[bluemoon24]

657 sayılı Kanunun tarafsızlık ve devlete bağlılık başlıklı 7

nci maddesinde "Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, herhangi

bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir

davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet,

siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir

şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu eylemlere

katılamazlar.



Devlet memurları her durumda Devletin menfaatlerini korumak mecburiyetindedirler.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan, memleketin bağımsızlığını

ve bütünlüğünü bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye düşüren herhangi

bir faaliyette bulunamazlar. Aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete,

gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamazlar, bunlara yardım edemezler ."

denilmekte olup, basına bilgi veya demeç vermeyi düzenleyen 15'inci maddesinde;

"Devlet Memurları, kamu görevleri hakkında basına, haber ajanslarına veya

radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç veremezler. Bu konuda gerekli

bilgi ancak bakanın yetkili kılacağı görevli illerde valiler veya yetkili kılacağı

görevli tarafından verilebilir. Askeri hizmet ile ilgili bilgiler özel kanunların

yetkili, kıldığı personel dışın da hiç bir kimse tarafından açıklanamaz."

hükmü yer almaktadır.



Ayrıca; 657 sayılı Devlet Memurları kanunun ticaret ve diğer kazanç getirici

faaliyetlerde bulunma yasağı başlıklı 28 inci maddesinde "Memurlar Türk

Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette

bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya

ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite

ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen

alacakları görevler hariç).



Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri ile kanunla

kurulmuş yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları üyelikleri görevleri

ve özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır.



Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan

memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler."

hükmü bulunmaktadır.



Ayrıca, 125 inci maddesinde Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları

ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller tadat edilmiştir.



Bu bağlamda 125 inci maddenin (E) bendinde "Devlet memurluğundan çıkarma:

Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.



Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:



a) İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini

bozmak, boykot, işgal, engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak

veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek

veya yardımda bulunmak,



b) Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş,

pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların

herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,



c) Siyasi partiye girmek,



d) Özürsüz olarak (...)bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,



e) Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği

görev veya emirleri yapmamak,



f) Amirine ve maiyetindekilere fiili tecavüzde bulunmak,



g) Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç

verici hareketlerde bulunmak,



h) Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,



ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,



j)Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek

tutum ve davranışlarda bulunmak,



k) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri

işlemek." hükmü bulunmaktadır.





Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde devlet memurunun ticari kazanç getirici

faaliyette bulunmaları yasaklanmış olup, bu kapsam dışında olan faaliyetler

ise belirtilmiştir. Özel kanun hükümleri uyarınca serbest bırakılan faaliyetler

hariç Devlet memurları bu yasaklara uymak zorundadırlar.

İdeolojik veya siyasi faaliyetler ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun değişik

maddelerinde kısıtlayıcı hükümler yer almaktadır. Konuya ilişkin olarak disiplin

cezaları ve cezaları gerektiren fiil ve halleri düzenleyen 125 inci maddede

yer verilmiştir.



Bu çerçevede devlet memurun 657 sayılı Kanunun 28 inci maddesi ve özel kanun

hükümleri ile serbest bırakılanlar dışında gelir getirici faaliyetlerle iştigal

etmesi yasaklanmıştır. İdeolojik ve siyasi faaliyetlere ilişkin yasakların bazıları

sadece kurumda işlenmesi halinde müeyyide olmasına karşılık bazı fillerin işlenildiği

yer değil fiilin işlenilmesi esas alınmıştır.



Devlet memuru görevi dışındaki konularda köşe yazısı veya makale yazılmanızda

herhangi sakınca bulunmamaktadır. Ayrıca, köşe yazarlığı yapmanız size ticari

bir getiri sağlamakla birlikte size tacir veya esnaf sıfatı kazandırmaz. Köşe

yazarlığı yapmaya ilişkin daha önce yayımladığımız dosyaya bakmak için tıklayın.

İnternet sitesinde ideolojik veya siyasi yazı yazma hususunda 125 inci maddenin

E bendinin birinci cümlesi yer alan "Yasaklanmış her türlü yayını veya

siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak,

çoğaltmak, dağıtmak…." hükmün yorumu sorun yaratabileceğini düşünmekteyim.

Devlet memurunun siyasi yazılar yazması 125/E-b bendine sokulabilir. Bu kapsama

sokulması daha çok yazının dozacıyla alakalıdır. Nasıl ki başörtüsü 125/E-a

çerçevesinde değerlendirildi, aynı şeyin bir benzeri burada da olabilir. Çünkü,

takdir hakimin yorumuna kalmıştır. Kaldı ki her yazı bağımsız değerlendirilecektir.



Kaynak: memurlarnet