Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar

[Bluesky24]

Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar [/b]



Bu başlık altında toplanan hastalıklar iki insan arasında oluşan cinsel nitelikli yakın temasla bulaşan mikrobik (bakteri ,virüs, parazitlere bağlı ) hastalıklardır. Önceleri zührevi hastalıklar olarak anılan bu hastalıkların bir kısmı yanlızca genital bölgede belirtilere neden olurken (kadında vaginal akıntı,erkekte üretradan akıntı,her iki cinste genital bölgede ülser gibi) ,diğer bir kısmı vücudu etkileyen genel belirtilere neden olurlar (frengi, hepatit B, AIDS gibi)



Bu hastalıkların bir kısmı için en önemli bulaşma yolu iki insanın cinsel nitelikli yakın teması (genital siğil,herpes simpleks,vajinit gibi), diğer bir kısım hastalıklar cinsel yolla bulaşmaya ek olarak kan yoluyla (AIDS ve hepatit Bnin virüs taşıyan kanın nakledilmesiyle bulaşması gibi ,anneden bebeğine henüz doğmadan frengi bulaşması gibi) ve cinsel ilişki dışındaki yakın temasla da bulaşabilmektedir. (anneden bebeğine doğum esnasında doğum sonrasında emzirme ve bakım esnasında bulaşan genital siğil ,herpes simpleks ve hepatit B gibi ,aile içi günlük yaşam koşullarının paylaşılması sonucu bulaşan hepatit B gibi)



Bu gruptaki hastalıkların bulaşması için heteroseksüel ilişki koşul olmadığı gibi , bulaşma için gerçek cinsel ilişki olmaksızın enfeksiyon taşıyan birinin genital bölgesiyle yakın temas bile hastalığı almak için yeterli olabilmektedir.(genital siğil gibi).Cinsel yoldan bulaşan hastalıklar tüm diğer bulaşıcı hastalıklar gibi bildirimi zorunlu hastalıklar grubunda yeralırlar.



Aşağıda anlatılacak hastalıkların çoğu için cinsel ilişki dışında da çeşitli bulaşma yolları mevcuttur bu yüzden bu hastalıklardan birine yakalanan kişinin partnerini ,ya da partnerli hastalığa yakalanan kişiyi sadakatsizlikle itham etmesi haksızlık olabilir. Dahası cinsel yoldan bulaşan hastalıklarda görülen belirtiler başka hastalıklarda da görülebilir ve yanlızca belirtilere dayanarak , tanı konmadan karşı tarafı suçlamak anlamsızdır.



Cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olan kişinin hastalığın varolduğu zaman dilimi içinde ilişkide bulunduğu kişilere durumu bildirmesi ve bu kişilerin de kontrolden geçmeleri için uyarıda bulunması ,tedavi bitene kadar ,doktorun belirlediği süre içersinde hiçbir cinsel aktivitede bulunmaması ya da doktorun izniyle prezervatif koruyuculuğu altında ilişkide bulunması partner(ler)ine ve topluma karşı en önemli sorumluluğudur.



CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR BAŞLIĞI ALTINDA TOPLANAN HASTALIKLAR



Gonore ve Klamidyalara bağlı jinekolojik enfeksiyonlar



Genital ülser hastalıkları



Herpes Simpleks enfeksiyonu



Sifilis (Frengi)



Genital Kondilomlar (Genital Siğiller)



Hepatit B



AIDS



Yumuşak Şankr



Lenfogranüloma Venereum



Granuloma Inguinale



Molloskum Kontagiosum



Uyuz ve Bitlenme



Her hastalıkta tedavi yöntemleri farklı olmakla beraber ,korunmada ortak yol cinsel eş seçiminde titiz olmak ve cinsel birleşme sırasında kondom(prezervatif=kaput) kullanmak önemlidir.



GONORE (BELSOĞUKLUĞU)



Neisseria gonrrhea adlı bir tür bakterinin neden olduğu gonore en sık rastlanan cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir.Halk arasında belsoğukluğu olarak ta bilinmektedir.Özellikle cinsel yönden aktif gençleri hedef alması ve tedavi edilmez ise ilerleyerek kısırlığa yol açmasından dolayı oldukça önemlidir.



Düşük sosyoekonomik düzey,çok eşli cinsel yaşam,cinsel aktivitenin erken yaşta başlaması,hastalığın saklanması bazen de hiç belirti vermeden seyretmesi nedeniyle yayılımı oldukça fazladır.Hastalık en sık Güney ve Güneydoğu Asya ‘da görülmektedir.Son yıllarda Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra ortaya çıkan Bağımsızlıklarını Yeni Kazanmış Devletler de hastalığın giderek arttığı bildirilmektedir



Gonorenin belirtileri nelerdir?



Gonore kadın hastaların % 80 inde herhangi bir belirti vermez.Belirti vermeyen kişilerin çoğu tedaviden yoksun kalır ve hastalığı bilmeden sağlam cinsel eşlerine de bulaştırırlar.Gonorenin hasta bir kadından cinsel eşine bir tek ilişki ile %20,daha fazla ilişki ile % 60-80 bulaşma riski ile hasta bir erkekten cinsel eşine bir tek ilişki ile % 50, daha fazla ilişkide % 90 bulaşma riski vardır. Cinsel ilişki ile kastedilen vajinal, anal ve oral ilişkilerdir.



Kadınlarda belirtilerin ortaya çıkması 1-3 hafta kadar zaman alabilir.Belirti veren kadınlarda ,ilişki esnasında kanama ,vajinadan fena kokulu akıntı olabilr.İdrar yaparken yanma ve ağrı vardır,sık sık az miktarda idrara çıkılır.İki adet arasında kanama şikayetleri vardır.Ayrıca gebe kadında gonore düşüklere ve erken doğumlara neden olabilir.Doğum sırasında bebeğe bulaşabilir ve bebeğin gözlerinde iki taraflı akıntı ile başlayan ,körlüğe kadar varabilen Gonore göz hastalığına yol açar. Bu yüzden bütün yeni doğan bebeklerin gözlerine antibiyotikli damla damlatılır.



Erkeklerde belirtilerin ortaya çıkması ,ilişkiden 2-14 gün sonra kendini göstermeye başlar.Önce idrar yolunda sızlama ,ardından ağrılı idrar yapma gibi şikayetler ortaya çıkar. İlk olarak süt kıvamında olan akıntı daha giderek koyu cerahat görüntüsünü alır.



Gonorenin anal ilişki ile bulaşması halinde anüs bölgesinde ve dışkılama sırasında rahatsızlık duyulur.



Oral sex de bulaşma yolu olabilir. Böyle hallerde boğazda ve bademciklerde kızarma ,iltihaplanma,yutkunurken ağrı gibi şikayetler görülebilir.



Gonorenin tanısı çok basittir.Hastalık belirtileri ile gelen kişilerin akıntılarından alınacak bir örnek mikroskop altında incelenir.Kültürde bakteri üremesiyle ilgili antibiyotik kullanılarak tedavi edilir.Doktorun belirleyeceği bu antibiyotikler ,yine doktorun belirleyeceği doz ve sürede kullanılarak hastalıktan kurtulmak mümkün olmaktadır.Cinsel eşinde muayenesi ve gerekirse tedavisi gerekmektedir.Gonoreli hastalar ve cinsel eşleri hastalık tam tedavi oluncaya kadar cinsel ilişkiden kaçınmalıdır.



Doktorlar genellikle gonore tedavisi için Ceftraxone – Cefixime – Ciprofloxacin ve Ofloxacin kullanırlar



Gonore zamanında ya da etkisiz ve tam tedavi edilmediğinde kadınlarda önemli sağlık sorunlarına neden olur. Yumurta kanallarının iltihaplanması sonucu kısırlık,dış gebelik gelişebilir.Karnın alt kısmında kronik ağrı şikayeti olabilirErkek hasta tedavi edilmediğinde sperm yollarında iltihap ve bunun sonucunda kısırlık ortaya çıkabilir



Gonoreden nasıl korunulur



Cinsel ilişkde kondom kullanılmasıen önemli koruyucu güvenlik önlemidir.



Cinsel eş sayısının artması hastalık bulaşma riskinide arttırır



Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceği akıldan çıkmamalıdır.