Branş olarak Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

[Bluesky24]

Branş olarak Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Makaleye şu önemli bilgi ile başlamak istiyorum: Hekimlik koruyucu, tedavi edici ve Rehabilitasyon hekimliği olmak üzere 3'e ayrılır. Rehabilitasyon hekimliğin son aşamasıdır. Sağlığın bozulmasıyla sırasıyla şunlar olabilir; hastalık, yetersizlik (impairment), özürlülük, engellilik. Yetersizlik organ düzeyindeki, özürlülük bireysel düzeydeki bozuklukları, engellilik bireyin sosyal çevre ile ilgili bozuklukları ifade eder.

Rehabilitasyon hekimi bir taraftan özürlünün potansiyelini arttırmaya çalışırken bir taraftan özürlülüğü önlemeye çalışır. Bu bakımdan rehabilitasyon hekimliği temel olarak sadece hastalığın tedavisi ile uğraşan geleneksel tıptan farklıdır.

Geleneksel yöntemde; Ana amaç belirti ve bulgularla tanı koymak vetedavi edici araçlarla mümkünde etyolojik nedeni yok ederek, hastalığı tedavi etmektir. Rehabilitasyonhekimliği ise hastanın hastanın fonksiyonel sorunlarının üstesinden gelmeye çalışır.

Kısa tarihçe ve kavramlar:

Tıbbi Rehabilitasyon çalışmaları sakatlıkların yoğun olarak görüldüğü 1. ve 2. Dünya Savaşından sonra daha ciddi ve yaygın bire biçimde başlamıştır. Branşın adı '' fizik tedavi '' olarak başlamış , sonra '' Fiziksel Tıp'' ve en son hali ile ''Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon'' adını almıştır. Sağlık bakanlığı halen ''Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon'' ünvanını kullanmaya devam etse deuluslararası alanda ''fizik tedavi''fizyoterapistleri, fizik tedavi teknisyenlerini tanımlamada kullanılmaktadır.



Fiziksel Tıp: Tıbbi rehabilitasyonun önemli bir parçasıdır. Fiziksel ajan ve tekniklerin tedavide kullanımını içerir. Bu konuda Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanlarının elinde bir çok cihaz ve ekipman mevcuttur.



Rehabilitasyon: Rehabilitasyon fizyolojik ve anatomik yetersizliği ve çevreye uyumsuzluğu olan kişinin, arzularına ve yaşam planlarına uygun olarak fiziksel, ruhsal, toplumsal, mesleki özel uğraşı ve eğitsel potansiyelini en üst düzeye çıkarmaktır.

Rehabilitasyonda amaç özürlü ve engellilere, fiziksel, ruhsal,ekonomik ve sosyal yönden olabildiğince bağımsızlık kazandırmaktır. Kapsamlı ve entegre bir rehabilitasyon programı bağımsızlığı arttırır , yatağa ve başkalarına bağımlı kalma süresini kısaltacak ve yaşam kalitesini yükseltecektir. Ancak tıbbi rehabilitasyon mutlaka sosyal ve mesleki rehabilitasyonla birlikte ele alınmalıdır yoksa rehabilitasyon hedefine ulaşılmamış olur (sağlıklıyken üretken olan bir hasta, eski mesleğine dönemez veya yeni bir meslek edinemezse, rehabilitasyon çalışmaları hedefine ulaşmış sayılmaz).

Rehabilitasyon çalışmaları 2. dünya savaşı sonrasında çok sayıda kas-iskelet yaralanmalı hasta ortaya çıktığı için önce bu konuda yoğunlaşmış ancak bu hastalıkların seyri sırasında basınç yaraları, idrar sitemi problemleri, mide- bağırsak sistemi, psikolojik ve sosyal adaptasyon fonksiyon bozuklukları çıkmış ve branşın ilgi alanına girmiştir. Zamanla bunlara kalp-damar , solunum, yanık, gebelik gibi bir çok konuda rehabilitasyon eklenmiştir ve rehabilitasyon kavramı genişlemiştir.



REHABİLİTASYON EKİBİ:



EKİP YAKLAŞIMI REHABİTASYONDA ESASTIR.

HASTA ve AİLESİ' DE EKİBİN BİR PARçASIDIR.

REHABİLİTASYON EKİBİNİN LİDERİ FİZİK TEDAVİ ve REHABİLİTASYON UZMANIDIR.

REHABİLİTASYON DİNAMİK BİR SüREçTİR.

özürlülük ve engelliliğin giderilmesine katkıda bulunan, yetersizliği azaltan medikal ve cerrahi her süreç rehabilitasyonun bir parçasıdır.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı medikal ve rehabilitatif değerlendirme ve tedaviden, karmaşık programları koordine ve entegre etmekten birinci derece sorumludur.

Rehabilitasyon hekimi, genel tıbbi değerlendirmelerin yanında,nörolojik muayene, kas- iskelet sistemi muayenesi, rehabilitatif değerlendirme ve tedavi(spesifik rahatsızlıkların ortaya çıkaracağı komplikasyonları ön görme, ilgili medikal tedaviyi düzenleme, hastanın günlük yaşam aktivitelerini değerlendirme, egzersiz tedavisini planlama, hastayı psikolojik ve seksüel açıdan değerlendirme, hastanın yardımcı cihaz ihtiyacını değerlendirme ve reçetelendirme uygun durumlarda diğerbranş hekimlerinden konultasyon isteme) konularında gerekli beceriye sahip olarak yetişirler.





EKİBİN DİĞER üYELERİ:

İş uğraşı terapisti

Rehabilitasyon hemşiresi

Fizyoterapist

Fizik tedavi teknisyeni

Rekreasyon terapisti

Prosteist-Ortoist

Psikolog

Sosyal hizmetler uzmanı

Konuşma terapisti



ülkemiz dışında , Amerika, Kanada, Brezilya, Avusturalya, Güney Kore, Japonya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Portekiz, İspanya, İsveç, İngiltere, İzlanda, Norveç, İsveç, Endonezyada Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanlığı vardır. Uzmanlık eğitim süresi 4-5 yıldır. Avrupa FTR yeterlilik kurulu (Board) 1991 yılında kurulmuştur. ülkemizde de Avrupa ile aynı gün ve saatte Avrupa Board sınavı yapılmkatadır. Kendim de 2005 Avrupa Board sınavını kazanmış bulunan Avrupa board sertifikalı fiziatristim. Aşağıda Avrupa ' da branşımızın tanımı yer almaktadır.





European definition of Physical and Rehabilitation Médicine (PRM)





This proposal was set up during the General Assembly of Ljubljana (March 2003) and validated in Antalya (October 2003)



PRM is an independent medical specialty concerned with the promotion of physical and cognitive functioning, activities (including behaviour), participation (including quality of life) and modifying personal and environmental factors. It is thus responsible for the prevention, diagnosis, treatment and rehabilitation management of people with disabling medical conditions and comorbidity across all ages.



Specialists in PRM have a holistic approach to people with acute and chronic conditions, examples of which are musculo-skeletal and neurological disorders, amputations, pelvic organ dysfunction, cardio-respiratory insufficiency and the disability due to chronic pain and cancer.



PRM specialists work in various facilities from acute care units to community settings. They use specific diagnostic assessment tools and carry out treatments including pharmacological, physical, technical, educational and vocational interventions. Because of their comprehensive training, they are best placed to be responsible for the activities of multi-professional teams in order to achieve optimal outcomes.





http://www.euro-prm.org/



Hangi hastalıklar veya şikayetler Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanlığının ilgi alanını oluşturur?



Bel ağrısı

Boyun ağrısı

Alt ve üst ekstremite (omuz, dirsek, el bileği, el, kalça, diz,ayak bileği ve ayak) ağrıları

Temporomandibular eklem (çene eklemi)rehabilitasyonu

Ağrılı kas hastalıkları( Fibromiyalji, Miyofasyal ağrı Sendromu)

Kronik ağrı tedavisi

Romatizmal Hastalıklar (Osteoartrit, romatoid artrit, ankilozan spondilit ve diğer spondiloartropatiler, akut romatizmal ateş, ailesel akdeniz ateşi, behçet hastalığı ...)

Osteoporoz (kemik erimesi) ve diğer metabolik kemik hastalıkları

Refeleks sempatik distrofi

Tuzak nöropatiler (sinir sıkışmaları)

Tüm ağrılı kas hastalıkları

İnme Rehabilitasyonu

Omurilik yaralanması Rehabilitasyonu

Multipl Skleroz Rehabilitasyonu

Sinir yaralanmarı rehabilitasyonu

Miyopati rehabilitasyonu

Kırık rehabilitasyonu

Artroplasti (Eklem protez ameliyatı uygulaması )Rehabilitasyonu

Skolyoz (omurganın patolojikeğrilikleri)

Ampute (uzuv kaybı)rehabilitasyonu

El (tendon, sinir, damar kesileri ) rehabilitasyonu

Ayak hastalıkları ve ayakkabı modifikasyonları

Sportif rehabilitasyon

Serebral palsi

Poliomiyelit, Gullian Barre sendromu rehabilitasyonu

Kardiyak (kalp) rehabilitasyon

Periferik damar hastalıkları rehabilitasyonu

Gebelik rehabilitasyonu

kanser rehabilitasyonu

Geriatrik rehabilitasyon

Yanık Rehabilitasyonu

Travmatik beyin yaralanması rehabilitasyonu

Vertigo (baş dönmesi) rehabilitasyonu

Solunum rehabilitasyonu

Yüz felci rehabilitasyonu





Bu hastalıklar sırasında ayrıca spinal ortezler, transfer yöntem ve araçları, immobilizasyon etkileri, üst ve alt ekstremite ortezleri, elektrodiagnoz,yürüme ve postür analizleri, spatisite, bası yaraları, nörokenik mesane, nörojenik bağırsak, nörojenik dil ve konuşma bozuklukları, nörojenik yutma bozuklukları konusunda geniş bilgi ve deneyim sahibidirler.

Tedavi aracı olarak Fiziatristler hangi teknik ve cihazlardan faydalanır?





Medikal tedaviler

Lokal enjeksiyonlar (kas ve yumuşak dokular, sinir tuzaklanmalarına, eklem içine, omurga yapılarına)

Sıcak, Soğuk, Ultraviole

Elektroterapi (Ultrason, kısa dalga diatermi, mikrodalga diatermi, Diadinamik akımlar, interferansiyel akımlar, TENS, Elektrik stimulasyonu)

Fonsiyonel elektriksel stimulasyon

Biofeedback

Akupunktur

Lazer

Magnetoterapi

Traksiyon

Masaj

Manipülasyon (Elle yapılan tedaviler)

mobilizasyon

Hidroterapi, balneoterapi

Egzersizler

Ortezler

Ergonomi



Sevgili hastalar umarım size bazı konularda faydalı olmuşumdur.

Saygılarımla, Uz. Dr. Cem Erçalık

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı