Vakit niye nakit olsun?

[Bluesky24]

Karadeniz'in sevimli balıkçı kasabalarındandır, Kıyıköy. Kışın terk edilmiş görünen sokaklar, yaz aylarında yazlıkçılar ile şenlenir.







Pansiyonun penceresinden Karadeniz'in ürkütücü renk ve devinimine bakarken fark ettim, onları. Yamaca oturmuş konuşmadan denize bakıyorlardı. Yörenin insanlarına benziyorlardı, 7-8 kişi kadardılar. Bakıyorlardı. Her gün aynı yere gelip sadece denize bakıyorlardı. Arada sırada nöbet değiştiriyor, denize bakmayı sürdürüyorlardı. İş gibi bütün günü denize bakarak geçiriyorlardı.







Pansiyonun bahçesine çıktım. Salıncaklarda, kır saçlı dede ile torunu güvercinlere ekmek atıyor, gülüşüyordu. Selamlaştık. Merakımı yenemeyip, bütün gün denizi seyreden bu insanların ne yaptıklarını sordum.







- Haa onlar mı? Onlar balıkçılar. Balık sürülerini izliyorlar. Küçük balık sürüleri sahile yaklaşırsa peşlerinde büyük balık olduğunu düşünüp denize açılıp ağ atıyorlar.







- Ne yakalıyorlar?







- Mevsimine göre torik veya orkinos, ne bulurlarsa.







Daha sonra yaz aylarında Kıyıköy'de yazlık ev kiraladığından, yakın olduğu için her gün torununu pansiyonun salıncaklarına getirdiğinden söz etti. Torunu salıncakta sallanırken önce havadan sudan sonra beyefendinin elindeki gazete haberlerinden konuştuk.







Gazetesini açıp "profesyonel mankenler"den söz eden magazin haberini gösterdi. Sonra dönüp biraz da muzip bakışla Profesyonel manken diye yazmışlar. Profesyonel olmak ne demektir bilir misiniz? diye sordu. Yapılan iş karşılığında para kazanabilmek değil midir? diye yanıtladım.







- Kime sorsam benzer yanıt alıyorum. Bir zamanlar ben de öyle sanıyordum. Yanıldığımı düşünüyorum. Kimin için kazanıyorsun, parayı? Kazandığın parayı kendine harcayamadıktan sonra anlamı olmuyor profesyonelliğin, bence.







Daha sonra emekli bankacı olduğunu, üniversitedeyken çalışkan öğrencilerden olup hep ders çalıştığından, hep gezip tozmak istemesine karşın bir türlü zaman ve maddi olanak yaratamadığını anlattı.







- Öğrenciliğimde, gezmek için çok istekliydim ama zamanım yoktu, param kıttı. Okul bitti. İşe girip para kazanmaya başladım. Borç harç araba aldım, gezebileyim diye. Bu kez biraz zamanım vardı gezip tozacak, ama borcum çoktu, param yoktu.



- Sonra ne oldu?







- Yıllar geçti işimde yükseldim, şube müdürü oldum. Evlendim çoluk çocuğa karıştım. Nasıl para kazanılacağını vakit nakittir sözünü öğrendim, öğrettim. İşimin profesyoneli oldum. Sorumluluklarım artmıştı. Çok para kazanıyor, kazandırıyordum ama gezip tozacak, harcayacak zamanım yoktu, bu kez.







Yapmak istediklerini hep ertelediğinden yakındı, çoğumuz gibi.







- Zamanım varken param yoktu. Param olduğunda ise zamanım.



- Şimdi ne yapıyorsunuz?







- Emekli oldum. Kenara çekildim. Şimdi ertelediklerimi yapacak biraz param var ama gücüm, takadım kalmadı. Bir ara çalışmayı denedim ek gelir olsun diye ama sağlığım elvermedi. Buralarda ev tutup torunumla oyalanıyorum. Gücüm sağlığım buna yetiyor. Artık bütün zamanlar benim ama, neye yarar?







Bütün bu anlattıklarının profesyonellikle ilişkisini tam kuramamıştım. Zamanını ve paranı dengeleyemedikten sonra profesyonelliğin ne suçu var? diyecek oldum. Hafiften öfkelendiğini hissettim. Bir süre sustu. Sonra denize bakarak sürdürdü sözlerini:







- Bence, yaptığın işin karşılığında para kazanmayı beceriyorsan sadece o işin profesyoneli oluyorsun. Kazandığın parayı gönlünce harcayamadıktan sonra hayatın da, profesyonelliğin de anlamı kalmıyor.







Dönüp sevgi dolu gözlerle kum havuzunda oynayan torununa baktı.







- Vakit, nakittir diyen Benjamin Franklin günümüz profesyonellik anlayışının babasıdır. Kimse tartışmaz onun bu sözlerini. Çalışma hayatı için yüzde yüz doğrudur. Ama insan için, hayat için doğru mudur? Vaktin nakit olduğunu şu çocuğa nasıl anlatırsın? Veya benim gibi emekli olup kenara çekilmiş birileri için vakit niye nakit olsun ki?



Konuştukça hiddetleniyordu sanki.







- Şu demin sorduğun denizde balık sürülerini bekleyen insanlara veya hastanede hastasının başını bekleyenlere sor bakalım vakit nakit miymiş? Varsa yoksa profesyonellik. Ne için? Birileri para kazansın diye. Sevsinler.







Peki sence nasıl olmalı bu profesyonellik? diyecek oldum.



Ben beceremedim ama bence vaktini nakite dönüştürdüğün kadar elindeki nakiti de yapmak istediklerine dönüştürebilirsen o zaman kendi hayatının profesyonelisindir. Yoksa onun bunun profesyoneli olarak yaşar günü gelince kenara atılır gidersin benim gibi dedi.







Bir süre daha sessizce torununa baktı. Onca büyük firmada çalıştım, önemli görevler yaptığımı sandım. Şurada torunum gözümün önünde büyürken geçen zamanı, görüp hissettiklerimi çocuklarımda hissedemediğime üzülüyorum dedi.







Sanki gözleri dolmuştu. Yüzünü denize döndü, sustu. Karadeniz olanca hırçınlığı ile sahili dövüyor, yamaçtaki balıkçılar ayin yapar gibi denizi izlemeyi sürdürüyordu.







Rüzgarın şiddetlenmesi ile izin isteyip kalktılar. El ele parktan çıkarlarken dedecim, şimdi nereye gidiyoruz? diyen torunun sesi rüzgarın uğultusuna karışıyordu.







Dr. Mehmet Uhri



mehmetuhri