[bluemoon24]

Stresin kadın kısırlığındaki etkisi daha fazla. Stresi algılayan beyin, üreme fonksiyonunu durduruyor



Ayşegül Aydoğan Atakan Yaşam tarzı, genel sağlığımızı olumlu ya da olumsuz etkilediği gibi üretkenliği de büyük ölçüde etkiliyor. Sigara, çevreden ve gıdalardan aldığımız kimyasallarla birlikte stres faktörü, üreme fonksiyonlarını olumsuz etkileyen etmenlerin başında geliyor. Türkiye�de genç nüfusta erkek kısırlığının daha çok görüldüğünü söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Sağlığı Bölümü Koordinatörü Prof. Dr. Aydın Arıcı, bunun nedenleri ve doğurganlığı olumsuz yönde etkileyen faktörlerle ilgili sorularımızı yanıtlamaya devam ediyor. ■Çevresel etkenlerin doğurganlık üzerindeki etkisi nedir?Sperm hücresi erkek vücudunda en çok üreyen hücrelerden biridir. O yüzden çevresel etkilerden daha fazla etkilenir. Sperm üretimi yaklaşık 3 ay sürer. O arada olabilecek çevredeki kimyasal maddeler, radyasyon, zehirler ve gıdalara kontrolsüz olarak verilen hormonlar üreme organlarını etkiler. Avrupa ve Amerika�da sperm sayıları 1940�lardan bu yana azaldı. 30 - 35 yaş grubu erkeklerde sperm sayısı, her 10 yılda bir yavaş yavaş azalıyor. 1930�larda ortalama 50 milyon olan sperm sayısı günümüzde 30 milyona inmiş durumda. Bazı ülkelerde erkek kısırlığında ciddi bir artış var bu ülkelerden biri de Türkiye. ■Ülkemizdeki erkek kısırlığının en önemli nedeni nedir?Bir dönem kontrolsüz tarım ilaçlarının kullanılması bir neden. Ayrıca kabakulak aşılarının Türkiye�de kullanılmaması sonucu buluğ çağında oluşan hastalıklar, ileride kısırlığa sebebiyet vermiştir. En önemli noktalardan biri de yenidoğan bebeklerde mutlaka testis kontrolünün yapılması gerekliliği. İnmemiş testis dediğimiz sorun, yenidoğanda teşhis edilmezse o çocuk büyüdüğünde sperm üretimi yapamaz. Hastanelerde doğum yapılmaması ve dolayısıyla yenidoğana muayene yapılmaması da ülkemizdeki erkek kısırlığının önemli nedenlerinden. ■Peki sigaranın rolü nedir kısırlıkta?Sigara damarlarda daralmaya neden olduğundan her organda kan akımının azalmasına yol açar. Günde 1 paket sigara içen bir kadın, yaklaşık 3 yıl daha erken menopoza girer. Sigara yumurtalığı bu kadar etkiliyorsa doğurganlığı da etkileyeceğinden eminiz. Erkeklerde de sperm hareketliliği ve sayısı da testise giden kan dolaşımının sigaraya bağlı azalması nedeniyle düşer. ■ Oluşan bu zararlar sigara bırakıldıktan sonra geri döndürülebilir mi?Maalesef kadınlarda yumurtalar daha önce üretilmiş olduğu için sadece negatife doğru gidiş gözlenebilir. Sigara bıraktıktan sonra

pozitif açıdan gözlenebilecek tek şey hamile kalmasıdır kadının. Hasar görmüş olan yumurtalar tekrar sağlıklı hale dönmezler. Spermde ise durum farklı. Sigarayı bırakan erkekte sperm sayısında ve hareketliliğinde az da olsa artış görülür.