek olan sağlık personelidir. OTC diye

tabir edilen reçetesiz ilaçlar ise, hasta tarafından kolayca

ulaşabilinen ilaçlar olduğundan bu tasarının kabul edilmesi fayda

sağlayacaktır.



Marmara Üni. Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Özlem Y. Çakmut

YASA BİR AN ÖNCE ÇIKMALIDIR

İlaç piyasasında önemli bir yeri olan Türkiye'de ilaçta reklam

yasağı konusunun Tüzük ve Yönetmelikler bazında ele alınması doğru

değildir. Bu nedenle bir an önce bir yasa çıkartılması, ayrıntılı

düzenleme yapılması şarttır. İlaçta Dönüşüm ve İlaç Kurumu Yasa

Tasarısı bu amaca hizmet etmek için hazırlanmış ancak henüz

yasalaşmamıştır. Türkiye'de mevzuatı incelediğinizde reçeteli ilaçların

tanıtımının yasak olduğunu, reçetesiz ilaçlara ilişkin tanıtım

bakımından açık bir düzenleme olmadığını, hatta reçetesiz ilaçların

kamuya tanıtımına izin verildiğini görürsünüz. Ancak sorun bugün için

OTC'lerde düğümlenmektedir. Çıkartılması düşünülen yasa öncesi durum

iyi değerlendirilmeli ve dengeler kamu menfaati gözetilerek

korunmalıdır. Diğer taraftan da halkı bilinçlendirmek ve olacaklara

karşı uyarmak da toplumsal bir görevdir.

Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği Genel Sekreteri Engin Güner

MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİNİ OLUMLU KARŞILIYORUZ

Hekim tarafından kullanıma karar verilmesi gerekmeyen OTC 'lerin

üretici firma tarafından, tüketiciye anlatılması çok sağlıklı bir

yaklaşımdır. Bu oluşum Sağlık Bakanlığı, Reklam Özdenetim Kurulu,

rakip firmalar, sağlık personeli ve tüketiciler tarafından da takip

edileceği için yanıltıcı herhangi bir iletişim engellenecektir. Burada

tartışılması gereken konu reklamın serbest olması değil nasıl

denetleneceğidir. Bu konuda doğru ve sağlıklı bir sistem kurulmasının

ve tüketicinin bilinçli ilaç tüketmesinin çok önemli olduğunu

düşünüyorum. AB ile uyumlu olarak Türkiye'de de reçetesiz ilaçların

halka yönelik tanıtımının İlaç Kurumu gözetimi altında yapılmasının

önünü açacak mevzuat değişikliğini olumlu karşılıyoruz.



hurriyet