Biruni

[bluemoon24]

Bîrûnî, Cebir, Geometri

ve Coğrafya konularında bile o konuyla ilgili bir âyet zikretmiş, âyette bahsi

geçen konunun yorumlarını yapmış, ilimle dini birleştirmiş, fennî ilimlerle

ilahî bilgilere daha iyi nüfuz edileceğini söylemiş, ilim öğrenmekten kastın

hakkı ve hakikatı bulmak olduğunu dile getirmiş ve Anlattıklarım arasında

gerçek dışı olanlar varsa Allah'a tevbe ederim. Razı olacağı şeylere sarılmak

hususunda Allah'tan yardım dilerim. Bâtıl Şeylerden korunmak için de Allah'tan

hidayet isterim. İyilik O'nun elindedir!

demiştir.HayatıYaşadığı çağa damgasını vurup Biruni Asrı

denmesine sebep olan zekâ harikası bilgin 973 yılında Harizm'in merkezi Kâs'ta

doğdu. Esas adı Ebû Reyhan b. Muhammed'dir. Küçük yaşta babasını kaybetti.

Annesi onu zor şartlarda, odunsatarak büyüttü. Daha çocuk yaşta araştırmacı bir

ruha sahipti. Birçok kOnuyu öğrenmek için çılgınca hırs gösteriyordu. Tahsil

çağına girdiğinde Hârizmşahların himayesine alındı ve saray terbiyesiyle

yetişmesine özen gösterildi. Bu aileden bilhassa Mansur, Bîrûnî'nin en iyi bir

eğitim alması için her imkânı sağladı.Bu arada İbni Irak ve Abdüssamed

b. Hakîm'den de dersler alan bilginimizin öğrenimi uzun sürmedi, daha çok özel

çabalarıyla kendisini yetiştirdi. Araştırmacı ruhu, öğrenme hırsı ve sönmeyen

azmiyle birleşince 17 yaşında eser vermeye başladı. Fakat Me'mûnîlerin Kâs'ı

alıp Hârizmşahları tarihten silmeleriyle Bîrûnî'nin huzuru kaçtı, sıkıntılar

başladı ve Kâs'ı terketmek zorunda kaldı. Ancak iki yıl sonra tekrar döndüğünde

ünlü bilgin Ebü'lVefâ ile buluşup rasat çalışmaları yaptı.Daha sonra

hükümdar Ebü'lAbbas, sarayında Bîrûnî'ye bir daire tahsisedip, müşavir ve vezir

olarak görevlendirdi. Bu durum, hükümdarların ilme duydukları derin saygının

göstergesi, bilginimizin de devlet başkanları yanındaki yüksek itibarının

belgesiydi. Gazneli Mahmud Hindistan'ı alınca hocalarıyla Bîrûnî'yi de

oraya götürdü. Zira onun yanında da itibarı çok yüksekti. Bîrûnî, sarayımızın

en değerli hazinesidir'derdi. Bu yüzden tedbirli hünkâr, liyakatını bildiği

Bîrûnî'yi Hazine Genel Müdürlüğü'ne tayin etti. O da orada Hint dil ve kültürünü

bütünüyle inceledi. Üstün dehasıyla kısa sürede Hintli bilginler üzerinde

şaşkınlık ve hayranlık uyandırdı. Kendisine sağlanan siyasî ve ilmî

araştırmalarına devam etti. Bir devre adını veren, çağını aşan ilmî hayatının

zirvesine erişti. Sultan Mes'ud, kendisine ithaf ettiği Kanunu Mes'ûdî adlı

eseri için Bîrûnî'ye bir fil yükü gümüş para vermişse de o, bu hediyeyi

almadı.Son eseri olan Kitabü'sSaydele fi't Tıb'bı yazdığında 80 yaşını

geçmişti. Üstad diye saygıyla yâd edilen yalnız İslâm âleminin değil, tüm

dünyada çağının en büyük bilgini olan Bîrûnî, 1051 yılında Gazne'de hayata

gözlerini yumdu. KişiliğiBîrûnî, Elinden kalem düşmeyen, gözü

kitaptan ayrılmayan, iman dolu kalbi tefekkürden dûr olmayan, benzeri her asırda

görülmeyen bilginler bilgini bir dâhiydi. Arapça, Farsça, Ibrânîce, Rumca,

Süryânice, Yunanca ve Çinçe gibi daha birçok lisan biliyordu. Matematik,

Astronomi, Geometri, Fizik, Kimya, Tıp, Eczacılık, Tarih, Coğrafya, Filoloji,

Etnoloji, Jeoloji, Dinler ve Mezhepler Tarihi gibi 30 kadar ilim dalında

çalışmalar yaptı, eserler verdi.Onun tabiat ilimleriyle yakından

ilgilenmesi, Allah'ın kevnî âyetlerini anlamak, kâinatın yapı ve düzeninden

Allah'a ulaşmak, Onu yüceltmek gâyesine yönelikti. Eserlerinde çok defa Kur ân

âyetlerine başvurur, onların çeşitli ilimler açısından yorumlanmasını amaçlardı.

Kurân'ın belâğat ve i'cazına olan hayranlığını her vesileyle dile getirdi. İlmî

kaynaklara dayanma, deney ve tecrübeyle ispat etme şartını ilk defa o ileri

sürdü. İbni Sinâ'yla yaptığı karşılıklı yazışmalarındaki ilmî metod ve

yorumları, günümüzde yazılmış gibi tazeliğini halen korumaktadır. Tahkîk ve

Kanûnı Mes'ûdî adlı eserleriyle trigonometri konusunda bugünkü ilmî seviyeye tâ

o günden, ulaştıgı açıkça görülür. Bu eser astronomi alanında zengin ve ciddî

bir araştırma âbidesi olarak tarihe mal olmuştur. İlmiyle dine hizmetten

mutluluk duymaktadır.Gazne'de kıbleyi tam olarak tespit etmesi ve

kıblenin tayini için geliştirdiği matematik yöntemi dolayısıyla kıyamet günü

Rabb'inden sevap ummaktadır. Ayın, güneşin ve dünyanın hareketleri, güneş

tutulması anında ulaşan hadiseler üzerine verdiği bilgi ve yaptığı rasatlarda,

çağdaş tespitlere uygun neticeler elde etti. Bu çalışmalarıyla yer ölçüsü

ilminin temellerini sekiz asır önce attı. Israrlı çabaları sonunda yerin çapını

ölçmeyi başardı. Dünyanın çapının ölçülmesiyle ilgili görüşü, günümüz matematik

ölçülerine tıpatıp uymaktadır. Avrupa'da buna BÎRÛNI KURALI

denmektedir.Newton ve Fransız Piscard yaptıkları hesaplama sonucu

ekvatoru 25.000 mil olarak bulmuşlardır. Halbuki bu ölçüyü Bîrûnî, onlardan tam

700 yıl önce Pakistan'da bulmuştu. O çağda Batılılardan ne kadar da

ilerideymişiz. Biruni, hastalıkları tedavi konusunda değerli bir

uzmandı. Yunan ve Hint tıbbını incelemiş, Sultan Mes'ud'un gözünü tedavi

etmişti. Otların hangisinin hangi derde deva ve şifa olduğunu çok iyi bilirdi.

Eczacılıkla doktorluğun sınırlarını çizmiş, ilaçların yan etkilerinden

bahsetmiştir.Daha o çağda Ümit Burnu'nun varlığından söz etmiş, Kuzey

Asya ve Kuzey Avrupa'dan geniş bilgiler vermişti. Christof Coloumb'dan beş asır

önce Amerika kıtasından, Japonya'nın varlığından ilk defa sözeden O'dur.

Dünyanın yuvarlak ve dönmekte olduğunu, yerçekimin varlığını Newton'dan

asırlarca önce ortaya koydu. Henüz çağımızda sözü edilebilen karaların kuzeye

doğru kayma fikrini 9.5 asır önce dile getirdi. Botanikle ilgilendi,

geometriyi botaniğe uyguladı. Bitki ve hayvanlarda üreme konularına eğildi.

Kuşlarla ilgili çok orjinal tespitler yaptı. Tarihle ilgilendi. Gazneli Mahmud,

Sebüktekin ve Harzem'in tarihlerini yazdı. Bîrûnî, ayrıca dinler tarihi konusuna

eğildi, ona birçok yenilik getirdi. Çağından dokuz asır sonra ancak ayrı bir

ilim haline gelebilen Mukayeseli Dinler Tarihi, kurucusu sayılan Bîrûnî'ye çok

şey borçludur.Bîrûnî, felsefeyle de ilgilendi. Ama felsefenin dumanlı

havasında boğulup kalmadı. Meseleleri doğrudan Allah'a dayandırdı. Tabiat

olaylarından sözederken, onlardaki hikmetin sahibini gösterdi. Eşyaya ve

cisimlere takılıp kalmadı.Bîrûnî, Cebir, Geometri ve Cografya

konularında bile o konuyla ilgili bir âyet zikretmiş, âyette bahsi geçen konunun

yorumlarını yapmış, ilimle dini birleştirmiş, fennî ilimlerle ilahî bilgilere

daha iyi nüfuz edileceğini söylemiş, ilim öğrenmekten kastın hakkı ve hakikatı

bulmak olduğunu dile getirmiş ve Anlattıklarım arasında gerçek dışı olanlar

varsa Allah'a tövbe ederim. Razı olacağı şeylere sarılmak hususunda Allah'tan

yardım dilerim. Bâtıl şeylerden korunmak için de Allah'tan hidayet isterim.

İyilik O'nun elindedir! demiştir.Eserleri halen Batı bilim dünyasında

kaynak eser olarak kullanılmaktadır. Türk Tarih Kurumu 68. sayısını Bîrûnî'ye

Armağan adıyla bilginimize tahsis etti. Dünyanın çeşitli ülkelerinde Bîrûnî'yi

anmak için sempozyumlar, kongreler düzenlendi, pullar bastırıldı. UNESCO'nun 25

dilde çıkardığı Conrier Dergisi 1974 Haziran sayısını Bîrûnî'ye ayırdı. Kapak

fotoğrafının altına, 1000 yıl önce Orta Asya'da yaşayan evrensel dehâ Bîrûnî;

Astronom, Tarihçi, Botanikçi, Eczacılık uzmanı Jeolog, Şair, Mütefekkir,

Matematikçi, Coğrafyacı ve Hümanist diye yazılarak tanıtıldı.

EserleriBiruni, toplam 180 kadar eser kaleme aldı. En meşhurları

şunlardır:1. EIAsâr'il Bâkiye an'il Kurûni'I Hâliye: (Boş geçen

asırlardan kalan eserler.)

2. EI Kanûn'ül Mes'ûdî; En büyük eseridir.

Astronomiden coğrafyaya kadar birçok konuda yenilik, keşif ve buluşları içine

alır.

3. Kitab'üt Tahkîk Mâli'I Hind: Hind Tarihi, dini, ilmi ve coğrafyası

hakkında geniş bilgi verir.

4. Tahdîd'ü Nihâyeti'l Emâkinli Tashîhi

Mesâfet'il Mesâkin: Meskenler arasındaki mesafeyi düzeltmek için mekânların

sonunu sınırlama. Bu eseriyle Bîrûnî, yepyeni bir ilim dalı olan Jeodezi'nin

temelini atmış, ilk harcını koymuştu.

5. Kitabü'I Cemâhirfî Ma'rifeti

Cevâhir: Cevherlerin bilinmesine dair kitap.

6. Kitabü't Tefhimfî Evâili

Sıbaâti't Tencim: Yıldızlar İlmine Giriş.

7: Kitâbü's Saydelefî Tıp:

Eczacılık Kitabı. İlaçların, şifalı otların adlarını altı dildeki

karşılıklarıyla yazmış.



Siyaset, Bilim Ve Tarih Bilinci (Doğan Özlem )The Benefits Of TreesEnerji TasarrufuAlternatif Ucuz Enerji KaynaklarıErozyonun Tanımı Ve ÇeşitleriDünyamızın HareketleriDoğalgazDeve KuşlarıTeknolojik CellatlarımızKüresel IsınmaÇimento İşkolu Ve SorunlarıAtmosferin Başlıca Gaz KirleticileriNükleer EnerjiYapay KristallerHyrogen Fuel  The Fuel Of FutureKentiçi Ulaşımı Ve Çevre SorunlarıPrcı HakkındaÇevre Kirliliği Ve SonuçlarıSivil SavunmaUluslararası Hukuk Ve Çevre