TİFO (TYPHOID FEVER)

[Bluesky24]

Salmonella bakterileri çevremizde yaygın olarak bulunmakla birlikte her salmonnella enfeksiyonu tifoya neden olmaz. Salmonella enfeksiyonları ishalle seyreden enteritler olduğu halde tifo sistemik bir hastalıktır. Tifo hastalığının etkeni Salmonella typhi bakterisidir.

Bulaşma Yolu: Mikroplu yemek ve suyun tüketilmesi ile bulaşır. Zaman zaman dışkı-ağız yoluyla da bulaşma gerçekleşebilir. Kanalizasyon atıklarıyla kirlenmiş sulardan tutulan kabuklu hayvanlar, önemli infeksiyon kaynağıdır. Sinekler, infeksiyonu besinlere aktarabilir ve bu da insanda infeksiyon oluşturmaya yetebilir. Çok sayıda insan aynı içme suyunu kullandığında (kontamine suları) tifo salgınlarına neden olabilir.

Hastalığın Seyri: Şiddet derecesi çeşitlilik gösteren sistemik bir hastalıktır. Ağır vakaların başlangıcı kademe kademe gelişir. İlk belirtiler şunlardır: Ateş, baş ağrısı, halsizlik, iştahsızlık, uykusuzluk. Yetişkinlerde ve büyük çocuklarda kabızlık ishalden daha sık görülür. Tedavi uygulanmazsa, hastalık; devamlı ateş, kalp atışının yavaşlaması (bradikardi), karaciğer ve dalak büyümesi (hepatosplenomegali), karın semptomları ve bazı vakalarda zatürreye kadar gidebilir. Vakaların %50 sinde gövdede bastırıldığı zaman yok olan pembe benekler(papüller) ortaya çıkar. Üçüncü haftada, tedavi edilmeyen vakalarda ek olarak mide-bağırsak tutulumu ve başka komplikasyonlar gelişir, bunlar da ölümle sonuçlanabilir. Tifo olan kişilerin %2-5 i kronik taşıyıcı olur (mikrop safra yollarında kalabilir).

Coğrafi Dağılım: Dünyanın her yerinde görülebilir. Yemek hazırlanan yerlerin kötü hijyen koşullarına sahip olduğu ve kanalizasyon atıklarının sıhhi standartlara bağlı olmadığı yerlerde daha çok rastlanır.

Yolcular için Risk: Hastalıklı bölgelere gidecek tüm yolcular potansiyel tifo riski altındadırlar,ancak risk, konaklama, sıhhi tesisat ve besin hijyeni standardının yüksek olduğu turist ve iş merkezlerinde düşüktür. Risk özellikle, Kuzey ve Batı Afrika, Güney Asya ve Peru da yüksektir. Aşılanmış bireyler dahi kontamine su ve yiyecek tüketiminden kaçınmalıdır.

Profilaksi: Tifo riskinin yüksek olduğu bölgelere gidecek olan yolcular, özellikle de bir aydan fazla kalacak kimseler, yetersiz hijyen koşullarına maruz kalanlar, antibiyotiğe dirençli organizmaların var olabileceği yerleri ziyaret edecek olan kimselerin mutlaka aşı yaptırmaları gerekir.

Önlemler: Yemek ve su yoluyla bulaşan infeksiyonlara karşı alınması gereken tüm önlemlerin alınması gerekir.

Kaynak: Hekimce