üREME GüÇLüGü SORUNLARINA bakis

[Bluesky24]

üREME GüÇLüGü SORUNLARINA bakis



üREME GüçLüGü SORUNLARINA

GENEL BIR BAKIS * üREME SANSINI ARTTIRABILMEK IçIN* ASKI BULMANIN VE KORUMANIN DOKUZ YOLU* üREME GüçLüGüNDE BASIT BILGILER öNEMLIDIR* üREME GüçLüGüNDE ERKEGE AIT ETKENLER* KADINDA YUMURTLAMA BOZUKLUKLARI * YUMURTLAMA TEDAVISI SABIR GEREKTIRIR* üREYEMEME NEDENINI BULMA çABALARI

üREMEK ISTIYORUZ DOKTOR BEY! Tatli bir evlilik. Cicim aylari. Akrabalari ziyaret. Dostlarin ziyareti. Aylar geçer. Büyükler söylenmeye baslar. Hadi artik torunumuzu kucagimiza almak istiyoruz. Sizin belki planlariniz farklidir. Iki-üç sene sonra çocuk sahibi olmayi düsünüyorsunuzdur. Ama çevreniz sizi rahat birakmaz. Hele birde küçük bir merkezde yasiyorsaniz dedikodular baslar. Kadin eksikli canim, rahimi çocuk tutmuyormus. Kiz tarafi altta kalir mi? Onlar da baslar söylenmeye. Bizim kizimizin hiç bir seyi yok. Ailemizde bütün kadinlari hemen hamile kalirlar. Adam da bir seyler var. Dölümü yetersiz acaba?. Daha alti ay geçmeden yeni evliler çocuk derdine düsmeye baslar. Her ay adet geldiginde kadini sikinti basar.

Ah bir hamile kalsam da ondan sonra varsin düssün çocuk isterse. Su ele güne rezil olmaktan kurtulsam.

Evet. Basina gelmeyen bilmez. Ne büyük sorundur bir evli çift için üreyememek. Tüm yasantilari artik hamile kalmak üzerine yogunlasir. Her bes evlilikten birine vurur bu piyango. Korunmadiklari halde bir türlü hamilelik gerçeklesmez.

Her aile kendi kültür düzeyine göre soruna çözüm aramaya baslar. Akli biraz yerinde olanlar bu isten anlayan bir doktor aramaya baslar. Sagdan soldan daha önce ayni sorunu olupda sonradan bebek sahibi olmus ailelerden bilgi alinir. Kimi doktor isimlerini, kimi de cinci hocanin adresini ögrenir.

Haci, hoca'ya giderek ise baslayanlar belki de bizim ülkede biraz daha sansli. Acele edip hemen bir kadin dogum uzmanina basvuranlar ise bilinmeyen bir yolculuga çikmis gezginlerdir artik. Her kadin dogum uzmani bu isten çok iyi anlar evelallah. Hemen kadin muayene edilir. Mutlaka bir seyler bulunur. Ya rahimi terstir, ya yumurtaliklari kist yapmistir, ya da iltihap vardir. Bir damga vurulur kadina artik. Ilaçlar yazilir. Iki üç ay sonra kontrola çagrilir.

Bu arada tesadüfen çocuk olursa o çift Allah'in sevgili kullaridir. Ama ortada gerçekten bir sorun varsa sonuç genellikle hüsrandir. Bir daha hekimi ziyaret. Hekimin basi kalabalik. Yeni ilaçlar, yeni ümitler. Olmuyor, olmuyor. Yeni bir doktor ismi ögrenilir, belki bir baska sehirde. Sabah erkenden yeni bir umutla yola çikilir. Saatlerce doktorun muayenehanesinde beklenir. Neyseki bu beklemelere ücret alinmamaktadir. Kisa bir muayene. Yeni bir teshis. Tetkikler, filmler. Yeni ilaçlar. Olsun artik bu çocuk!

Neler olmaktadir? Neden serseri mayin gibi dolasmaktadir aile? Kendileri de bilmez. Yavas yavas ümitler ve cepteki para tükenmektedir. Yoksa hiç çocuk sahibi olamiyacaklar mi? Belki olacaklar ama önce dogru yolu bulmalari lazim. Bu dogru yola giden ip uçlarini asagidaki yazilarmda bulacaksiniz.

üREME SANSINI ARTTIRABILMEK IçIN... üreme zorlugu çeken aileler için sonuca giden yollar mayinlarla döselidir. Bu mayinlarin tipleri çok farklidir. Bu nedenle ailenin elinde her türlü mayini taniyabilecek iyi bir mayin tarayicisi olmalidir. Bu mayin tarayicisinin ögeleri sabir, bilgi, karsilikli anlayis ve kulak tikacidir.

Sabir yoldaki mayinlara basmamak, adim adim, bazan milim milim ilerlemek için gereklidir. Geçilen her mayindan sonraki yeni bir mayini saptamak daha güç ve zahmetlidir. Bilgi en tehlikeli mayinlar olan yanlis ve gereksiz tedaviler için gereklidir. Yani bu isten anladigini iddia eden hekimlere karsi kullanilabilecek yegane silah bilgidir. Karsilikli anlayis kadin ve erkegin birbirini suçlamamasi, disaridan gelen baskilara birlikte karsi koymalari, her kademeyi birlikte gögüslemeleri için gereklidir. Kulak tikaci sagdan soldan gelen her türlü akil vermeleri ve dedikodulari duymamak için kullanilmalidir.

Bazan öyle yanlis olaylarla karsilasiyoruzki. örnegin erkekde hiçbir inceleme yapilmadan kadin yumurtaliklarindan ameliyat olmus olarak karsimiza geliyor. Biraz incelenince esas sorunun erkekde oldugu ortaya çikiyor. Kadin büyük olasilikla gereksiz bir operasyon geçirmis ve ailenin üreme sansi daha da azaltilmis oluyor.

çogu erkek kendisinde bir sorun olacagini düsünemiyor bile. Erkeklik gücünün yerinde olmasini, ve her iliskide rahatça bosalmasini üreme gücü için yeterli bir kriter olarak görüyor. çogu kadin-dogum uzmani da hastayi kaçirmamak ugruna erkegin muayenesini gözardi ediyor. Böylece kadin üzerinde hem esi hem de hekim tarafindan gereksiz bir psikolojik baski kurulmus oluyor.

Neden ne olursa olsun üreyememe sorunu ailenin ortak sorunudur. Eslerden birinin kendini olayin disinda görmesi çözüm bulmayi güçlestiren en önemli etkenlerden biridir.Yola nereden baslamak gerekir? öncelikle gitmeyi düsündügünüz hekimin bu konuda ne kadar bilgili ve deneyimli oldugu iyice arastirilmalidir. Bu konuda disaridan arastirma yapip bilgi toplamak imkansiz gibidir. Bu durumda eslerin hekime gitmeden önce böyle bir soruna nasil yaklasilmasi gerektigi konusunda temel bilgileri edinmis olmasi gerekir. Eger ögrendikleri temel bilgiler ile hekimin onlara söyledikleri birbirini tutuyorsa en azindan O hekimin onlara zarar vermeyeceginden emin olabilirler. Her hizmet sektöründe oldugu gibi saglikda da her hekim veya klinigin ayni düzeyde ve kalitede hizmet vermesi beklenemez. üreyememe sorununa bilimsel olarak nasil yaklasilmasi gerektigine asagidaki yazilarimda bulacaksiniz.

* ASKI BULMANIN VE KORUMANIN DOKUZ YOLU... Asklar vardir sevgiye dönüsemiyen. Sevgiler vardir içinde ask tasimayan. Tutkular vardir, ask sanilan. Ask ve sevgi vardir tutkulardan kurtulamayip beraberlige dönüsemiyen. Beraberlikler vardir ne aski, ne sevgisi kalan.

Hem aski, hem tutkuyu, hem sevgiyi, hem de beraberligi sürdürebilenler de vardir, aradasirada. Bebek sahibi olmak için olusmasi gereken kosullarda iste bu kadar karmasiktir aslinda. Saglikli bir bebegin olusup dogana kadar geçen biyolojik olaylar, bir kadin erkek iliskisinin saglikli sürdürülebilmesi için yasanan sürece benzer.

Asktan vazgeçilemiyecegi gibi çocuk sahibi olmak arzusundan da vazgeçilemez. Bazan aileler bikar, vazgeçer çözüm aramaktan. Ama hep içlerinde bir burukluk vardir. Uzun süre tedaviye(!) ragmen çocuk sahibi olamamis aileler herseye yeniden baslayabilirsiniz. Bebek sahibi olmak bir aski sevgiye, sevgiyi beraberlige dönüstürmekse bunu elde edene kadar savasima devam etmelisiniz. çogu aile daha savasin basinda tükenir. çünkü dünkü yazimda belirttigim silahlari eksiktir. Gerçek asktan vazgeçilmez. Bebek aski elde etmektir. Mutlaka bir çözümü olmalidir bu aski elde etmenin.

Bu aski elde etmek istiyorsaniz, hamile kalmak için gerekli kosullari, bu kosullari arastirmak için adim adim yapilmasi gerekenleri çok iyi bilmeniz gerekir.

Aski elde etmek ve korumak için dokuz etkenin asilmasi gerekir.* 1.Kadinin sagligi bir hamileligi tasimaya uygun olmalidir. Diger bir deyisle kadin fiziksel ve ruhsal olarak hamilelige hazir olmalidir.* 2. Erkek hamileligi olusturacak düzeyde tohum hücresi üretebilmeli ve bu hücreleri disari ulastirabilmelidir.* 3. Kadinin yumurtaliklarinda düzenli olarak yumurta olgunlasabilmeli ve yumurtaliklardan disari atilabilmelidir.* 4. Bu disari atilan yumurta, yumurtalik kanali tarafindan kapilabilmeli ve döl yatagina dogru bu kanalda ilerleyebilmelidir.* 5. Erkek ve kadin dogru zamanda iliskide bulunmalidir.* 6. Erkegin tohum hücreleri bu iliskiden sonra kadinin vücudunda , yukariya dogru çok uzun bir yolu katedebilmeli ve kanalda ilerleyen yumurtaya ulasabilmelidir.* 7. Erkegin tohum hücresi yumurtayi delebilmelidir.* 8. Birbirine kavusan iki tohum hücresi tek bir hücre olarak kendilerini barindiracak yuvaya kadar ulasabilmelidir.* 9. Bu yuvanin bu beraberligi sonuna kadar sürdürecek donanima sahip olmasi gereklidir.

Bu dokuz etkenden herhangi birindeki olumsuzluk, askin sevgiye, sevginin beraberlige dönüsmesini engeller. Engelleri asmak için yapilmasi gerekenleri gelecek yazimizda inceleyelim.üREME GüçLüGüNDE BASIT BILGILER öNEMLIDIR önceki yazilarimda da belirttigim gibi üreme güçlügü çeken bir ailenin hedefe giden yolunda bir çok engel vardir. öncelik bu engellerin neler oldugunu ortaya çikarmaktir. Engellerin neler oldugu saptanmadan yapilacak tedaviler yarardan çok zararla sonuçlanir. Göründügü ya da düsünüldügü kadar basit bir islem degildir bu engelleri ortaya çikarmak. Hekimin ve ailenin sabirla dokuz etkenden hangilerinin bebek olusumunu etkileyebilecegini belirlemesi gerekir. Bu belirleme hemen öyle bir seferde olmaz. Her ailenin psikolojik, sosyal ve fiziksel durumuna göre degisen bir plan izlenmesi gerekir. Hekimde aile kadar bu bebegin olmasini istemeli, ayni sikintiyi kalbinde duymali ve bu duygularini aileye hissettirmelidir. Hekimle aile arasinda bu frekans uyusmasinin saglanmasi basari sansini arttiracaktir.

Hekim ilk görüsmede aileye yeterli zamani ayirmalidir. Bazan bu süre bir saat bile olabilir. Hekimle görüsmeye baslamadan önce aile, geçmiste ve simdi, normalden farkli hangi olaylarin bebege giden yolda engellere neden olabilecegini bilmeli ve hekimine bu bilgileri vermelidir. örnegin geçmiste maruz kalinan bazi zehirli maddeler, hastaliklar, ilaçlar, kadinin veya erkegin üreme gücünü azaltmis olabilir. Eslerin birbirine karsi duyduklari cinsel arzunun siddetinin bile bazen önemi olabilir. Basit bir apandisit operasyonu bazen tüm sorunun nedeni olarak ortaya çikar. Bazen de eslerin birbirinden gizledikleri bazi olaylar olabilir. Bu nedenle hekim kadin ya da erkekle ayri ayri görüsmek isteyebilir. örnegin kadin, geçmisinde yasadigi bir kürtaj olayini hatirlamak istemeyebilir. Bazende erkek, gençlik yillarinda yakalandigi bir belsoguklugunu önemsemeyebilir. Ama tüm bu gizlenecek bilgiler hekimin gereksiz yollara sapmasina neden olur. Bu gizlenen bilgiler aile için hem zaman hem de para kaybi demektir.

çogu zaman basit bilgiler tüm sorunu açiklikla ortaya koyar. Sayet kadinin adetleri 2-3 ay geciken bir düzensizlikteyse, büyük olasilikla yumurtlama sorunu mevcuttur. Siddetli sancilarla adet görüyorsa endometrioz dedigimiz sorunla karsilasabiliriz. Kasiklarla ilgili geçirilmis ciddi iltihabi hastaliklar kanallari tikamis olabilir. Karin bölgesinde geçirilmis herhangi bir ameliyat hem erkegin, hem de kadinin üreme gücünü azaltmis olabilir. özellikle çocuklukta çok sik geçirilen kabakulak hastaligi erkeklerde sperm bozukluklarina neden olabilir. Sürekli kullanilmak zorunda kalinan ilaçlar erkegin seksüel gücü üzerinde etkili olabilir. Simdi erkekle ilgili sorunlara daha ayrintili göz atalim.* üREME GüçLüGüNDE ERKEGE AIT ETKENLER... üreme güçlügü çeken ailelerin yaklasik %40'inda erkege ait sorunlar ön plandadir. Yani nerdeyse yariya yakini. Son yillarda inceleme tekniklerinin gelismesi daha önce nedeni açiklanamiyan bir çok sorunun yine erkek spermi ile ilgili oldugunu ortaya koymustur. Bu nedenle erkegin incelenmesi kadinda belirgin bir sorun olsa dahi ihmal edilmemelidir. önceki evliliklerinden çocuk sahibi olan erkeklerde bile bu inceleme mutlaka yapilmalidir.

Bir erkegin dogal yollardan baba olabilmesi için yeterli sayida ve kalitede sperm dedigimiz erkek tohumunu üretmesi gerekir. Iyi bir menide yeterli sayida sperm bulunmali, bu spermlerin belli bir orani ileriye dogru hizli bir sekilde hareket edebilme özelligine sahip olmalidir. Ayrica menide iltihap bulunmamalidir. Spermlerin kadin bedenine ulasabilmesi için erkegin kadin içine spermlerini bosaltabilmesi gerekir. Meninin %90'i prostat sivisidir. Sperm daha sonra bu sivi içine karisir. Yani çok bol miktarada sivi bosaltabilen bir erkegin menisinde sperm olacagi garantisi yoktur. Spermi testislerden prostata ulastiran kanallarda tikanikliklar olabilir.

Erkekde anormal bir bulgu çiktigi zaman bunun nedeninin iyi bir üroloji uzmani tarafindan ayrintili olarak arastirilmasi gerekir. Ama nedendir bilinmez ürologlarimiz bu konuda pek bilgili ya da ilgili degiller. çogu ürolog, her erkekde varikosel tanisi koyup ameliyat yapmak pesinde. ülkemizde yapilan varikosel ameliyatlarinin tahminime göre %80'i gereksiz yere yapilmaktadir. Ya da tohum sayisinda bir azlik varsa ayrintili bir inceleme yapilmadan erkege hemen hormon ilaçlari verilmeye baslanmaktadir. Erkek aylarca hiç geregi olmayan ilaçlari kullanmaktadir. özellikle tasrada ne ise yaradigi belli olmayan E vitamini tedavisi oldukça meshurdur. Aile bos yere oyalanmaktadir. Erkekle ilgili sorunlarin çok ama çok azi hormon sistemi ile ilgilidir. Ve kullanilan ilaçlardan genellikle hiç bir sonuç elde edilmez.

Eger erkegin meni incelemesi normal ise artik tüm dikkatimizi kadina çevirebiliriz. Anormal meni durumunda, meni incelemesinin bir kaç kez tekrar edilmesinde yarar vardir. Mevsimler, ortam, stress meni sayisini ve hareketlilik oranini oldukça etkiler. Ayrica incelemeyi yapan laboratuvarinda bu konuda deneyimli olmasi gerekir. Ayni meni tahliline degisik laboratuvarlardan çok farkli sonuçlar çikmaktadir.

Erkekde bir bozukluk çikmasi kadini gözardi etmemizi gerektirmez. üreme sorunu olan ailelelerin %20-30 unda her iki cinste birlikte sorun mevcuttur. Asagida en sik karsilastigimiz sorunlardan biri olan kadindaki yumurtlama bozukluklarina deginecegim.

KADINDA YUMURTLAMA BOZUKLUKLARI Tavuklar her gün yumurtlar, kadinlar ayda bir kere. üreyememe sorunlarinin en basinda kadinda yumurtlama düzenindeki aksakliklar rol oynar. Normalde düzenli adet gören bir kadin iki adetin orta dönemine rastlayan günlerde yumurtlar. Düzensiz adet gören kadinlarda yumurtlama bozuklugundan süphe edilir. Ancak düzenli adet gören kadinlarda da yumurtlama sorunlari olabilir.

üreme güçlügü çeken bir ailede ilk yapilacak incelemelerden bir tanesi kadinin yumurtlama potansiyelini incelemektir. Bir kaç yöntem bir kadinin yumurtlama durumu hakkinda bilgi verir. Bunlar adetin 21. gününde kanda progesteroren denen hormonun ölçülmesi veya ayni günlerde rahim içinden parça alinarak incelenmesi seklinde olabilir. Ayrica bir adet dönemi boyunca beden isisinin bir çizelge ile takibi yumurtlama günü hakkinda bilgi verebilir. Ancak tüm bu yöntemler dolayli incelemelerdir. Yüzde yüz güvenilir degildir. En güvenilir yöntem hekimin kendi gözü ile yumurtanin gelismesini izlemesi ve çatladigini görmesidir. Bunin içinde vaginal ultrasonografi yöntemi en uygunudur. Bu nedenle vaginal ultrasonu veya vaginal ultrasonografi deneyimi olmiyan bir hekimin bu islere hiç bulasmamasi en hayirlisidir.

Adetin 3. günü yapilan temel bir kontrolden sonra genellikle 9-10. Günde 2. bir kontrol yapilir. Bundan sonraki kontroller gelisen yumurtanin durumuna göre ayarlanir. Bir adet döneminde ilaç verilmeden yapilan 3-4 kezlik vaginal ultrasonografi kadinin üreme potansiyeli hakkinda birçok bilgi verir. Kadinin yumurtlamasi, yumurtlama günü, döl yataginin uygunlugu, üremeyi engelleyen baska rahatsizliklarin olup olmadigi dikkatli bir izlemle belirlenir. Ancak bazen yine de süphede kalinabilir. Bu durumda ya ikinci bir adet döneminde izleme yinelenir, ya da yukarida bahsettigim yardimci inceleme yöntemlerinden yararlanilir. Bu arada hekime sik gelip gitmede güçlügü olan hastalar için hazir idrar testleri ile evde yumurtlama takibi yapabilmek mümkündür.

Yumurtlama bozuklugu saptanan bir kadina yaklasim ayri bir sanattir. Iste burada hekim ile ailenin diyalogu çok önemlidir. öncelikle yumurtlama bozukluguna neden olan durumun saptanmasi gerekir. Birçok hormonal bozukluklar, tiroid hastaliklari, böbrek-üstü bezi hastaliklari, asiri sismanlik, asiri zayiflik, asiri stress, yogun egzersiz kadinin yumurtlama düzenini bozar. Bu etkenlerin saptamadan baslayacak tedavilerde sonuç almak sansa kalmistir. Ancak çogu zaman ailenin ekonomik güçlükleri bu ayrintili incelemelerin yapilmasini engeller. Bu durumda baslangiçata basit ilaçlarla 3-6 ay arasi yumurtlama saglamaya çalismak yanlis bir yaklasim olmaz. Bu konu ile ilgili tedavi alternatiflerine asagidaki yazimda deginecegim. YUMURTLAMA TEDAVISI SABIR GEREKTIRIR Yumurtlama güçlügü olan kadinlarin tedavisi altta yatan nedene göre farklilik gösterir. Bu tedavide amaç mümkün oldugunca dogal olayi taklit etmeye çalismaktir. Dogal olan, bir adet dönemi boyunca bir adet yumurtanin olgunlasip adetin 12-14. günlerinde çatlamasidir. Bu nedenle yumurtaliklardan yumurta gelistirici tedavilerin bu dogal gelisime paralellik göstermesi gerekir. Eger bir kadin zaman zaman kendiliginden adet görüyorsa basit tedavilere yanit verme sansi daha fazladir. Bu tip kadinlarda baslangiçta hormon incelemesi yapmadan 3-6 ay arasi basit ve ucuz haplarla tedavi yapmak mantikli bir yaklasim olacaktir. Bu amaçla kullanilan ilaçlarin basinda klomifen içeren haplar gelir. Genellikle adetin 5. günü baslayip bes gün süre ile kullanilir. Bu ilaç kullanimi sirasinda yumurtaliklarin gelisimini izlemek yerinde olur. Tedaviye en düsük dozdan baslanip yumurtlama saglanana kadar her adet döneminde doz bir hap arttirilir. Ancak genellikle günde 3 haptan fazlasina yanit verme sansi son derece azdir. Yumurtlama saglanan doz saptandiktan sonra en az 3 adet dönemi ayni dozla yumurtlama saglanip kadinin gebe kalmasi için dua edilir.

Yumurtlamanin saglanmasi hamile kalmak için garanti degildir. Baska hiçbir engelleyici etken olmasa dahi her adet döneminde hamile kalma sansi %20 civarindadir. Hiçbir sorunu olmadigi halde ancak bir yil sonra bebek sahibi olmus çiftleri çevrenizde görmüssünüzdür. Bu nedenle ailenin bu tedavi süresinin uzunlugunu çok iyi bilmesi ve sabirsizliga kapilmamasi gerekir. Eger klomifenle yumurtlama saglanamazsa ya da yumurtlama olmasina ragmen hamilelik olusmazsa o zaman neler yapilacaktir?

Bu durumda öncelikle kadinin kaninda üreme ilgili bazi hormonlarin ölçümü gerekir. Bu hormonlardan elde edilecek sonuca göre tedavi plani degisecektir. Eger kadin kendi basina adet göremiyorsa o zaman baslangiçta bu hormon tetkiklerinin yapilmasi gerekir. üreme hormonlari düsük olan kadinlarda hapla tedaviden sonuç alma sansi son derece azdir. Bu kadinlarda dogrudan igne tedavisine baslanmalidir. Bu amaçla kullanilan igneler kadinlik hormonu olan estrojeni uyaran üreme hormonlarini içerirler. Son zamanlarda çok degisik ilaçlar eczane raflarini doldurmaya baslamistir. Ancak içlerindeki maddeler birbirinin benzeridir. Henüz bir digerine üstünlükleri kanitlanmamistir. Igne tedavisi günlük olarak yapilir. Bu tedavi sirasinda yumurtalarin gelisimini yakindan izlemek gerekir. çogu hekim biran önce sonuç almak için bu igneleri gereksiz yere ya da gereginden çok yüksek dozlarda kullanmaktadir. Böyle tedaviler ya kadinin yumurtalarini asiri sisirir, ya da ikiz, üçüz, besiz gebeliklerin olusmasina neden olur. Bu nedenle igne tedavisinde hekim de sabirli olmali, en düsük dozdan baslayarak belli sürelerle yumurtalarin gelisimine göre dozu ayarlamalidir. Bazan bu tip ayarlama 3-4 hafta sürebilir. Hizli yapilan tedavilerde yumurtalar yeterli kaliteye gelmeden çatlayacak düzeye gelir. Kalitesiz yumurtalarin döllenme sansi düsüktür. Döllense bile olusacak hamileligin düsükle sonuçlanma riski daha fazladir.

üreme güçlükleri ile ilgili yapilabilecek diger tedavi yöntemlerine önümüzdeki yazimda devam edecegim.

üREYEMEME NEDENINI BULMA çABALARI Son yedi yazimda üreme güçlügü çeken aileleri sorunlarina nasil yaklasmalari gerektigi konusunda bilgilendirmeye çalisiyorum. Bugün deginmedigim bazi noktalara kisaca deginip bu konuya simdilik ara vermek istiyorum. Neler dedik simdiye kadar? öncelikle hekiminize karsi silahli yani bilgili olacaksiniz. öyle her dedigini kabul etmeyeceksiniz. Size ayrintili ve mantikli açiklamalarda bulunmasini isteyeceksiniz. Sorununuzun nasil ortaya çikarmayi düsündügünü, bunun için ne gibi tetkikler yapacagini, bu incelemelerin yaklasik ne kadar süre alacagini ve maliyetini ögrenmek hakkiniz. Hekiminiz ilk görüsmede size en az yarim-bir saat arasi zaman ayirmak zorunda. Erkegin tetkikini ihmal etmemesi gerekiyor. Erkekde çok ciddi sorun yoksa kadinda ilk yapilacak is yumurtlama takibi. Düzenli yumurtlama saptanan bir kadinda ikinci yapilacak inceleme kanallarin açik olup olmadiginin saptanmasi olmalidir.

Erkek normal, kanallar açik, kadin düzenli yumurtluyor ise is biraz çatallasmaya basliyor demektir. Bu durumda erkegin spermi ile kadinin doku sivilari arasinda uyusmazlik olup olmadigi arastirilir. Bu arastirma aslinda yumurtlama izlemi sirasinda tamamlanmis olmasi gerekir. Yumurtanin çatlama gününde yapilan bir cinsel iliskiden sonra erkegin menisi kadinin rahim agzindan alinir ve incelenir. Eger ileriye dogru giden tohum hücreleri varsa böyle bir uyusmazlik sorunu yok demektir. Uyusmazlik durumunda suni dölleme yöntemleri ile sonuç alinmaya çalisilir. Az rastlanmiyan sorunlardan bir tanesi de kadinin döl yataginin hamilelige uygun hazirlik yapamamasidir. Yani yumurta döllenir, ama gelismeye baslayan bebek bir türlü rahime yerlesemez. Bu olayi açiga çikarmak için adete yakin günlerde rahim içinden parça alinip incelenmesi gerekir. Ayrica son zamanlarda dopler ultrasonografi dedigimiz inceleme yöntemi ile döl yatagina giden kan akim miktari ölçümleri önem kazanmaya baslamistir. Ayrica kanda bazi hormonlarin ölçümü, vajinal ultrasonda döl yataginin kalinliginin ölçümü bu konuda fikir verir. Böyle bir tani kondugu takdirde degisik tedavi yöntemleri vardir. En çok yapilan tedavi sekli progesteron fitillerinin kullanilmasidir. Ancak bu fitiller nedense ülkemizde bulunmamaktadir. özetle sorun bulunamadikça isler kolaylasacagina zorlasmakta, hem hekim hem hasta bikma noktasina gelmektedir. Ama yine de daha yapilacak, arastirilacak çok konu vardir. Ama zaman, sabir, para ve ise ciddi egilen hekim gerekmektedir. Bu sorunu olan ailelerimize simdilik sabir ve biraz da sans dilerim.

[b]