Miyad Geçmesi ..

[Bluesky24]

Miyad Geçmesi ..

Miyad Geçmesi



Normal bir gebelik 38 ile 42. haftalar arasinda bebegin dogumuyla sonuçlanir. Gebelik haftasinin 42. haftayi tamamlamasina ragmen dogum eyleminin baslamamasi durumunda miyad geçmesinden bahsedilir.

Miyadi geçen bir bebegi bekleyen tehlikeler nelerdir?

Gerçek bir miyad geçmesi bebek için hem antenatal dönemde (bebek dogmadan) hem intrapartum dönemde (dogum eylemi esnasinda) hem de postpartum dönemde (bebek dogduktan sonra) yani tüm perinatal dönemde çesitli tehlikeleri olan bir durumdur. Bu tehlikelerin en büyük kaynagi süresi dolan uteroplasental ünitenin islevlerini yavas yavas yitirmesiyle ilgilidir.

Fetal distres gelismesi

Uteroplasental üniteden bebege giden yasamsal maddeler (besin maddeleri ve oksijen) azaldiginda ortaya çikan uteroplasental yetmezlik (UPY) bebekte dogum öncesi dönemde ve dogum eylemi esnasinda fetal distresin daha kolay gelismesine neden olur. Ayrica miyad geçmesi olgularinin bazilarinda gelisen oligohidramnios (amnios sivisinin azalmasi) kordon basisina yol açarak fetal distres gelismesini kolaylastiran bir etkendir.

Mekonyum aspirasyonu

Uteroplasental yetmezlik (UPY) gelisen miyad geçmesi durumlarinda diger bir problem bebegin mekonyumunu dogumdan önce ya da dogum eylemi esnasinda diskilamasidir. Bebegin ilk diskisi olan mekonyum normal sartlarda dogumdan sonraki ilk 24 saatte çikartilir. Fetal distres ve buna bagli olarak gelisen hipoksi (oksijen azligi) bebegin anüs sfinkterinin gevsemesine yol açar ve diskilama dogumdan önce olur. Bu ilk diski bebek dogmadan önce ya da daha siklikla bebek dogduktan sonra ilk nefesini aldiginda bebegin akcigerine kaçabilir. Bu yapiskan madde bebegin akcigerlerinin islevlerini bozabilir. Bu duruma mekonyum aspirasyonu adi verilir.

Iri bebek

Miyad geçmesinde her zaman uteroplasental yetmezlik (UPY) gelismeyebilir. UPY gelismeyen durumlarda bebek kilo almaya devam eder. Bebegin dogum öncesi tahmini kilosunun, ya da dogumda bebegin tartisinin 4000 gram üzerinde olmasi durumunda iri bebek'ten bahsedilir. Miyad geçmelerinin %25'inde iri bebek ortaya çikar. Hangi nedene bagli olarak ortaya çikarsa çiksin iri bebekte dogum eyleminin tüm evrelerinde çesitli problemler ortaya çikar: Birinci evrede dogum yavas ilerleyebilir, ikinci evre yavas ilerleyebilir ya da bas çiktiktan sonra omuz takilabilir, bebegin dogumu esnasinda epizyotomi yeri genisleyebilir ya da vajina ve pelvisin diger bölgelerinde ciddi yirtiklar olusabilir. üçüncü evrede ise plasentanin çikmasindan sonra uterus yoruldugu için kasilmasi zayiflayabilir ve atoni geliserek asiri kan kaybina neden olabilir. Bu nedenle bebegin tahmini kilosunun ultrasonla ya da klinik degerlendirmeyle 4500 gram üzerinde saptandigi durumlarda sezeryanla dogum tercih edilir.

Dismatürite (postmatürite)

UPY'nin ciddi boyutlara ulastigi durumlarda dismatürite ortaya çikabilir. Dismatürite intrauterin gelisme geriliginin (IUGG) özel bir seklidir. Bu bebekler miyadindayken normal kiloda olan ancak miyad geçmesiyle beraber ciltalti yag dokulari ve kas kitleleri enerji ihtiyaci nedeniyle harcandigindan kilo kaybeden bebeklerdir. Genellikle çok tipik bir görünümleri vardir: tirnaklari ve saçlari uzamistir ve mekonyumlarini dogmadan önce çikardiklarindan tüm vücutlari, özellikle de tirnaklari mekonyumla boyanmis olarak dogarlar. Miyad geçmesinde yaklasik %30 bebekte dismatürite bulgulari ortaya çikar.

Oligohidramnios

Miyad geçmesinde bir baska sorun da amnios sivisinin azalmasidir. UPY gelistikten sonra bebegin kaninin büyük kismini en önemli yasamsal organlari olan beyin ve kalbe yönlendirmesi nedeniyle ortaya çikar. Bu sivi azalmasi ultrason ile belirlenir. Oligohidramnios, özellikle mekonyumunu dogumdan önce çikarmis olan bebeklerde mekonyum aspirasyonunun gelismesini kolaylastirir. Oligohidramniosun yarattigi diger bir sorun da kordon basisi ve buna bagli olarak fetal distres ortaya çikmasidir. Kordon basisi dogum eylemi esnasinda ciddi problemler yaratarak dogumun sezeryanla gerçeklestirilmesine neden olabilir. Oligohidramniosun çok agir oldugu durumlarda hem kordon basisini ortadan kaldirmak hem de mekonyumun seyrelmesini saglamak amaciyla dogum eylemi esnasinda bir plastik kanül yardimiyla uterus içine steril sivi verilmesi yoluna gidilebilir. Bu yönteme amnioinfuzyon adi verilir.

Miyad geçmesinin nedenleri

Miyad geçmesi tüm gebeliklerin yaklasik %3'ünde görülür. Miyad geçmelerinin %90'dan fazlasinda herhangi bir neden bulunamamaktadir. Kalan %10'dan daha az kisimda ise anensefali (beyni olusmamis), bebegin bazi hormonal salgi bezlerinin gelismemesi ya da plasentanin sulfataz adli bir enziminin eksikligi saptanabilmektedir.

Daha önce miyadi geciken anne adaylarinda ileriki gebeliklerde miyad geçmesi ortaya çikma olasiligi %50'dir. Bu da miyad geçmesinin genetik bir zemini olabilecegini göstermektedir.

Nasil tani konur?

Miyad geçmesi tanisinin dogru olarak konabilmesi gebelik haftasinin dogru olarak belirlenmesine baglidir. Gebelik haftasinin belirlenmesinde en güvenli yöntem anne adayinin son adet tarihini (SAT) dogru hatirlamasi ve ilk 12 haftada yapilan ultrason ölçümünde bu tarihin dogrulanmasidir. Böyle bir incelemenin hata payi ±3 gündür. Böyle bir inceleme mümkün olmadiginda anne adayi son adet tarihini biliyorsa ikinci trimesterda da yine SAT ile ultrason ölçümüyle elde edilen gebelik haftasi karsilastirilir. Bu incelemenin hata payi 10 gündür. üçüncü trimesterda ultrason ile elde edilen gebelik haftasi ölçümünün hata payi üç haftaya kadar çikabilir. özellikle 2. ve 3. trimesterda SAT ile USG bulgulari arasinda uyumsuzluk oldugunda SAT ile belirlenen gebelik haftasina öncelik vermek daha uygundur. Geç dönemde basvuran ve SAT'ini hatirlamayan gebelerde ise, gebelik testinin yapildigi ve müspet çiktigi tarih, fetusun kalp seslerinin el doppler cihazi karna konarak ilk duyuldugu tarih, bebek hareketlerinin ilk basladigi tarih ya da bebek kalp atislarinin fetoskop ile ilk duyuldugu tarih gebelik haftasinin yaklasik olarak belirlenmesinde yardimci olabilir. Bu yöntemlerin hata payi tam olarak bilinmemekle beraber muhtemelen iki haftadan fazladir. Tüm bu yöntemlerle 42. haftayi geçtigi belirlenen gebeliklerde miyad geçmesi tanisi konur.

Miyad geçmesinde yaklasim

Miyad geçmesi tanisi güvenilir bir yöntemle kesin olarak konmus bir gebeligin yakindan takip edilmesi gerekir. Birinci hedef fetal distres bulgularinin erken dönemde taninmasidir. Bu amaçla bebek fetal iyilik hali testleri ile sik araliklarla dikkatlice degerlendirilir. Miyad geçmesinde fetusun iyilik halini degerlendirmek için en sik NST kullanilir. NST incelemesine amnios sivisi volümü (ASV) degerlendirmesi de siklikla eklenir. Bu incelemelere genelde 41. gebelik haftasinda baslanir. Ancak gerekli durumlarda ve özellikle de gebelik haftasinin net olarak saptanamadigi durumlarda daha erken baslanabilir. Incelemeler üç günde bir tekrarlanir. miyad geçmesinde fetal iyilik halinin belirlenmesinde CST ya da BFP de kullanilabilir.

Her inceleme esnasinda pelvik muayene de yapilir. Pelvik muayenede serviks olgunlasmasi indüksiyon (suni sanci) ile doguma uygun hale gelmisse dogum için daha fazla beklenmez ve dogum eylemini baslatmak amaciyla oksitosin ile indüksiyona baslanir. Serviks olgun degilse üç günde bir pelvik muayene ve fetal iyilik hali degerlendirilmesine devam edilir.

Gebelik 42. haftaya ulastiginda daha fazla beklemek anlamsizdir. Genellikle bu gebelik haftasinda serviks olgunlasmis bulunur. Fetus iri degilse induksiyon baslanir. Serviks olgunlasmamissa olgunlasmayi saglamak için servikse prostaglandin içeren bazi ilaçlar uygulanarak olgunlasma saglanir. Olgunlasmayi takiben induksiyon ile dogum gerçeklestirilir.

Miyad geçmesi olan fetuslar siklikla uteroplasental yetmezligi (UPY) olan fetuslardir. Bu nedenle serviks olgunlastirici ilaçlar verildikten sonra, induksiyon baslatildiktan sonra ve dogum eyleminin her asamasinda fetus kardiotokografi ile sürekli incelemeye tabi tutulur. Fetal distres bulgulari ortaya çiktiginda sezeryan ile dogum karari verilir.