[Bluesky24]

Gündüz Fazla Uykulu Olmanın Sebepleri?Pek çok kişi öğleden sonra uykulu hissettiğinde kısa süreli dalar. Bu geçici süratli hastalık belirtisi olan, aşırı gün içi uykululuğundan tamamen farklıdır. İrade dışı ve olmayacak yerde uyuyuvermenin korkulacak sonuçları düşünüldüğünde gün içi aşırı uykululuğun çok ciddiye alınması ortaya çıkar. Bu kişiler tam değerlendirilirse belli bir sebebe ulaşılmamaktadır.

Aşırı uyku halinin sonuçları da önemli olup bunların arasında, ekonomik ve toplum sağlığı olumsuzlukları, okul ve iş yeri verimsizlikleri, psikososyal fonksiyonların bozulması sayılabilir. Uzay mekiği Challenger kazası, uykululuğa bağlı kararsızlıkların sonucu olduğu bildirilmiş facialardandır. Her yıl ABDde 100.000 trafik kazası yolda uyumaya bağlı olarak meydana gelmakte ve 1.500 kişi de hayatını kaybetmektedir. Bu sebeple ölüm sayısı alkole bağlı ölüm sayısını geçmektedir. Gün içi aşırı uyku halinin (popüler inancın tersine) psikolojik ve psikiyatrik bir duruma, mesela depresyona, tembelliğe veya sıkıntıya bağlı olması çok nadirdir. Uyku açlığı yoksa hemen daima tespit ve tedavi edilebilir bir uyku hastalığıdır.

Modern toplumda gün içi aşırı uyku halinin birinci sebebi hiç şüphesiz uyku açlığıdır. Geçen yüzyılda dedelerimizin uyuduğunun %25 eksiği bize nasip olmaktadır. Onlardan daha az uyumanın bize yeteceğine dair bir delil olmadığı gibi onların uykuya daha fazla ihtiyacı olduğunu gösteren bir işarette yoktur. Obstrüktif Uyku Apnesi uyku açlığından sonra gündüz uykulu olma halinin en önemli sebebidir. Horlamaya sıklıkla eşlik eden uykuda solunum durması halidir.

Tıbben ciddi kabul edilen tıkanmaya bağlı uyku nefessizliğinin (tıbbi[img]/images/smilies/redface.gif[/img]bstrüktif uyku apnesi) toplum içindeki yaygınlığı yüksektir. Kadınların en az %2sinde erkeklerin %4ünde görülmektedir. Bu rakamlar hastalığın en az astım ve diabet kadar yaygın olduğunu göstermektedir. Her ne kadar erişkinlerde, erkeklerde, horlayanlarda postmenopozal bayanlarda ve asnetik insanlarda da tespit edilmektedir. Uyku apnesinin yol açtığı tablolar iki gruıp içinde değerlendirilebilir. Uykunun bölünmesine bağlı, aşırı gün içi uyku hali ve uykudaki oksijen eksikliğinin geç etkileri olan hipertansiyon, sağ kalp yetmezliği vb. ilgili bir çok rahatsızlıklar.

Obstrüktif Uyku Apnesinin tercih edilen tedavisi burundan sürekli pozitif hava yolu basıncı

Tedavisidir (CPAP) Diğer bir seçenek trakeotomi, uvulopolato farengoplasti, çeneti ilerletme ve dil kemiğini (Hiyoid) asma gibi çeşitli cerrahi tedavilerden biridir. Uykuda solunum durumları için yapılan üst solunum yolu cerrahilerinin değişken ve bazen olumsuz sonuçları hastalardaki doğumda gelen yüz anormalliklerin çeşitli seviyeleri tutmasına bağlıdır. Alt çeneyi ileri alan aletler bazı hafif vakalarda başarılı olabilir.

Narkolepsi: Narkolepsi sık görülen bir hastalık sayılabilir. Hastalık kesinlikle genetik kaynaklıdır ve genler toplumun %30unda bulunabilmektedir. Hastalık yoğun bilimsel ilgiye ve araştırma değerine sahip olmuştur. Narkolepsinin ortaya çıkma yaşı genellikle ergenlik ve genç erişkinlik yaşlarıdır. Ancak her yaşta ortaya çıkabilir. 15 yaşında zirveye ulaşır, diğer bir zirve noktası 36 yaştır. Hastalık ortaya çıktıktan kısa bir süre sonra kararlı olmaya başlar, nadiren ortadan kaybolduğu görülebilir. Narkolepsinin psikososyal ve sosyo ekonomik neticeleri vahimdir. Aşırı gün içi uykululuğu bir nolu belirtidir. İstenmeyen ve beklenmeyen uyku periyotları uygunsuz zamanlarda saniyeler ve dakikalar sürebilir. Bu dönemler genellikle çevre uyarısının azaldığı zamanlardır.(okumak, TV seyretmek, araç kullanmak, sınıflar ve toplantılar gibi.)

Teşhis: Narkolepsinin taşhisinde hastalığın hikayesinden yola çıkılır. Narkolepsi şüphesi varsa hem tüm gece uyku testi hem de gündüz uyku testleri yapılmalıdır. Tüm gece uyku testi, gündüz testlerinden bir gece önce yapılmalıdır. Böylece bir önceki gecenin uyku kalitesi ve süresi bilinmiş olur. Gündüz uyku testi uyanıklık saatlerinde uyuma meylinin ölçülmesidir.Hastanın gün boyunca 2 saat aralıklarla 4-5 kez 15-20 dakika şekerleme yapması beklenir. Narkoleptikler tipik olarak 5 dakika şekerleme yapması beklenir. Narkoleptikler tipik olarak 5 dakikada REM uykuya dalarlar.

Sonuç: Ortada uyku açlığı yoksa, araç kullanmaya, aile faliyetlerin katılmaya mani olan şiddetli aşırı uyku durumlarında uyku testleri yapılmalıdır. Tüm gece yapılan uyku testlerinde bulunan veriler şikayetleri açıklamaya yetmiyorsa gündüz uyku testi yapılmalıdır. Dikkati çeken bir husus olarak bir hastada depresyon olabilirsede depresyon hakiki aşırı gün içi uykululuğunun açıklaması olmaz. Uyku bozuklukları ile depresyon bir arada olabilirler. Ancak uykululuk depresyonu taklit edebilir veya arttırabilir. Uyku günlükleri çok kıymetlidir

Gülen Şişli