Comoros

[bluemoon24]

Komor Adaları, ilk defâ 10. yüzyılda Müslüman denizciler

tarafından keşfedilmiştir. Buranın yerlileri arasında İslâmiyet hızla

yayılarak adaların resmî dîni olmuştur. On altıncı yüzyılda Portekizli denizciler buraya uğramışlar ve

Hıristiyanlığın buraya yayılması için uğraşmışlar, fakat başarılı

olamayınca adaları Avrupa'ya tanıtmışlardır. Fransızlar, 1841'de

Mayotte'yi, diğer adaları ise 1866 ile 1909 yılları arasında işgâl

ettiler. 1912 senesinde ise bütün adalar Fransızların eline geçti. 1914'te Madagaskar'daki Fransız hükûmetinin yönetimi altına girdiler.

Adalar 1947'ye kadar Madagaskar'a bağlı kaldı. Bu târihten sonra bir

Fransız parlamento heyeti tarafından yönetilmeye başlandı. 1958

referandumu ile denizaşırı ülke sıfatını aldı. 1961'de iç işlerinde

serbestlik kazandı. 1974 yılında Komorlular, bağımsızlık için oylama

yaptılar. Fransız Parlamento heyeti bu oyları onaylamak zorunda kaldı.

6 Ocak 1975'te Komor parlamentosu bağımsızlığını îlân etti. 3 Ağustos

1975'te Mao taraftarı Marksist Ali Sâlih darbe yaptı. Câmileri kapattı.

Müslümanlara çok zulüm yaptı. 12-13 Mayıs 1978'de Ali Sâlih devrildi ve

Ahmed Abdullah Abdurrahmân İslâma dayalı devlet kurdu. 26-27 Kasım 1989

gecesi Başkan ahmed abdullah öldürüldü. Yüksek Mahkeme Başkanı Said

Muhammed geçici başkanlığa getirildi. Fransa'nın müdâhalesi ile 1990

Martında devlet başkanlığı seçimleri yapıldı ve iki turu da kazanan

Said Muhammed başkanlığa seçildi. ağustos 1991'de yapılan ve

başarısızlıkla neticelenen darbe girişiminin ardından hükûmet sindirme

kampanyası uyguladı. Daha sonra toplanan Ulusal Konferans yeni bir

anayasa hazırlamak ve seçim konusunda anlaşma sağladı. Yeni hazırlanan

Anayasa 7 Haziran 1992'de halk oylamasıyla kabul edildi. Said Muhammed

ülke dışındayken genç subayların 26 Eylüldeki darbesi başkana sâdık

kuvetlerce bastırıldı. 22 ve 29 Kasım târihlerinde yapılan ilk çok

partili seçimler çok olaylı geçti. Bâzı adalardaki seçimler iptal

edildi.Fizikî YapıAdalar,

kıyıya doğru uzanan bozattaşlı yaylalardan meydana gelmiştir. En büyük

ada olan Moroni'de 2590 m yükseklikte ve hâlâ faal olan bir volkan

bulunur. İkinci sırayı alan Anjuan, sık ağaçlarla kaplıdır ve 1525 m'ye

kadar yükselen tepelere sâhiptir. Mayotte Adası ise keskin ve yüksek

mercan kayaları ile çevrilmiştir. Mohali Adası ise düzdür. Denizden

yüksekliği ortalama 580 m'dir.İklimİklimi genelde sıcak ve

nemlidir. Muson rüzgârlarının Hint Okyanusundan estiği vakitler,

kasımdan marta kadar yağışlı bir mevsim yaşanır. Tropikal iklimde

yüksekliğe göre hızı değişen sert, şiddetli Alize ve Muson rüzgârları

yağmur taşıdığından bol miktarda yağış görülür. Ortalama sıcaklık

17°C'dir. Genel olarak kuru mevsimlerde batıdan esen serin rüzgârlar,

sıcaklığı 14°C'ye kadar düşürür.Tabiî KaynaklarıAdaların

yamaçlarında baobab ağaçlarına ve dikenlere rastlanır. Muson

rüzgârlarına karşı olan yamaçlar ise ormanlıktır. Kıyı kesimleri ise

zirotora ağaçları ile kaplıdır. 40 m'ye kadar olan kısımlarda ise

hindistancevizi ve meyve ağaçları vardır.Nüfus ve Sosyal HayatAdaların

nüfûsu 671,247'dir. Bunun çok küçük bir kısmı Avrupalı, diğer bölümü

ise yerlidir. Yerli nüfus, Afrikalılarla Madagaskarlılardan meydana

gelmiştir. Resmî ve yaygın dil Arapça olmakla birlikte Komorca ve Fransızca da

konuşulur. Halkın büyük bir kısmı Müslümandır. Okuryazar % 10

civârındadır. Çocukların ancak % 23'ü eğitim görebilmektedir.Siyâsî HayatBaşkanlık

sistemine dayanan bir cumhûriyetle yönetilir. Başkan altı senede bir

halk tarafından seçilir. Federal meclis 38 üyeden meydana gelir ve beş

senede bir seçilirler.EkonomiÜlkenin ekonomisi, tarıma ve balıkçılığa dayanır. Sanâyi hiç gelişmemiştir. Tarım: Ekonomisi, tarıma dayanıyorsa da tarım klasik usûllerle

yapılmaktadır. Avrupalılar toplam kullanılabilen arâzinin % 35'ine

sâhiptirler ve bunlardan sağladıkları bütün gelirleri de dışarıya

götürmektedirler. Halkın % 87'si tarımla uğraşır. Yetiştirilen başlıca ürünleri vanilya, parfüm bitkileri, kahve, sebze, meyve, hindistancevizi, baharat ve kenevirdir. Hayvancılık az miktarda yapılır ve bundan elde edilen ürünler ülke

ihtiyacını karşılamaz. Ülke adalar devleti olduğu için halkın ikinci

geçim ve besin kaynağı olarak balıkçılık önemli bir gelir kaynağıdır. Ticâret: Ülke dışarıya hindistancevizi, baharat, muz, kahve, vanilya

satar. Dışarıdan ise yiyecek maddesi, sanâyi ürünleri, kumaş alır.

Ticâretini daha çok Fransa ve ABD ile yapmaktadır. Ekonomisinde büyük

açıklar olduğu için dışarıdan yardım alır. Ulaşım: Ülke adalar üzerine kurulduğu için ulaşım deniz yoluyla

sağlanmaktadır. Bütün adalarda ancak 750 km'lik bir karayolu vardır.

Yolların % 53'ü asfalt kaplıdır.Komor Adaları - Coğrafi Verileri

Konum: Güney Afrika, Mozambik Kanalında adalar grubu.

Coğrafi konumu: 12 10 Güney derecesi, 44 15 Doğu boylamı

Haritadaki konumu: Afrika

Yüzölçümü: toplam: 2,170 km²

Sınırları: 0 km

Sahil şeridi: 340 km

İklimi: tropikal deniz iklimi hakimdir; Kasım - Mayıs ayları arası yağmur mevsimidir.

Arazi yapısı: Volkanik adalar, iç kısımlar dik kayalardan alçak tepelere kadar çeşitlilik gösterir.

Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Hint Okyanusu 0 m

en yüksek noktası: Le Kartala 2,360 m

Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %35

sürekli ekinler: %10

otlaklar: %7

ormanlık arazi: %18

diğer: %30 (1993 verileri)

Doğal afetler: Aralık - Nisan ayları arasındaki yağışlı sezonda siklonlar etkili olabilirler, Grand Komore'deki Le Kartala aktif yanardağ

Ekonomiye genel bakış:

Komoros dünyanın en fakir ülkelerindendir. Avcılık ve ormancılığı da

kapsayan tarım sektörü ekonomide başlıca sektördür. Ülke gıda

maddelerini, özellikle pirinci dışarıdan ithal etmektedir. Hükümet

eğitim ve teknik imkanları arttırarak, ticari ve endüstriyel

girişimlerde bulunarak, sağlık sektörünü geliştirerek, ihracatı

çeşitlendirerek, turizmi geliştirerek ülkeyi kalkındırmak için plan ve

projeler yapmaktadır.

GSYİH: Satınalma gücü paritesi - 419 milyon $ (2000 verileri)

GSYİH - reel büyüme oranı: %0.5 (2000 verileri)

GSYİH - sektörlere göre: tarım: %40

endüstri: %4

hizmet: %56 (2000 verileri)

Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3.5 (1999)

İş gücü: 144,500 (1996 verileri)

Sektörlere göre iş gücü: tarım %80

İşsizlik oranı: %20 (1996 verileri)

Endüstri: turizm, parfüm, tekstil, mobilya, mücevherat, yapı malzemeleri, meşrubat

Endüstrinin büyüme oranı: %-2 (1999 verileri)

Elektrik üretimi: 17 milyon kWh (1999)

Elektrik tüketimi: 15.8 milyon kWh (1999)

Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999)

Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999)

Tarım ürünleri: vanilya, karanfil, parfüm esansları, kurutulmuş ve taze hindistancevizi, muz, manyok

İhracat: 7.9 milyon $ (1999 verileri)

İhracat ürünleri: vanilya, ylang-ylang, karanfil, parfüm esansları, kurutulmuş hindistancevizi

İhracat ortakları: Fransa %50, Almanya %25 (1998)

İthalat: 55.1 milyon $ (1999 verileri)

İthalat ürünleri: Pirinç ve diğer gıda maddeleri, tüketim malları, petrol ürünleri, çimento, taşımacılık araçları

İthalat ortakları: Fransa %38, Pakistan %13, Güney Afrika %8, Kenya %8 (1998)

Dış borç tutarı: 197 milyon $ (1997 verileri)

Para birimi: Komor Frankı (KMF)

Para birimi kodu: KMF

Mali yıl: Takvim yılı

Kullanılan telefon hatları: 6,000 (1997)

Telefon kodu: 269

Radyo yayın istasyonları: AM 1, FM 2, kısa dalga 1 (1998)

Radyolar: 90,000 (1997)

Televizyon yayını yapan istasyonlar: 0 (1998)

Televizyonlar: 1,000 (1997)

Internet kısaltması: .km

Internet servis sağlayıcıları: 1 (2000)

Internet kullanıcıları: 800 (2000)

Nüfus: 596,202 (Temmuz 2001 verileri)

Yaş yapısı: 0-14 yaş: %42.81 (erkek 127,955; kadın 127,267)

15-64 yaş: %54.26 (erkek 159,560; kadın 163,949)

65 yaş ve üzeri: %2.93 (erkek 8,326; kadın 9,145) (2001 verileri)

Nüfus artış oranı: %3.02 (2001 verileri)

Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.03 erkek/kadın

15 yaş altı: 1.01 erkek/kadın

15-64 yaş: 0.97 erkek/kadın

65 yaş ve üzeri: 0.91 erkek/kadın

toplam nüfusta: 0.98 erkek/kadın (2001 verileri)

Bebek ölüm oranı: 84.07 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)

Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 60.41 yıl

erkek: 58.2 yıl

kadın: 62.68 yıl (2001 verileri)

Ortalama çocuk sayısı: 5.32 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.12 (1999 verileri)

Ulus: Komorlu

Nüfusun etnik dağılımı: Antalote, Cafre, Makoa, Oimatsaha, Sakalava

Dinler: Sünni Müslüman %98, Roma Katolikleri %2

Diller: Arapça (resmi), Fransızca (resmi), Komorca

Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler

toplam nüfus: %57.3

erkek: %64.2

kadın: %50.4 (1995 verileri)

Demiryolları: 0 km

Karayolları: 880 km (1996)

Deniz yolları: yok

Limanları: Fomboni, Moroni, Moutsamoudou

Hava alanları: 4 (2000 verileri) Komor Adaları - Yönetimi