Doğumun birinci evresi

[Bluesky24]

Bir bebeği vajina yoluyla uterus yani rahim içinden dış

dünyaya gönderme amacıyla kadın vücudundaki değişik

organların birarada yürüttüğü çabaya eylem ya da travay

adı verilir. İdeal ve uygun bir eylemin sonucu bebeğin

doğmasıdır.



Başarılı bir doğumun gerçekleşmesi için bebeğin

içinde bulunduğu ve gelişimini tamamladığı rahimin

dışına çıkması gerekir. Bunun için ise tüm hamilelik

seyri boyunca kapalı duran rahim ağzının açılması ve

rahimin içindeki bebeği bu açıklıktan vajinaya ve oradan da

dış dünyaya itmesi gerekir.



Bu mucizevi olay belirli bir sırayı takip eden aşamalar

halinde gerçekleşir. İlk önce rahim ağzı açılmaya ve

incelmeye uygun hale gelmelidir. Normalde arkaya doğru dönük

olan rahim ağzı yavaş yavaş öne doğru dönmeye başlarken

içerdiği su miktarı artar ve yumuşar. Bu aşamada rahim

ağzı ile rahim iç boşluğu arasındaki kanalı kaplayan

sümüğümsü salgı vajinadan dışarı akabilir. Bu olay halk

arasında nişan gelmesi olarak adlandırılır.



Temel hazırlıklar gerçekleştikten sonra ise rahim

ağzının açılması ve bebeğin dışarı atılması için ana

faktör olan rahim kasılmaları ile birlikte doğum eylemi

başlar. Doğum eyleminin 3 klinik evresi vardır.





1. evre rahim kasılmalarının başlamasından rahim

ağzının bebeğin kafasının geçişine izin verecek

kadar açılmasına ve incelmesine kadar geçen süredir.

Bu açıklık 10 santim olarak kabul edilir.

2. evre rahim ağzının tam açık olmasından bebeğin

doğumuna kadar geçen süreyi ifade eder

3. evre ise bebeğin doğumundan plasenta ve zarların

tamamen rahim dışına atılmasına kadar geçen

süredir.





Doğumun 1. evresi



Doğumun birinci evresi rahim ağzının açılması ve incelmesi

aşamasıdır. Bu evre doğum eyleminin en uzun dönemidir. Amaç

rahim ağzının bebeğin kafasının geçmesine izin verecek

kadar açılması ve aynı zamanda incelmesidir. Açıklık

dilatasyon, incelme ise efasman olarak adlandırılır. Bu

incelme ve açıklığı sağlamanın tek yolu bebeğin içeriden

baskı yapmasıdır. Bunu sağlamanın yolu da yukarıdan belirli

aralıklarla ve belirli bir güçle bebeği itmektir. Bu itme

rahim kasılmaları ile gerçekleşir.



Rahim temel olarak kas dokusundan oluşmuştur. Bu kaslar

rahimin tepe noktasından başlayarak güçlü şekilde

kasılırlar ve aşağıya doğru bir basınç oluşturular. Bu

kasılmalar anne adayı tarafından ağrı olarak hissedilirler

ve doğum sancısı olarak adlandırılırlar.



Doğumun birinci evresi de kendi içinde bölümlere

ayrılır. Eylemin başlamasından rahim ağzının 3-4 santim

açılmasına kadar geçen süre latent evre olarak

adlandırılır. Latent evrede kasılmaların sıklığı ve

şiddeti nispeten daha azdır. İlk başlarda 15-30 dakika

aralıklarla gelen ve 15 saniye süren kasılmaların sıklığı

ve şiddeti giderek artar. 4 santim açıklıktan tam açıklık

olmasına kadar geçen süre ise aktif fazdır. Aktif fazın

sonlarına doğru kasılmalar 1-2 dakikada bir gelir ve bazen 1

dakika kadar sürebilir.



Doğumun birinci evresi genelde ilk doğumunu yapanlarda 12

saat, ikinci ya da daha sonraki doğumlarda ise 6-8 saat sürer.



Bununla birlikte birinci evre bir saatten daha kısa ya da 24

saatten daha uzun da sürebilir. Bu süreyi etkileyen faktörler

şunlardır:





Anne adayının daha önce doğum yapmış olması

Rahim kasılmalarının sıklığı, şiddeti ve

uzunluğu

Serviksin kısalma ve açılma yeteneği

bebek ile annenin çatısı arasındaki oranlar

Bebeğin ve önde gelen kısmın duruşu









Doğumun birinci evresinde sizi

neler bekliyor



Doğum eyleminin başladığına yapılan muayene

ve monitör incelemesi ile karar verilir. Monitörde düzenli

rahim kasılmalarının izlenmesi siz herhangi bir ağrı

hissetmeseniz bile eylemin başladığı şeklinde yorumlanır.

Muayenede ise rahim ağzında açıklık ve incelme olması

tanıyı destekler. Bazı durumlarda hiçbir belirti olmasa bile

rutin muayenede rahim ağzında 1-2 santimetre açıklık

saptanabilir.



Doğum eyleminin başladığına karar verildiğinde artık

hastaneye yatmanız gerekmektedir. Odanıza alındığınızda

hemşireler tarafından gerekli kayıtlar tutulurken aynı

zamanda tüm doğum eylemi boyunca size eşlik edecek olan

monitör bağlanır. Monitörde hem bebeğinizin kalp atımları

izlenir hem de rahim kasılamalarını şiddeti ve sıklığı

değerlendirilir. İdeal olan tüm doğum eylemi süresince ve

özellikle aktif faz başladıktan sonra monitörizasyona devam

etmektir.



Monitör karın cildiniz üzerinize yerleştirilen iki probdan

oluşur. Doğum takipleriniz sırasında yapılan NST incelemesi

ile aynıdır. Problardan birisi rahim kasılmalarını

kaydederken diğeri bebeğin kalp atım hızını kaydeder. Her

iki veri de kağıt üzerine kaydedilir. Kasılmalar sırasında

kalp atım hzıında meydana gelen değişiklikler bebeğin

sıkıntıda olup olmadığı hakkında fikir verir.



Bu aşamada doktorunuz yeniden dikkatli bir muayene yaparak

bebek ile kemik çatınız arasında bir uyumsuzluk bulunup

bulunmadığını ve normal doğuma engel olabilecek bir durumun

olup olmadığını değerlendirir.



Herşeyin yolunda olduğu ve normal doğuma engel olabilecek

bir durumun bulunmadığı saptandıktan sonra barsaklarınızın

son kısmında birikmiş olan dışkıyı boşaltmak amacıyla

lavman yapılır. Lavman normal doğumda yapılması gereken bir

uygulamadır. Bu işlem aynı zamanda doğum eylemini

hızlandırma gibi bir fonksiyona da sahiptir. Lavmandan sonra

yatağınıza alındığınızda damar yoluaçılarak serum

takılacaktır. Bu işlem acil bir durum varlığında zamanında

müdahale etmek açısından son derece gerekli ve önemlidir.



Doğum sancılarının sıklığı ve şiddeti yeterli

değilse damar yolu ile suni sancı verilebilir. Eğer epidural

katater takılacak ve ağrısız doğum gerçekleştirilecek ise

bu işlem sancılar etkin hale geldikten yani latent faz

geçildikten sonra (4 santim açıklığa ulaşıldıktan sonra)

yapılır. Suni sancı uygulanması durumunda ya da sancıların

sıklığı, şiddeti ve uzunluğunun uygun olduğu

saptandığında epidural katater rahim ağzı açıklığına

bakılmaksızın takılabilir.



Doktorunuz hem eylemi etkinleştirmek hem de amniyon

sıvısında bebeğin dışkısının olup olmadığını görmek

amacıyla muayene sırasında su kesenizi açabilir. Bu işlem

sırasında ağrı ve acı duymazsınız. Su kesesinin

açılması eylemin süresini kısaltmaktadır.



Eylem takibi sırasında doktorunuz belirli aralıklarla

muayene ederek rahim ağzı açıklığını, silinmeyi, bebeğin

başının pozisyonunu inceler ve bir problem olup olmadığını

değerlendirir. Silinme ya da efasman rahim ağzı uzunluğunun

eylem öncesi dönemdeki uzunluğuna göre kıyaslamasıdır.

Örneğin uzunluk yarı yarıya azaldığında %50 silinme, tam

olduğunda ve rahim ağzı kağıt gibi inceldiğinde ise %100

efasmandan söz edilir.



Muayenelerde bebeğin başının aşağıya doğru inip

inmediği de değerledirilir. Kasılamaların yeterli güçte ve

şiddette olmasına karşın bebeğin başının inmemesi bir

problem varlığına işaret eder.



Muayeneler ilk başlarda kasılmaların durumunda göre 1-2

saatte bir olurken sonlara yaklaşıldığında daha sık

aralıklarla yapılır.



Doğumun birinci evresinde bebeğin kalp atım hızında

belirgin azalma olması bir tehlike işareti olabileceğinden

uyanık olmak gerekir. Bu nedenle ideal olan sürekli

monitörizasyondur. Ancak dönem dönem doktorunuz monitörün

çözülmesine ve dolaşmanıza izin verebilir.



Rahim kasılmaları mide boşalmasını geciktirir. Bu nedenle

yenilen katı gıdalar uzun süre midede kalacağından kusma

söz konusu olduğunda mide içeriğinin akciğerlere kaçması

olasılığı vardır. Bu nedenle doğumun birinci evresinde

genel olarak katı yiyecekler yemeniz önerilmez. Ancak

doktorunuzun onayı ile yoğurt, çorba gibi yumuşak gıdalar

alabilirsiniz. Aşırıya kaçmamak şartıyla su içmenizde bir

sakınca yoktur.



Serviks silinmesi tam, açıklığı 10 santimetre olduğunda

doğumun en uzun evresi olan birinci evre sona ermiştir. Anne

adayı daha sonra doğumhaneye alınır.



Özetleyecek olursak doğumun birinci evresinde

yaşayacağınız olaylar şöyledir:





Doğum eyleminin başladığına karar verildiğinde

hastaneye yatışınız gerçekleşir.

Lavman yapılarak barsakların son kısmı boşaltılır

Damar yolu açılarak sıvı verilir

Rahim kasılmaları ile bebeğin kalp atımları

monitörize edilir.

Ağrıların durumuna göre damar yolundan suni sancı

ile destek yapılabilir.

Kasılmalar düzenli hale geldikten sonra ya da

açıklık 4 santimetreye ulaştığında epidural

kateter takılır.

Eğer kendiliğinden açılmadıysa su keseniz doktorunuz

tarafından açılabilir.

İlk başlarda 1-2 saatte bir daha sonra daha kısa

aralıklarla muayene yapılarak durum değerlendirilir.

Zaman zaman monitör çözülerek dolaşmanıza izin

verilebilir.































































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu