Renklerin hızında

[Bluesky24]

O tabloda insanları göremezsin tabii ki. Geçti o devir. Hız çağındayız. Üstelik hızı renklerde yaşıyoruz. Sizin aradığınız tablolar geçmişte kaldı diyerek okumakta olduğu kitabına döndü. Artistanbul adıyla Tophane antrepolarında açılan sanat fuarındaydım.







Uzun süre önünde durup dikkatle baktığım insanlar isimli resmi masasında kitabına gömülmüş olan galericiye gösterip bu resimde insanlar nerede? diye sorduğumda bu yanıtı almıştım. Soyut figüratif anlatımlı hayli karışık renkli bir resimdi.







Dahası, fuar alanında eskinin klasik resimlerinin yerini benzer figüratif daha soyut anlatımlı resim ve heykellerin almış olduğu gözleniyordu. Hani okuması akıcı olmayan anlatımı ağır, ağdalı kitaplar gibi görünüyordu pek çok resim. Galericinin sözleri de bu tarz resimlere pek ayak uyduramadığımın kanıtı gibiydi.







Ses etmeden bölümdeki diğer resimler ile ilgilenmeyi sürdürünce galerici kitabını bırakıp yanıma geldi. Bakmakta olduğum resimler hakkında açıklamalarda bulundu. Ben yine insanlar isimli resmi gösterip;







- Özür dilerim ama ne demek istediğinizi anlamadım. Resimdeki insanları sordum. Siz hızı renklerde yaşıyoruz diye yanıtladınız. Ne demek bu?







Gülümsedi. Eliyle yan taraftaki sergi alanını gösterdi.







- Beyim bak o tarafta Fikret Mualla resimleri var. Aradığın insanlar o tablolarda. Hem onların telaşı da yok bak hepsi sakin telaşsız duruyorlar.







Doğrusu galericinin inceden dalga geçtiğini düşünmeye başlamıştım.







- Tamam işte. Adı insanlar olan bir tabloya bakıp göremediğim insanları soruyorum. Kimsenin de görebildiğini sanmıyorum doğrusu. Fikret Mualla tablolarında açık seçik görünen o insanları bu tabloda göremiyorum.







- Göremezsin elbet. Fikret Mualla o resimleri 1930'larda yaptı. O zaman hayat bu kadar hızlı değildi. Kimsenin acelesi, telaşı yoktu. Yapılan tablolar da zamana uygundu, o yıllarda. Dingin sakin resimlerdi. Sonra devir değişti. Önce insanlar hızlandı, sonra da hayat.







- Yani?







- Görmüyor musun? Değişen zaman ile birlikte önce insan figürleri hızlandı resimlerde daha agresif görünümlü biçim değiştirmiş insan figürleri yapılır oldu. Pek kimse beğenmedi o resimleri ama çağa uygundu. Öncüllerini Picasso'nun, Dali'nin yaptığı hızın ve zamanın etkisi ile biçim değiştirmiş gibi duran insan figürlerinden söz ediyorum.







- Peki ya sonra?







- Sonra hayat öyle hızlandı ki insanı ve o figürleri de solladı. Figürlerin yetişemediği hızı renkler ile anlatmaya çalıştı ressamlar. Hayatın hızı renklere yansıdı. Senin göremediğin insan figürleri o renklerin içinde kayboldu gitti. Hızlanan hayatın içinde kaybolan insanları anlatır oldu resimler. Renklerin hızında seçilemeyen ama orada olduğunu bildiğin telaşlı insanları anlatıyor o az önce sorduğun tablo. Yani bize bizi anlatıyor.







- Durum hayli vahim desenize…







- Bilemem. Hayata nereden baktığına bağlı. Eskiden hayat ve insanlar aynı hızdaydı. Modern zamanlar ile birlikte insanlar hızlandı hayat yine kendi hızında aktı bir süre. Şimdi ise her şeyden hızlı olan hayatın kendisi. Her şey hıza dönüştü. Hız ile ölçüyoruz pek çok şeyi. İnsanlar hep telaş içinde. Sanki azgın bir ırmakta sürüklenen fındık kabuğu gibiyiz çoğumuz. Bir görünüp bir kayboluyoruz. Ara sıra gözden kaybolsak da oradayız. Ressam kenardan bakıp hayatın içinde bir görünüp kaybolan insanları resmediyor.







- Peki benim gibi kafası karışıklara ne önerirdin?







Eliyle boş ver dercesine bir hareket yapıp masasına yöneldi. Sandalyeye oturup kitabını eline aldı gözlüğünü taktı. Sonra kafasını kaldırıp ötedeki Fikret Mualla resimlerini gösterdi;







- Ara sıra dönüp o eski resimlere bakmak gerek. Özellikle Fikret Mualla'nın resimlerindeki o sakin, telaşsız insanlar sana keyif verebiliyorsa içindeki insanı görebiliyor, hissedebiliyorsun demektir. Gerisini boş ver. Bırak aksın hayat kendi hızında.







Teşekkür edip yanından ayrıldım. Fikret Mualla resimlerinin başına gidip bir süre daha onlarla kalmak istedim. Çalan cep telefonum ve arayanlar yüzünden sergi alanından telaşla çıkmak zorunda kaldım. Hayat yine kendini hissettirmişti.







Dr. Mehmet Uhri



mehmetuhri