Dünyada Yeni Trend: Ne Yapıyorsan O´sun!

İngilizce’de son zamanlarda çok populer olan, kitap başlıklarında bile kullanılan benim de çok severek kullandığım ‘you are...’ ile başlayan bir kaç deyiş var. Bunlardan biri:
‘‘You are what you do!’’

Bu deyiş iki farklı şekilde kullanılıyor. Birincisi meslekî anlamda: ‘‘ne iş yapıyorsan osun!’’, ‘‘sen çalıştığın iş kadarsın!’’
Seçtiğimiz mesleğin hayatımıza etkisi düşünüldüğünde, bu kısa cümlenin ağırlığı daha da çok ortaya çıkıyor.

Yaptığımız iş giyimimizden, saçımıza, konuşmamızdan, tavırlarımıza, yediklerimizden, gittiğimiz yerlere, sadece yaptığımız değil gelecekte yapacağımız şeylere kadar birçok noktayı etkiliyor.

Binbir zorluklarla, yıllar süren eğitimlerden sonra bedavaya staj yaparak veya üç kuruşa çalışarak başladığımız iş hayatımız, zamanla değişip yoluna girerken, bizi de değiştirip yola sokuyor. Kimimiz işine daha çok şekil verebilirken, kimimize de iş hayatı daha çok şekil veriyor.

İş ve yaşam arasındaki bu denge savaşı, sonunda ‘iş yaşamı’ olarak hayatımızın büyük bir alanını kaplıyor.

Büyük şehirlerde iş ve yaşam ayrımı ya da ayrımsızlığı daha da iç içe geçiyor. ‘Eve iş getirmek’ gibi kavramlar bu ayrımsızlığın ne tehlikeli bir boyutta olduğunu ispatlıyor. Ülkelerin gelişmişlik oranıyla bu ayrımsızlık aynı oranda artıyor. Amerika, İngiltere, Japonya gibi ülkelerde bu denge savaşı, sürekli, yolda yürüken bile hissedilebiliyor.

Dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri olan İngiltere’nin başkenti Londra’da ‘zaman = para’ ilkesi ayet gibi ezberlendiği ve de uygulaması toplumun tüm katmanlarına yayıldığı için turistler hariç herkesi bir panik halinde görmek mümkün. Birçok çalışan öğle yemeklerini yolda yürürken yiyor, öğrenciler bir servet olan üniversite paralarını karşılayabilmek için okuldan sonra koşa koşa publara, restorantlara çalışmaya gidiyor, kafeler henüz ofisi olmayan küçük şirket sahiplerinin görüşmeleriyle doluyor.

Şehrin bankacılık için farklı, medya için farklı ve de özel sağlık klinikleri için farklı bölgeleri kullanıldığından, yaptığın iş çalıştığın bölgeden, alnına yapıştırılmış bir etiket gibi, tahmin edilebiliyor.

Nasıl doğduğun aile konuşacağın dili, doğduğun ülke milliyetini, genetik geçmişin de görünüşünü belirlerse; gittiğin okul da çalışacağın yerleri, çalıştığın yerler gelirini, gelirin de geleceğini belirliyor.

Peki bu döngü kırılabilir mi? Ya da en azindan leyhimize çevrilebilir mi? Sorunun cevabı yine ‘You are what you do!’ deyişinde yatıyor; ama bu sefer ikinci kullanım şeklinde:

‘‘Sen yaptıkların kadarsın!’’

Bilimadamları son yıllarda ‘beynin plastikliği’ diye bir kavramdan bahsediyorlar. Araştırmalar gösteriyor ki beyin, kullanıldığı oranda ve de kullanıldığı noktada gelişiyor . Hem de bu gelişme ‘ağaç yaşken eğilir’ atasözünde denildiği gibi erken yaşlarda daha hızlı oluyor.

Konuştuğumuz dili, doğduğumuz ülkeyi, genetik geçmişimizi ve gittiğimiz okulları biz seçmemiş olabiliriz ama çalışacağımız yerleri, gelirimizi ve geleceğimizi seçmek bizim elimizdedir.

Bizi biz yapan şeyler birazda yediklerimiz, içtiklerimiz, okuduklarımız, tanıdıklarımız, sevdiklerimiz, nefret ettiklerimiz, tecrübe ettikerimiz, düşündüklerimiz, izlediklerimiz, inandıklarımız, kazandıklarımız ve hatta kaybettiklerimiz değil midir?

Bunların hepsi de ya tercih ettiğimiz şeyler ya da tercih ettiğimiz şeylerin sonuçları değil midir? O zaman bunlardan ne kadarını, ne kadarlığına ve ne şekilde yapacağımız bize bağlıdır ve bizi biz yapan şeylerdir.

Beynimiz, laboratuvarda çalışan bir gibi kimyager gibi sonsuz stoğundaki değişik kimyasalları karıştırıp bize sunar. Ama ona hangi kimyasalları karıştırması gerektiği iç ve dış etkenler tarafından iletilir. Ki bunlar da kısmen bizim kontrolümüz altında olan şeylerdir.


Bilimadamları beyin için tekrarın kötü, yeniliğin iyi olduğunu bir çok kaynakta dile getirmiştir . Siz hiç tüm gün televizyon başında maç izleyen birinin aniden kalkıp harika bir film çektiğini veya çok satanlar listesine giren bir kitap yazdığını duydunuz mu? (İşi bu olan yazar, gazeteci ve araştırmacılar dışında). Hayır, çünkü beyin yumuşak bir hamur gibidir. Nasıl yoğurursanız, o şekilde kalır. O yüzden davranışlarınız alışkanlıklarınız, alışkanlıklarınız da kim olduğunuza dönüşür. Bir süre sonra yaptıklarınız olursunuz. Ve de yaptıklarınız kadar kalırsınız.

O yüzden bilimadamları tekrarlardan uzak durmayı ve değişik şeyleri denemeyi öğütlüyor. Bu sadece beyninizi daha çok çalıştırmakla kalmayıp, uzun vadede size farklı bakış açıları da katacaktır. Nereden mi başlamalı? En basitlerinden: Bu paragrafı tersten okuyun, dişlerinizi diğer elinizle fırçalayın, işe farklı bir yoldan gidin. Bunlar sizi dahî yapmayacaktır ama en azından içinde bulunduğunuz rutin döngüden kurtulmanın ilk adımı olacaktır.



-ALINTI-