Over (yumurtalık) kanseri

[Bluesky24]

Jinekolojik kanserleri içinde en geç

tanısı konabilen ve bu nedenle en fazla ölüme sebebiyet veren

kanser türü olması nedeni ile ayrı bir öneme sahiptir.

Kadın kanserlerinn %4'ünü, genital kanserlerin ise %23'ünü

meydana getirir. Her 100 kadından 5'i over kanseri nedeni ile

yaşamını kaybeder.Over kanseri tanısı konan kadınlarda 5

yıllık yaşam % 35 civarındadır.Endüstrileşmiş ülkelerde

daha fazla görülür. Bu çevresel faktörlerin etkisini

düşündürmektedir.



Her yaşta görülebilmesine rağmen en fazla 45 yaşından sonra

rastlanır.75-79 yaşlar arasında pik yapar. Menopoz öncesi

dönemde over tümörlerinin sadece % 7'si kanserken bu oran

menopoz sonrası %30'a çıkar. Over dokusu pek çok değişik

hücreyi barındırır. Kanserin köken aldığı hücre türüne

göre de görülme yaşları ve oranları değişir. Overin ve

diğer tüm dokuların ana yapısını oluşturan epitel

hücrelerden köken alan tümörler en sık görülen

tümürlerdir. Menpopoz sonrası kanser teşhisi konan vakaların

% 80'i epitheliyal tümörlerken, 20 yaş altında teşhis edilen

vakaların % 60'ı germ hücreli yani embryonik döneme ait

hücreler ile ilgili tümörlerdir.



Risk Faktörleri



Hormonal, ailesel ve çevresel faktörlerin over kanseri

gelişmini etkiledikleri düşünülmektedir. Sık ve fazla

sayıda kesintisiz bir şekilde yumurtlama olanlarda kanserin

daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Buna göre hiç gebe

kalmamışlarda risk daha fazlayken doğum yapanlarda risk 1/2

ile 1/4 oranında azalır. Yumurtlamayı baskılayarak etki eden

doğum kontrol hapları da kanser görülme sıklığını

belirgin derecede azaltır. Yani inanılanın aksine OK'ler

kanser yapmadığı gibi kansere karşı koruyucu rol

oynarlar.Buna karşılık menopoz sonrası dönemde eğer

progesteron eklenmeden tek başına östrojen verilirse over

kanseri riskinin arttığı iddia edilmektedir. Birinci derece

akrabalarında over kanseri olanlarda hastalığın daha sık

görülmesi genetik bir faktörün etkisini düşündürmektedir.

Bu gözleme yönelik çalışmalar sonucu meme ve over kanserine

neden olduğu saptanan bazı genler bulunmuştur.



Sınıflama



Over kanserleri köken aldıkları hücre türüne göre 5 ana

sınıf altında toplanırlar. Bunlar epitheliyal tümörler,

germ hücreli tümörler, stromal tümörler (yumurta hücresi ve

follikülden köken alan), nonspesifik bağ dokusu hücrelerinden

köken alan tümörler ve başka bir organdan metastaz yolu ie

gelen tümörlerdir. Yumurtalık kanserleri ayrıca malign ve

borderline olarak da sınıflanır. Malign kötü huylu demektir.

Borderline tümörlerin ise histolojik davranışları selim ve

malign arasında bulunur. Bu tümörler malign olanlara göre

daha genç yaşlarda görülürler, hastalığın gidişatı

çokdaha iyidir.



Epitheliyal tümörler de kendi

aralarında yine köken aldıkları epitheliyal hücrelere göre

sınıflandırılırlar. Bunların %50-75'i seröz

kistadenokarsinomlardır.Daha sonra sırasıyla müsnöz,

endometrioid, brenner gibi tümörler gelir.



Klinik



Over kanserinde erken tanı son derece zordur. Çünkü çoğu

zaman şikayetler belirgin değildir. Karın ağrısı ,

şişkinlik, hazımsızlık erken devredeki belirtilerdir. İleri

evrelerde ise komşu organlara ait bası bulguları, karın

ağrısı, pelviste kitle ve aşağı doğru bası hissi, vajinal

kanama gibi spesifik olmayan şikayetlerdir. Hastayı doktora

götüren en sık şikayet ise aşırı derecede karın

şişliğidir.Bu şişliğin sebebi çoğu zaman karın

içerisinde sıvı birikimi yani asittir.



Tanı



Muayeneler esnasında özellikle menopoz sonrası kadınlarda

pelvik alanda kitle saptanması over kanserini

düşündürmelidir. Ultrasonografide çift taraflı ovarian

kitle, 8 cm'den büyük kitle ile muayende bu kitlenin hareketli

olmaması tanıyı destekler. Ayırıcı tanıda myomlar, normal

ve anormal gebelikler ve diğer komşu organ kanserleri ekarte

edilmelidir. Over kanseri düşünülen hastalarda aile öyküsü

dikkatli alınmalı, iyi bir sistemik ve jinekolojik muayene

yapılmalı, özellkle genç hastalarda smear tetkiki elde

edilmelidir. Ayrıca damarlanmanın tespiti açısından doppler

ultrason ile komşu organları incelemeye yönelik radyolojik

tetkikler yapılmalıdır. Manyetik rezonans ve bilgisayarlı

tomografi kitlenin daha iyi incelenmesine olanak sağlar.Over

kanseri tanısını güçlendiren ve bu konuda hekimlere son

derece yardımcı olan bir başka tetkik de tümör

belirteçleridir.



Tümör

Belirteçleri



Tümör belirteçleri kabaca normal dokularda fazla miktarda

bulunmayan ancak malign dokulardan kana salınan maddeler olarak

tanımlanabilir. Kullanılan ya da araştırma safhasında olan

pekçok belirteç olmasına rağmen ideal bir tümör marker

henüz saptanamamıştır. Over kanserinde en çok işimize

yarayan Ca 125 adı verilen belirteçtir. Over bölgesinde

şüpheli bir kitle bulunan kadınlarda yüksek saptanması

tanıyı destekler.Ancak sigara içimi, erken gebelik,

endometriozis gibi hastalıklarda da yükselebilmesi

güvenilirliğini kısıtlar.



Evreleme



Over kanserinde evreleme cerrahi olarak yapılır.Bu işlem

esnasında karın boşluğu orta hattan göbek üstüne kadar

uzanan bir kesi ile açılır. Önce karın sıvısından örnek

alınır.Daha sonra karın boşluğu gözle ve elle incelenir.

Omentum adı verilen karın boşluğundaki organları çevreleyen

yağ dokusu çıkartılır.Tümör dokusu mümkün olduğunca

çıkartılır. Eğer sadece tek overde ise o over çıkartılır

hastanın yaşı genç ise diğer overden biopsi alınır ve

ameliyat esnasında patolojik incelemeye tabii tutulur. Eğer o

overde de tutulum varsa rahim ve yumurtalıklar tamamen

çıkartılır.Takiben pelvik alandaki ve aort damarı

etrafındaki lenf düğümleri mümkün olan en fazla sayıda

çıkartılmaya çalışılır.



Tedavi



Over kanserinin tedavisi

birçok branştan hekimin bir arada davranmasını gerektirir.

Bunlar jinekolog, onkolog, radyoterapist, kemoterapist, patolog,

dietisyen ve psikiyatristtir.Tedavi kabaca cerrahi ve cerrahi

olmayan olarak ikiye ayrılır. Bazen klinik olarak bulgu

vermeyen vakalarda başka bir nedenden dolayı yapılan ameliyat

sonucu şans eseri over kanseri tanısı konabilir. Bu gibi

durumlarda evrelemeyi tamamlamak için hastanın yeniden ameliyat

edilmesi gerekir. cerrahi sonrası ise kemoterapi ve radyoterapi

yaygın olarak uygulanır.Günümüzde heniz deneme aşamasında

olan bazı hormon ve allerjik tedavilerde vardır.



Son zamanlarda ikinci bakı cerrahisi

kavramı over kanseri tedavisinde giderek popülerite

kazanmaktadır. Buna göre cerrahi ve kemoterapiyi takiben hasta

ikinci kez ameliyat edilir ve yeniden durum değerlendirmesi

yapılır.



Prognoz



Prognozda en önemli faktör hastalığın evresidir.Buna göre

Evre 1 de 5 yıllık yaşam % 70, evre 2 de %25, Evre 3 de %18 ve

evre 4 de %0'dır.





























































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu