üçlü Tarama Testi

[Bluesky24]

üçlü Tarama Testi



üçlü Tarama Testi



üçLü TARAMA TESTI NEYI GöSTERIR?



Her kadin, bebegi dogdugunda yapabileceklerinin en iyisini yapmis olmayi arzu eder. Beklenen saglikli bebegin dogumu, sonsuz mutluluk verici bir olaydir. Bu amaca ulasabilmek için doktorlar mümkün oldugu kadar erken evrelerde gelismekte olan bebegin saglik durumu hakkinda olabildikleri kadar fazla bilgi sahibi olmayi isterler. üçlü tarama testi bu amaçla kullanilabilecek bir testtir.



üçlü Tarama Testi, 15-22 haftalik gebe olan kadinlarin kanindan yapilan bir testtir. Bu testle gebelik hakkinda ölçülebilen bazi bilgiler elde edilir. üçlü tarama testi gelismekte olan fetusun ve plasentanin ürettigi alpha fetoprotein (AFP), chorionic gonadotropin (HCG) ve unconjugated estriol (E3)'ün kanda aranmasi esasina dayanir. Gebe bir kadinin kaninda bu üç madde de normalde bulunur.



üçlü tarama testi çogul gebeliklerin saptanmasinda, erken dogum riskinin, erken su bosalmasi (EMR) riskinin belirlenmesinde, bazi dogum defektlerinin saptanmasinda (karin duvari, nöral tüp defekti) yararli olabilir. üçlü tarama testi ayrica Down sendromlu bebek tasiyan kadinlarin belirlenmesinde yardimci olabilir.



NöRAL TüP DEFEKTI NEDIR?



Nöral tüp defektleri nadir görülürler. 1000 gebelikte 1 kadinin bebeginde bu anormallik izlenebilir.



Nöral tüp defektleri iki temel sekilde olabilir:

1.Anencephaly, beynin tam olmayan gelismesi durumudur;

2.Spina bifida omurga kemiklerinin tam olmayan kapanmasidir.



Anencephaly anomalisi olan bebekler ya ölü dogarlar, ya da hemen dogumdan sonra ölürler. Spina bifidali bebekler bir dizi tibbi sorunla karsilasirlar. Bacaklarda zayiflik ve felç durumu, barsak idrar kesesi kontrol problemleri, kronik iltihaplanmalar ve bazan da zeka gerilikleri bu çocuklari bekleyen problemlerdir. Bu çocuklarin bir kismi operasyona ve fizyoterapiye ihtiyaç duyarlar. Cerrahi, tibbi bakim ve rehabilitasyon bu çocuklarin gelismelerini mümkün oldugunca artirir. Ancak bu tedavilere ragmen spina bifidali çocuklarin bir kisminda tedaviye yanit doyurucu degildir.



KARIN öN DUVAR DEFEKTI NEDIR?



üçlü tarama testi fetusun (anne karnindaki bebegin) karin ön duvarinda gelisim anomalisi oldugunu gösterebilir. Iki tip karin ön duvari defekti vardir. Bunlarin her ikisi de oldukça nadirdir.



Omfalosel, çocugun barsaklarinin çocugun vücudu disinda gelistigi bir anomalidir. Eger karin ön duvarindaki kaslardaki defektin alani büyükse, karaciger, mesane gibi diger organlar da karin ön duvari disinda yerlesmis olabilir. Omfaloselli bebeklerin yaklasik yarisinda sindirim sisteminde veya kalpte de baska sekil bozukluklari olabilir.



Ikinci tip karin ön duvar defekti gastrosizis dir. Bu anomalide barsaklar ve nadiren diger bazi organlar genellikle karnin sag yarisinda bulunan bir açikliktan disari çikmislardir. Gastrosizis diger anomalilerle birlikteligi nadirdir ve dogumdan sonra cerrahi olarak düzeltilebilir.



DOWN SENDROMU (MONGOLIZM) NEDIR?



Normal kisilerin hücrelerinde 46 kromozom vardir. Bunlarin yarisi babadan, diger yarisi anneden gelir. Kromozomlar vücudun gelisme ve büyümesini kontrol eder, organlarin sekil ve görevlerinin belirlenmesinde temel etkilidir. Down sendromlularda 46 kromozomun disinda fazla olarak bir adet daha kromozom vardir. Bu fazlalik kromozom, daima zeka gerilikleri ile birliktedir. Siklikla, kalp defektleri veya baska bazi anormalliklere de yol açabilir. Yaklasik 700 dogumdan birisi Down sendromlu dogar. Hemen hemen daima Down sendromlu kisiler hayat boyu daha fazla dikkate gereksinim duyarlar, egitimle bazilarinin özel islerde çalismasi mümkün olabilir. üçlü tarama testi Down sendromlu bebek tasima ihtimali digerlerinden daha yüksek olan kadinlarin belirlenmesine yardimci olabilir.



üçLü TESTIN BOZUK çIKMASININ ANLAMI NEDIR?



öncelikle bu bir tarama testi oldugu için, anormal test sonucu, asla kesin olarak bebegin yukarda sayilan bozukluklara sahip oldugunu göstermez. Anormal test sonucu sadece gebeligin daha yakin izlenmesi gerektigini isaret eder. Gerçekte, anormal üçlü tarama testi olan kadinlardan çok azi yukarda açiklanan bozukluklara sahip bir gebelige sahiptir. UNUTMAYIN üçLü TEST SONUCU POZITIF OLAN KADINLARIN çOGUNLUGU DA SAGLIKLI BEBEK TASIMAKTADIR. Testin bozuk çikmasi halinde ultrasonografik inceleme, amniyosentez gibi ileri tetkikler doktorunuz tarafindan sizinle tartisilarak istenebilecektir.



üçLü TEST SONUCUM NORMAL ISE BEBEGIMIN SAGLIGI KONUSUNDA HERSEYIN YOLUNDA GITTIGINDEN EMIN OLABILIR MIYIM?



Hayir. üçlü test bazi tipteki anormal gebeliklerin tespitine yardimci olabilirse de, saglikli bir gebeligi garanti edemez. Bu sadece bir tarama testidir ve açik nöral tüp defektlerinin % 85'ini, karin ön duvari defektlerinin % 75' ini, ve Down sendromlu bebeklerin % 60 'ini gösterebilir. Bunlarin disinda da, üçlü testin tarayamadigi pek çok anormallikler mümkündür. Fakat unutmayin ki, bebeklerin çogunlugu saglikli dogar.



TESTI NIçIN YAPTIRMALIYIM?



Nöral tüp defektlerinin %95'i, karin ön duvar defektlerinin ve down sendromlularin tamama yakini beklenmedik olgulardir. Bu anormalliklerin çogunlugu, ailesinde daha öncesine ait benzer sakat dogum öyküsü olmayan, bebegin etkilenmesi için bilinen bir sebebi olmayan anneden dogarlar. üçlü tarama testi, bebeginde bu tip dogum anormallikleri olma konusunda digerlerinden daha fazla ihtimali olan kadinlari saptamaya yönelik bir testtir. üçlü tarama testi sonuçlari gebeligin bazi baska komplikasyonlari konusunda da uyarici olabilir.



Eger ciddi bir, nöral tüp defekti, karin duvari defekti veya Down sendromu saptanirsa bebegin dogumu için bir takim özel hazirliklar yapilir. Alternatif olarak, gebeligin sonlanmasini isteyebilir ve yeni bir dogum planlayabilirsiniz.



Test sonucunun down sendromu için pozitif olmasi halinde, bebegin içinde bulundugu su kesesinden su alinarak inceleme yapilir. Böylece, down sendromu hakkinda kesin tani konur. Bu islem amniyosentez, için hastalarin büyük kentlere gitmesi gerekmektedir. Islemin sonucunda % 0.5-1 olasilikla saglikli gebeligin kaybi da söz konusu olabilmektedir.



üçLü TARAMA TESTINI NE ZAMAN YAPTIRMALIYIM?



Test için en uygun zaman son adetinizin ilk gününden hesaplanan 15-18. gebelik haftalaridir. Eger bu testin avantajlarindan yararlanmak isterseniz ve gebeliginiz 22 haftadan küçükse doktorunuza danisiniz.



Test sonucunun saglikliligi belirleyen en önemli faktör gebelik haftasinin dogru bilinmesidir. Bu amaçla genellikle ultrasondan yararlanilarak gerçek gebelik haftasi belirlenir.



üçLü TARAMA TESTI AFP TESTINDEN NE GIBI FARKLILIGA SAHIPTIR?



AFP testi (anne kaninda alfa feto protein bakilmasi), Down senndrom gebeliklerinin yaklasik % 40'ini gösterebilir. AFP ve iki ek belirtecin ölçümüyle üçlü tarama testi Down syndrome saptama oranini 60%'lara yükseltebilir ve testi daha spesifik yapar. Unutmayiniz, AFP ve üçlü tarama testi her ikisi de tarama testidir. Bunun anlami, test sonucu pozitif olan kadinlarin yüksek riskli gebelik olarak degerlendirilecegi ve daha ileri arastirmalarin yapilacagidir. Anormal test sonucu asla bebegin kesin olarak dogum anormalligi olacagini göstermez.



Bunun anlami amniyosentez, gibi daha ileri arastirmalarin yapilmasini kabul etmeyecekseniz, bu testin yapilmasi hiçbir anlam tasimaz



üçLü TARAMA TESTI HAKKINDA SORULARIM OLURSA KIME DANISMALIYIM?



Gülnet Saglik Ekibi size yardima hazirdir. Ancak en iyisi kendi doktorunuza danismanizdir.



Gereksinim halinde saglik@gul.net.tr adresinden bizden bilgi isteyebilirsiniz.



DIKKAT:



üçLü TARAMA TESTI ZEKA TESTI DEGILDIR. Zeka geriligiyle giden binlerce hastaliktan sadece birini arastiran bir testtir.

üçlü tarama testi, Down sendromunu KESIN GöSTEREN BIR TEST DEGILDIR. Sadece olma olasiligi hakkinda fikir ileri sürebilir.

BOZUK TEST SAGLIKSIZ BEBEK DEMEK DEGILDIR. Test sonucu bozuk çikan kisilerin de büyük çogunlugu saglikli bebek tasir. örnegin test sonucu 1/200 pozitif (yüksek riskli) kabul edilir. Bu durumda bu 200 kadindan 199'u saglikli bebek tasimaktadir.

GEREGINDE AMNIYOSENTEZ YAPTIRMAYACAKSANIZ üçLü TESTE GEREK YOKTUR.

Test sonucu riskli çikanlara amniyosentez yapilmalidir. Amniyosentez Down Sendromu için kesin tani verir. Ancak amniyosentez islemi için Ankara-Istanbul gibi sehirlere gitme zorunlulugu vardir. örnege göre amniyosentez için giden 200 kadindan 199'u bosuna gitmis olacaktir. Amniyosentez yapilan her 200 kadindan biri de sadece amniyosentez yapildigi için saglikli bebegini kaybedecektir. AMNIYOSENTEZ, SAGLIKLI BEBEGIN 200 DE 1 OLASILIKLA DüSMESINE YOL AçABILIR.



Hastalar siklikla sormaktadirlar: Siz olsaydiniz ne yapardiniz diye. Herkes kendi kararini kendisi vermeli, ancak ben olsaydim, diger riskleri içermiyorsam (ileri anne yasi, ailede Down sendromlu çocuk olmasi, geçirilmis düsük tehlikesi,...gibi) testi yaptirmazdim, ultrasonografi gibi zararli olmayan yöntemlerin verdikleriyle yetinir, AMA KARARIMIN SONUCUNA KATLANIRDIM.

Oysa SIZ KARARINIZI KENDINIZ VERMELI, SONUçLARINA KENDINIZ KATLANMALISINIZ. [b]