Bilgisayar Kullanırken Dikkat...

[comte]

[b]BİLGİSAYAR KULLANIRKEN DİKKAT:






Bilgisayar karşısında uzun saatler geçiren kişilerde, vücudun hatalı kullanımı ve yanlış oturma şekilleri nedeniyle kas, iskelet ve sinir sistemini ilgilendiren ciddi ve geri dönüşsüz sağlık problemlerinin meydana gelebildiği bildirildi.

Türkiye Fizyoterapistler Derneği (TFD) Genel Sekreteri Murat Dalkılınç, bilgisayar kullanmayı sadece yazılım bilgisi ile özdeşleştiren milyonlarca kişinin iş yerinde, okulda ve evde bilgisayar başında saatlerce vakit geçirdiğini vurguladı.

Dalkılınç, çok sayıda kişinin farkında olmadan bilgisayar karşısındaki yanlış oturuşlar nedeniyle önemli rahatsızlıklar yaşadığını, özellikle gençlerin ilerleyen yaşlarda ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalabileceğini belirtti.

Bilgisayar kullanımına bağlı olarak sıklıkla bel-boyun-sırt ağrısı, omuz ve boyun bölgesinde gerginlik, baş ağrısı, el bileği, el ve parmaklarda uyuşma, yorgunluk, gözlerde yanma ve kuruluk hissinin yaşanabileceğini ifade eden Dalkılınç, şunları anlattı:

''Bilgisayar kullanırken karşı karşıya olunan riskleri bilmemek, bu riskleri göz ardı etmek ve yanlış çalışma alışkanlıklarına sahip olmak, kişiyi yaşam boyu sürecek ve sakat bırakacak sağlık problemleriyle uğraşmak zorunda bırakabilir. Bilgisayar kullanımı, her ne kadar ağır işler sınıfında yer almasa da, kas-iskelet-sinir sistemi açısından ciddi ve göz ardı edilemez riskler içeriyor. Bilgisayar, genellikle oturma pozisyonunda, nadiren de ayakta durarak kullanılıyor. Bilgisayar kullanan kişi, sandalye, masa, ekran, klavye ve mouse gibi temel ekipmanlarla sürekli etkileşim halindedir. Bunlardan birinin yanlış pozisyonlanması diğerlerini de olumsuz etkiliyor. Masa yüksekliği bile çok önemli.''



Murat Dalkılınç, vücudu hatalı kullanmak ya da çalışma koşullarının uygunsuz oluşunun genellikle kas, iskelet ve sinir sistemini etkileyecek küçük çaplı hasarların oluşmasına neden olduğuna dikkati çekti.

-VÜCUT KENDİNİ ONARMAYA ÇALIŞIR-

Dalkılınç, bilgisayar kullanımı sonucu karşılaşılan risklere karşı tedbir alınmadığı zaman oluşan küçük çaplı hasarların, iyileşmeye programlanmış beden tarafından farkında olunmasa da onarıldığını bildirdi.

Ancak, zamanla onarım hızı ile yaralanma miktarı arasındaki dengenin bozulacağına dikkati çeken Murat Dalkılınç, şunları söyledi:

''Bu küçük çaplı yaralanmalar üst üste binerek ciddi problemlere neden olurlar. Her çalışma günü ergonomik risklere maruz kalmak, vücudumuzu yanlış kullanmak ve konu hakkında bilgi sahibi olmamak, iyileşmeye programlanmış bedenimizin ezberini bozar.

Vücudumuzda oluşan küçük çaplı yaralanmalar, düşük şiddetli ve geçici şikayetlerle kendilerini belli ederler. Eğer vücudumuzun vermiş olduğu bu erken uyarıları dikkate almazsak, ergonomik riskler çok daha ciddi problemlere neden olacak, kalıcı sakatlık riski söz konusu olacak. Uzun zaman bilgisayar kullanmak zorunda kalan kişiler, ergonomi ve sağlıklı çalışma konularındaki bilgilerini geliştirmeli, şirketler ise çalışanları için bu verileri sunma noktasında sorumluluk almalı.'

[bigci]

[b]
Bilgisayar kullanımı bazı hastalıklara davetiye çıkarıyor... Bilgisayar kullanıcılarının belli bir zamandan sonra en sık bel, boyun, bas ağrısı, ellere kramp girme ve gözlerde yaşarma gibi sorunlarla karsılaştığı bildirildi


Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tip Fakültesi Fizik Tedavi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Güler, yaptığı açıklamada, bilgisayar kullanıcılarını uzun bir zaman sonra bekleyen tehlikeler bulunduğunu belirterek, zaman içinde bilgisayarın sağlık düşmanı olabileceğini söyledi.

Çok gelişmiş bir araç olmasına karsın bilgisayarın pek çok zaman sağlığa zararlı olduğuna dikkati çeken güler, söyle devam etti:

"Bilgisayara veriler klavye ve fare kullanılarak girilir. Çalışma sonuçlarını görmek için sürekli olarak monitöre bakmak gerekir. Üstelik bunları yaparken saatlerce bilgisayar karsısında hareketsiz oturmanız gerekebilir. Böyle olunca bilgisayar kullanırken sağlığınızı korumak için bazı konulara dikkat etmelisiniz. Bazı bilgisayar kullanıcıları yemeği bile unutabilirler. Dünyanın en güzel bilgisayarı sizin olabilir ama doğru şeyleri yapmazsanız en sıradan ve can sikici hastalıklara sahip olabilirsiniz."

BİLGİSAYAR KARŞISINDA DOĞRU OTURUN

Prof. Dr. Güler, bilgisayar kullanırken ilk olarak oturulan koltuğun doğru seçilmesi gerektiğini vurgulayarak, şunları söyledi:

"Yüksekliği ayarlı, sırt için desteği olan yumuşak minderli ve dayanıklı bir koltuk almalısınız. Sert ve ayarlı olmayan bir koltukta uzun süre oturmak şiddetli bel ve boyun ağrılarına neden olabilir.

Koltuk seçiminden sonra eğer yoksa bir bilgisayar masası almalısınız.

Normal çalışma masaları çoğu zaman bilgisayarlar için kullanışlı değildir. Örneğin bilgisayar monitörünün gözünüzden biraz aşağıda ve tam karsınızda bulunması gereklidir. Ayrıca klavyenin, dik oturduğunuz zaman kollarınız dirsekten 90 derece kıvrıkken ellerinizle ayni hizada ve tam karsınızda olması gereklidir." Bilgisayar kullanırken gereken fare, telefon, yazıcı ve diğer araçların da masa üzerinde kolayca ulaşabilecek yerlerde olması gerektiğini dile getiren Güler, "Bilgisayar kullanırken sik olarak yazı okumanız gerekirse yazıları bir askı ile tam önünüze koyup monitörü biraz yana almalısınız. Monitörünüzün pencereden veya diğer ışık kaynaklarından uzak olması gereklidir. Ayrıca monitörünüzün rezolüsyonunu yazıların kolayca okunacağı bir ayara ve yenileme hızını titreşme olmayacak bir hiza ayarlanması gereklidir" dedi.

BİLEK, DİZ VE DİRSEK KİREÇLENMESİNE DİKKAT

Prof. Dr. Güler, parmak, el bileği ve dirseğin bilgisayar kullanırken yaptığı küçük ve tekrarlayıcı hareketlerin özellikle el bileği hizasında bozukluklara neden olabileceğini kaydederek, "Bu hastalık da el bileği içinden geçen sinir ve tenden denilen kasların kemiğe yapıştığı dokular zedelenip sıkışır. Bu durumda elde uyuşukluk ve ağrı, başparmak hareketlerinde ve el sıkma gücünde azalma ortaya çıkar, el becerisi bozulur. Bu rahatsızlığın tedavisi için bir ortopedi uzmanına danışmalısınız" diye konuştu.

GÖZ BOZUKLUKLARI KAÇINILMAZ

Uzun süre bilgisayar karsısında çalışmanın gözlerde de bazı rahatsızlıklara neden olabildiğine işaret eden Prof. Dr. Güler, şunları kaydetti:

"Böyle durumlarda en sıklıkla göz çevresi ve basta ağrı, gözlerde yorgunluk hissi, yanma, batma ve kızarıklık görülebilir. Yakınmalar daha çok günde 4–6 saatten fazla bilgisayar karsısında çalışan, özellikle gözlerinde miyop veya astigmatizm kusurları olan kişilerde sik görülür.

Bilgisayarla çalışmanın gözlerde kalıcı bir etkiye neden olmadığı bilinmektedir. Fakat gündelik yasamda pek sorun oluşturmayan astigmatizm gibi kusurlar bilgisayar karsısında rahatsızlıklara neden olabilir.

Yanma, batma, kızarıklık, sulanma gibi yakınmalar monitöre bakarak çalışan kişilerde göz kırpma sayısındaki belirgin azalmaya bağlı olabilir." Ekranın gözlerden 50–70 santimetre uzakta ve göz hizasından biraz aşağıda bulunmasının yorgunluk yakınmalarının azalmasını sağlayabileceğini ifade eden güler, "Gözle ilgili yakınmaların azaltılabilmesi için öncelikle iyi bir göz muayenesi yapılmalıdır.

Ayrıca çalışma sırasında sik ara vermek ve aralarda örneğin pencereden uzak nesnelere bakmak göz sağlığı açısından önemlidir" dedi.

BEL, BAS VE BOYUN AĞRILARI

Tip Fakültesi Fizik Tedavi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Güler, bel, bas ve boyun ağrıları, omuz ve boyun tutulması, boyun ve belde disk zorlanmaları, sırt bölgesinde sekil bozuklukları, eğilmeler, osteoporoz gibi bölgelerde ağrıların oldukça sik görülen rahatsızlıklar olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Hatta is güç kaybına ve sağlık hizmeti alma açısından şirketlere ve devletlere oldukça büyük yük getirmektedir. Bunların bilgisayar kullanımı ile ilgili olarak sıklıkla uzun süre hareketsiz kalma, stres, uygun olmayan duruş biçimi gibi nedenlerle ortaya çıkarlar. Kas, kemik, sinir ve damarların aşırı gerilme ve uygun olmayan duruş biçimlerine bağlı olarak sekil bozuklukları bu tip hastalıkları yaratabilir. Bu rahatsızlıklar olduğu zaman ihmal etmeden öncelikle bir ortopedi uzmanına muayene olmalısınız."

BİLGİSAYAR KULLANIRKEN YAPMANIZ GEREKENLER

Prof. Dr. Güler, bilgisayar kullanılırken, bazı hareketlere dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayarak, "Bilgisayar karsısında dik olarak oturun. Yazı yazarken klavyedeki tuşlara fazla güçlü olmayan bir biçimde dokunun. Fareyi yumuşak bir biçimde tutun. Kollarınızı ve parmaklarınızı yazma işlemi yapmadığınız zaman dinlendirin. Uzun süreler çalışmayın ve sik aralar verin. Çalışma sürenizi planlayın. Her gün belli sürelerle çalısın ve ara verin" diye konuştu.

Uzun süre ayni pozisyonda oturulmaması gerektiğini dile getiren güler, şunları söyledi:

"Oturduğunuz sandalyenin arkası belinizi destekleyecek şekilde olmalı, bilgisayarınız göz hizasında olmalı, bileğinizi olabildiğince düz bir şekilde tutun. Ayağa kalkın ve sağ elinizle sol omzunuzu sol elinizle sağ omzunuzu kavrayın. Basınızı kolunuzun aksi yönünde çevirebildiğiniz kadar hareket ettirin. Başlangıçta kendinizi zorlamayın. Gün geçtikçe ve boyun kaslarınız güçlendikçe zaten hareket mesafesi artacaktır.

Boynunuzu beser kez sağa sola öne ve arkaya doğru hareket ettirin. Her iki omuz, dirsek ve el bileği eklemlerini ve parmakları 2–3 saat arayla hareket ettiriniz, açıp kapatın. Oturduğunuz yerden kalkarak ayakta durunuz ve dizlerinizi kırmadan parmaklarınız yere değecek şekilde öne eğilin. Ayrıca sağa sola ve arkaya belden eğilmeye çalısın. Oturduğunuz yerde derin nefes alıp verin. Bu hem gerginliğinizi azaltır, hem de kaslarınızı gevşetir."