Fetüs veya Embriyo (Cenin)

[bluemoon24]

Anne rahmi içinde geîişip büyüyen çocuÂ*ğa doğumdan önce fetüs veya eski deyiÂ*miyle cenin adı vefiiir. Çocuğun dünyaya gelmesi sırasında birçok devreler vardır. Önce dışı yumurta hücresi olan ovum, erÂ*kek yumurta hücresi ile yeni bir yavru yapÂ*mak üzere birleşip zigot denilen döllenmiş yumurtayı meydana getirir. Daha sonra bu zigotun dölyatağında yuvalanıp bölüÂ*nerek çoğalmaya, gelişmesini tamamlamaÂ*ya çalışırken geçirdiği dönemlere tıp diÂ*linde değişik isimler verilmektedir. Gebeîik, 28 gün,gebelik ayı hesobs iie 280 gün yani 10 ay sürmektedir. Gebeliğin ilk 12. haftasında canlının organ taslaklarıÂ*nın tamamlandığı döneme embriyon, eski adıyla rüşeym denmiştir. Gebeliğin 45. gününde amnios kesesi içinde göbek kordoÂ*nu ile plasentaya bağlanmış 2,5 cm. iik boyuyla embriyo bir virgül şeklinde belirÂ*meye başlar. Kol ve bacaklar henüz tasÂ*lak halindedir. Bu devrede embriyon diÂ*ğer memeli hayvanların embriyonlarından farksızdır.



9. haftada ise baş, boyun, göz, burun ve kulaklar belirgin hale gelmiş ve embriyo insana oenzemeye başlamıştır.



Gebeliğin 3. ayında yani 12. haftada emÂ*briyon artık 9 cm. İik fetüs haline gelmişÂ*tir. Baş, vücut boyunun yarısı kadar büÂ*yüktür. Kol ve bacaklar tam şekillenmişÂ*tir



Dördüncü ayda fetüs 16 om. İik bir büÂ*yüklüğe ulaşır. Gebeliğin 5. ayına kadar büyümesini geometrik diziye uyan bir hızÂ*la sürdürür. Yani gebelik ayının karesi ile orantılı olarak büyüyen fetüs, örneğin 5. ayda 5- â€" 25 cm.’ye ulaşır.



Altıncı aydan sonra fetüsün boyunu öğrenmek isterseK gebelik ayını 5 ile çarpÂ*mamız yeterlidir (Ahlfeld - Harris formülü). Bu formüle göre hesaplanırsa 6 ayhk fetüÂ*sün 30 cm., 7 aylık fetüsün 35 cm., 8 aylık fetüsün 40 cm., 9 aylık fetüsün 45 cm., 10 aylık fetüsün yani yeni doğan çocuğun ise 50 cm. uzunluğunda olduğu kolayca buluÂ*nur.



Doğumdan önce feîüs, oksijen ihtiyacını ve beslenmesini dölyoîağı içinde yapışık olaÂ*rak bulunan plasenta aracılığı ile anne kaÂ*nından sağlar. Fetüsü plasentaya göbek kordonu bağlar ve doğumda bu kordon ebe veya doktor tarafından kesilerek beÂ*beğin annesi ile olon ilişkisine son verilir.