nostaljik eski gazetelerden seçmeler...

Bakallar ilaç satamıyacaklar
Sıhhiye müfettişleri teftişlere başladılar

Akşam, 24 Şubat 1936

İlâç ve her nevi tıbbî maddelerin münhasıran eczanelerde satılması kanun iktizasından iken son zamanlarda bakkal dükkânlarında aspirin, tentür diyot, oksijen gibi şeylerin satıldığı görülmektedir. Hele aspirin hemen hemen her bakkalde vardır.

Sıhhıiye müfettişleri eczanelere ait maddeleri satan bakkalları tasbit etmeğe başlamışlardır. Bunlara ilk defa olmak üzere ihtarda bulunulacak ve bir daha bu gibi şeyler satanlar ceza göreceklerdir. Sıhhiyenin alfığı bu tedbir, eczaneleri korumaktan ziyade reçete ile alınması mecbur olan ilâçların serbesçe satılmasının önüne geçmek içindir.



Süt işleri nasıl halledilir?
Viyanalılar bir değil, dört tüelü süt içiyorlar
Avusturya çocuklarının sıhhatlerini temin eden sır

Vakit, 8 Kânunusani 1930

Şehrimizde süt meselesi bir türlü halledilemez ve biz içilecek bir nevi süt bulamazken bir çok medeni şehirler bu ilk ve kuvvetli gıda işini harikulâde mükemmel bir hale getirmiş bulunuyorlar. Bu şehirler arasında Viyana birinci safta gelmektedir.
Bakınız Viyana muhabirimiz bu hususta ne yazıyor:

Doğar doğmaz insanın ilk gıdasını teşkil eden süt, Viyanada çok ince bir dikkat ve alâka ile muamele gören bir maddedir. Bu güzel gıdadan herkesin ve bilhassa çocukların en sıhhî ve en azamî derecede istifadelerini te’min için bir çok fabrikalar ve usuller vardır. Pastör üsülü ile takim, sun’i güneşten geçirerek gıda kuvvetini tasbit ve muhafaza bu husuta en başta geliyor.

Sütün gıda kuvvetinden tamamile istifade edebilmek için onu çiy olarak içmek lâzımdır. Halbuki temiz olmadığı takdirde insana verem bile geçiren bu gıda bu münasebetle en ince bir itinaya muhtaç bulunuyor. Bunun içindir ki Viyanalılar halkın içeceği sütü evvelâ Pastör usulüne tâbi tutmuşlardır.

Pastör usulü ile takim edilmiş bu sütler temiz ve kapalı şişeler içinde ve mükemmel bir tevzi teşkilâtı ile istiyenlerin kapılarına kadar gönderilir. Bu sütü çiy olarak içmekte artık zerre kadar tereddüde mahal kalmamıştır. Viyanada açık olarak da üt satılır ki bunları mutlaka kaynatarak içmek lâzımdır.

Sun’i güneş ziyasına tutulan sütlere gelince bunlar mavi şişeler içinde satılır. Bu süt diğer sütlerin en mükemmeli ve en mikroptan azade olanıdır.

Süt cinsi bununla da bitmiş değildir. “Çocuk sütü” denilen dördüncü bir süt daha vardır ki bunun yarım litresi bir buçuk litrelik bir gıda kuvveti taşır. dusun

Hepsi leziz ve ucuz olan bu sütlerden zengin, fakir bütün Avusturya çocukları bol bol içerler. super

Viyanada fabrikadan geçmemiş sütlerin satılması kat’iyyen memnudur. Bütün süt sahipleri sütlerini fabrikalarda takim muamelesi gördükten sonra satışa çıkarabilirler.
Vefiyat miktarı pek az olan Avusturya çocukları muhakkak ki hayat ve sıhhatlerini bu süte medyun bulunuyorlar.



Çocuk Meseleleri
Son Posta, 19 Temmuz 1934

Çocuğumun Saçları Büyümüyor
Birçok anneler çocuğunun saçları büyümeyince endişeye düşerler. Bazı çocukların saçları geç büyür, fakat hiç büyümemesine imkân yoktur. Saçların büyümesi için çocuk başına yumuşak bir fırça ile vazelin sürmeli, haftada bir defa yıkamalıdır. Çocuk iki yaşına geldiği zaman muhakkak saçları büyümüş olacaktır.

Çocuğuumn iştihası yok
Bazı anneler de çocuklarının iştihasından, lüzumu veçhile kilo almadığından şikâyet ederler. İştihasız çocuklar için tatbik edilecek iki kaide vardır. Bu da çocuğa günde üç defa yemek yedirmektir. Sabah saat 8 de, öğle 1 de,akşam beşte. Bu yemeklerin arasında hiçbir şey yedirmemelidir.

Çocuk sabah kahvealtılarında, haftada üç dört defa çavdar mahallebisi yemelidir. Diğer günlerde de bunun yerine kızarmış ekmek üzerine jambon ile yarım domates yemelidir. Ekmek çavdar ekmeği olmalı, üzerine yağ ve reçel sürülmelidir. Bir bardakta süt içmelidir.

Öğle yemeğinde patates, biftek, veya koyun eti, sebze, balık, ciğer, beyin, yumurta yemelidir. Yemek üzerine pişmiş meyva veya süt tatlıları yemelidir.

Haftada iki defa diğer tatlıları yedirebilirsiniz. Çocuk hiçbir zaman onun yemek yemediğinden endişe ettiğinizi bilmemelidir. Bu endişenizi çaçuğa kat’iyyen hissettirmeyiniz. Eğer önüne koyduğunuz yemeği yemezse, yemeğin nihayetinde bunu kaldırınız, diğer yemeğe kadar haline bırakınız.

Kat’iyyen çocuğun üzerine düşmeyiniz, ve üzüldüğünüzü hissettirmeyiniz.

Çocuğum yürümüyor
Diğer bazı annelerin de en büyük endişesi çocuğu yürümemesidir. Çocuğun yürümesinde aceleye lüzum yoktur. Çocuğu haline bırakmalı, o yavaş yavaş tecrübelerini yaparak yürümiye alışır. Eğer yaşını geçtiği halde yürümek temayülü göstermiyorsa o zaman doktora müracaat etmelidir.

Adlî Tıp Işleri artıyor

Bir senede On Beş Bine Yakın İş Görüldü

Son Posta, 7 Temmuz 1934

Adlî tıp işleri umumî müdürlüğünün işleri her sene artmaktadır. Müdürlüğün yaptığı 18 senelik bir grafik bunu göstermektedir.

1332 senesinde Osmanlı imparatorluğunun nüfusu (35) milyon iken Adlî Tıp müessesesi bir sene içinde (900) işe bakmıştır. Bunlardan (165)i Tıbbı adlî meclisinde (128)i morgda, (36) sı müşahadehanede (101) kimyahanede tetkik edilmiş (470) de idari muamelâta ait evrak gelmiş ve gitmiştir.

Buna mukabil geçen 933 senesinin meclis 1670 hastayı tetkik etmiş, morg (302) ceset üzerinde çalışmış, müşahadehaneye (707) deli gelmiş, kimyahane (640) madde tahlil etmiş. 11337 de idari muamelâta ait iş iş görülmüştür. Bu sene işler daha fazla artmıştır. Bugüne kadar meclise 1770, morg 307, müşahedehaneye 875, kimyahaneye814 iş gelmiş ve idarî muamelât için 12848 iş kaydedilmiştir.

Tıpbıadlî işlerinin artmasına sebep olarak memleket umumî irfan seviyesinin artmakta olduğu gösterilmektedir. Eskiden aileler ölülerinin morgda otopsi yapılmasına kat’iyyen müsaade etmezlerdi. Şimdi ufacok bir şüphe görülen cesedin morga nakli için bizzat aileler müracaat etmektedir.



Vereme karşı Bir zafer arefesinde miyiz?
Amerikalı bir doktor mühim bir madde keşfetmiş


Vakit, 8 Kânunusani 1930

Amerika gazetelerinin verdiği malûmata göre Amerikanın en meşhur verem mütahassısı Dr. Vilyam Çarles Vayit, Amerika fen cemiyetine hitaben irat ettiği bir nutukta verem mikrobunun vücuda gtirdiği sükkerî bir maddenin keşfolunduğunu ve bunun beşerî hücre ile basil arasında irtibat vasıtası teşkil ettiğini söylemiştir.

Doktor Vayit bu madenin, veremin inkişafında aslî bir sebep teşkil ettiğini ilâve etmiş, buna karşı şekerin kimyevi tesiratı teşevvüşe uğratılırsa veremin tedavi edileceğini iddia etmiştir.



Öpüşmeyiniz!

Verem eksilmiyor, artıyor



Emanet yeni hastane inşasını tesri edecek

Vakit, 2 Kânunusani 1930

Veremle mücadele cemiyeti faaliyetine devam etmekte, açtığı dispanserlerle müracaat eden hastaların tedavisine çalışmaktadır.

Bu meş’um hastalığın esaslı tedavisini gıda teşkil ettiğinden hastalara muntazaman yumurta, süt ve et verilmektedir.

Fakat maalesef varidatın azlığından lâzım olan muavenetin ancak onda biri yapılmaktadır. Bu kadar insanî bir gaye için çalışan cemiyetin bütün varidatı 2-3 bin lira içindedir.

Bunun içindir ki cemiyet en esaslı sâyiini veremden korumak için alınması lâzım tedbirlere neşriyata ve propogandaya vermiştir. Propoganda ve tavsiyeler afişler ve filimler vasıtasile yapılmakta ve bunların ruhunu şunlar teşkil etmektedir:

Öpüşmeyin, musafaha etmeyin, yerlere tükürmeyin, lüksün yerine gıdayı tercih edin.

Şehirde verem artıyor mu, eksiliyor mu? Cemiyetin faaaliyeti, İstanbul için ne kadar yataklı bir verem hastanesine ihtiyaç var ve bunun için ne yapılıyor?

Bu mühim suallerimize Veremle mücadele reisi şu cevapları veriyor:

-Maalesef size verem eksiliyor diyemiyeceğim. Bilâkis arttığını tahmin ediyorum. Çünkü el’an bir çok aileler gıdanın hayatta oynadığı rolü takdir etmemiş bulunuyorlar.

İyi gıda, az süs ve eğlence yerine iyi süs ve eğlence az gıda cihetini kabul ediyorlar. Elimizde nice hasta çocuklar var ki bu telâkkinin kurbanıdırlar. Gıdanın başta verem olmak üzere bir çok hastalıklar üzerinde en kısa bir zamanda ne iti tesirler bıraktığını dispanserlerimizde görünüz. Varidatımız çok az. Bunun için ancak (200) kadar hasta ile meşgul olabiliyoruz. Mesaimizin mühim bir kısmını halka korunma tedbirleri öğretmiye hasrediyor, kadınları öpüşmekten erkekleri musafahadan kurtarmıya, mikrop alma tehlikesine karşı ihtiyat göstermelerine çalışıyoruz.

Kanaatime göre İstanbula, lâakal (500) yataklı bir verem hastanesine ihtiyaç vardır. Emanetten kuvvetli vait aldık. 200 bin lira sarfederek bir hastane inşası işini tesri edecektir. Emanetin yapacağı bu hastanenin (100) yataklı olacağını tahmin ediyorum.



Beş milyon mikrop

İkdam, 7 Kanunusani 1929

Zabita bir doktorun otomobilinden milyonlarca tifo, verem ve influenza mikroplarını ihtiva eden beş tübü aşirmiş olan eşhası aramaktadir.



Genç kızlar ve kadınlar Yüzünüzdeki sivilcelerden nasıl kurtulursunuz?
Haber Akşam Postası, 29 İlkteşrin 1937
Muntazaman bir gıda tatbik etmek suretile bu dertten kurtulmak mümkündür. Çok defa genç kızların ve kadıların yüzlerine musallat olan sivilceler, gençlik hastalığından başka bir şey değildir. Bunlar, bilhassa kuru ve ince derililerde görülüyor.



Sivilceler, umumiyetle, gruplar halinde çıkar ve yüzün muhtelif yerlerine serpilir. Bunlar, kendiliklerinden kaybolur ve birkaç hafta sonra birdenbire tekrar baş gösterirler. Bu sivilceler, ayni zamanda, derinin ekzamaya müsait olduğuna da bir delildir. Bunları tedavi etmek kabildir. Evvelâ muntazam bir gıda rejimi tatbik etmek lazımdır. Eğer dikkat etmişseniz sivilceli bir kadının, içinde baharat bulunan bir yemekten sonra, sivilcelerinin daha bariz, daha kırmızı bir vaziyette meydana çıktığını görmüşsünüzdür. Tahrik edici, çok biberli, içinde azot bulunan, inhilal edici veya toksik yemeklerden vazgeçilmelidir.

Çok baharlı yemek ve içkiler şunlardır:

Biber, hardal, kahve, şarap, alkol… Çok azotlu gıdalar; et, balık, sucuk, pastırma ve sairedir. Bayat etler, kuşlar, bayat balıklar, inhilal edici gıdalardır. Tercih edilmesi lazım gelen şeyler sebze ve meyvadır.

Umumiyet itibariyle sivilceler peyda olunca, deride bir müvazenesizlik var demektir.
Deriyi normal bir vaziyette bulundurmak gayet basit bir iştir: Hafifçe asildi sabunlar, kremler ve saire kullanılır. Derinin yağlanmasına karşı da besleyici ve içinde lanolin bulunan kremlerle, çok yağlı ve asildi sabunlar kullanılmalıdır.

Sivilcelere karşı en fazla şayanı tavsiye merhemler, gayet az miktarda asid ve salisilik ve laktik ihtiva eden merhemlerdir.

İçinde (D) vitamini bulunan merhemlerle yapılan son tecrübeler çok iyi neticeler vermiştir.
Sivilcelerden şikayeti olanlar, soğuktan, rüzgarda çok kuvvetli güneşten korunmalı, bunun için de yüzlerini iyice yağlamalıdırlar.

Son yapılan tıbbi tetkikler deri sıhhatinin vücutta bulunan vitaminle sıkı sıkı münasebeti olduğunu göstermiştir. Deri üzerinde çok iyi tesir yapan vitaminler A, B ve F vitaminleridir.

Bilhassa F vitamini, güzellik ve sıhhat üzerinde büyük bir tesir icra etmektedir. Bu vitaminleri bize tereyağ temin eder. Diğer taraftan bazı güzellik kremleri de bu vitaminleri, hariçten vücudumuza vermektedir.

Hülasa sivilceler tehlikeli birşey değildir. Fakat unutulmaması icap eden nokta bu sivilcelerin, vücudun ekzamaya müstait olduğunu göstermesidir.



Lokantalarda havlu yerine ince kâğıd verilecek
Akşam, 31 Mart 1938

Lokantalarda müşteriye verilen havlılar çok pis ve bir çok hastalıkların sirayetinde âmil oldukları görülmüştür. Belediye, lokantaların havlu kullanmalarını tamamile menetmiştir. Müşteriye ince kâğıd verilecek ve bütün havlular ve peşkirler kaldırılacaktır. Bu emir, derhal tatbik edilecektir.



Evlendikten sonra Zevceniz erkek çıkarsa ne yaparsınız?
Biri kadın, biri erkek olarak birleştiler, ikisi de erkek olarak ayrıldılar

Vakit, 15 Şubat 1930

Kadınların erkek olmaları devam etmekte ve bazen garip hadiselere sebebiyet vermektedir!

İçel vilâyetinde, Silifkenin Tosmurlu köyünde de senelerce uzun saçı, dallı entarisile yaşıyan bir kızın erkek olduğu anlaşılmıştır. İşin tuhaf ve garip ciheti erkekliğin evlendikten sonra meydana çıkmasıdır!

Bu enteresan hadise hakkında aldığımız tafsılâta göre hadisenin kahramanı Emine H. (şimdi bittabi efendi!) dir. Bu kızcağızı ayni köyden birisile evlendirmişler, aradan günler geçmiş ve bir gün kocasının gördüğü lüzum üzerine Emine H. Sıhhiye müdürlüğünde muayene edilmiştir.

Kabile muayene neticesinde Emine H.ın vücudunda sezdiği tabiiliği Sıhhiye müdürüne anlatmış ve Emine H. memleket hastanesine sevkedilmiş ve burada yapılan bir ameliyat Emine Hanımı Emin Ef. yapmıştır.

Emine Hanımın sağ tarafında bir fıtık, sol kasığında bir yumurta safenin üst kısmında da iptidai bir vaziyette erkeklik uzuvları, yarık olan safenin alt kısmında da gene cildi bir safiha bulunmuş ve ameliyat vucüda tabii vaziyetini vermiştir.

Neticede kadın olarak köyünden gelen Emine, köyüne ceketi, pantolonu ve elinde bastonile dönmüştür.

Şimdi bir aylık koca, düğün için yaptığı masrafa acır ve başını iki eli arasına alarak düşünürken Emin Ef. bu işe kıs kıs gülmekte imiş.