Büyük Baskın – Sinemada Büyük Kuraklık

[Bluesky24]

Büyük Baskın – Sinemada Büyük KuraklıkII. Dünya Savaşı sonlarında geçen Büyük Baskın, Amerikan tarihinin en büyük ve önemli kurtarma operasyonunu konu alıyor. John Dahlın yönetimindeki savaş draması gerçek olaylardan esinlenerek sinemaya uyarlanmış ve olmazsa olmaz bir aşk hikayesiyle yoğrularak piyasaya sürülmüş. Kazanılacağı açık bir baskının süreç hikayesi olan filmde gerçek bir gerilim yaratmak mümkün olmadığına göre, neden Dahl yoğun bir karakter dramasına yoğunlaşmaktansa cansız bir olay dizisini ikinci sınıf bir romans eşliğinde sunmuş akıl almıyor.

Son zamanlarda görüyorum ki sinemada gerçek hikayelere sık sık başvuruluyor. Bu, yazarların yaratımla ilgili yaşadıkları bir kuraklıktan mı yoksa izleyicinin ilgisini garantilemek için duydukları bir kısayol ihtiyacından mı doğuyor bilemiyorum. Hayattan öykülerin sanatçılara ilham kaynağı olması çok doğal elbette. Ama Büyük Baskın örneğinde açık ki, bu saydığım nedenler biraz ağır basıyor. Neden gerçek öykülere gelince yönetmenler yeni anlatım tekniklerini araştırmayı bir yana bırakıp en konvansiyonel yöntemlere bel bağlıyorlar? Büyük Baskın, geçen hafta vizyona giren Sahtekarla (Lasse Hallström, 2007) beraber bu tür filmlere örnek diyebilirim.

Neticede Büyük Baskın yalnızca bir büyük çatışma sahnesiyle sıradan bir tv dramasından ayrılıyor. Dahl zaten engebesiz bir düzlemde ilerleyen öyküsünün etrafında döndüğü bir avuç karakter dışındaki kimseyi izleyicilerle bir araya getirmiyor. Japonyanın tekelindeki bir esir kampında yıllarca kurtarılmayı bekleyen yüzlerce Amerikalı askerden yalnızca üçünü tanıyoruz. İzleyiciyle karakterler arasında hiçbir empati ve iletişime zemin hazırlamayan Dahl, binbir zorlukla serbest bırakılan bu askerler sonunda özgürlüklerine kavuştuklarında bizden nasıl bir duygu yoğunluğu, nasıl bir rahatlama ve zafer coşkusu bekleyebilir?

Filmde kurtarma operasyonuna paralel olarak, aralarında aşık olduğu Gibsonın (Joseph Fiennes) da olduğu hasta mahkumlara gizlice ilaç sızdırmaya uğraşan ve bunun için Filipinli direnişçilerle işbirliği yapan Margaretin (Connie Nielson) hikayesi akıyor. Dahl böylelikle filmde, savaş döneminin acımasızlığına dair bir eleştiri paleti, belli bir gerilimi sağlayacak bir açılım yaratmış. Ama filmin bu yüzünde de aynı sıradanlık süregidiyor. Üstelik Margaretin Gibsona yardım etmek için duyduğu motivasyon inandırıcı değil. Margaretin aşkını kurtarmak yönündeki hedefi için aldığı riskler, yapımcıların filme biraz tutku serpiştirip bayan izleyiciyi tavlamak için geliştirdikleri basit bir girişim gibi.

Bu filmin ihtiyacı olan daha enigmatik, karanlık bir atmosfer, biraz gizem, biraz tutku, ve bol miktarda dinamizm. Son dönemlerde vizyona giren savaş öykülerine göz atıldığında Büyük Baskın için bir reçete hazırlamak mümkün: Iwo Jimadan Mektuplardan (2006, Clint Eastwood) sıkı bir karakter draması, yoğun bir savaş dokusu; Apokaliptodan (2006, Mel Gibson) vahşet, kudret, insan doğasına dair gözlemler; 300 Spartalıdan (2007, Zack Snyder) güç, dinamizm ve coşku; İyi Almandan (2007, Steven Soderbergh) gizemli ve karanlık bir atmosfer bu film için örnek alınması gereken artılar.

Yönetmen John Dahl ‘hayatta kal ve sabırlı ol mesajını mı veriyor, ‘fedakar, sadık ve güçlü ol mu diyor, ‘yoksa savaş ne berbat bir şeyin altını bir kez daha mı çiziyor? Büyük Baskın tarih belgeseli gibi işlenmeye ve benzer bir keyfi sunmaya elverişli bir noktadan, bu iki özelliğin de hakkını veremeden, alelade bir dram olarak hızla göçüp gidiyor. Potansiyel olarak şık ve ayrıksı bir strateji ve savaş filmi olabilecekken gereksiz dramatik yan-öyküler ve savaş propagandasıyla kuru kuruya ömrünü tüketiyor. Joseph Fiennesın avaraj oyunculuğu ve James Franconun misafir oyuncu uzaklığı da, Connie Nielsen ve Benjamin Bratt ile gelen bir gıdım heyecanı da yok ediyor. Amerikan savaş tarihinin zafer sayfalarından birini daha perdeye taşıyan, ‘savaş filmi ve ‘gerçek hikaye şablonlarının arasına sıkışmış, eski moda bir filmi daha dağarcığınıza yerleştirmekte gecikmeyin.

Selin Sevinç

selinlesinema@gmail.com

Selin Sevinç'in tüm sinema yazılarına filmbutik.net'ten ulaşabilirsiniz!...