Anaflaksi: Allerjik Şok

[bluemoon24]

ANAFLAKSİNİN SEBEPLERİ:

Anaflaksiye sebep olabilen pek çok madde vardır:

İlaçlar (penisilin, sefalosporin ve diğer antibiyotikler; aspirin, ağrı

kesici ve romatizma ilaçları, lokal anestezikler, röntgen çekilirken kullanılan

kontrast maddeler?)

Serumlar ve aşılar

Kan ve kan ürünleri

Yiyecekler (Yumurta, süt, domates, fıstık, deniz ürünleri?)

Yiyeceklere konan katkı maddeleri

Bozulmayı önleyici maddeler (Sülfitler)

Renklendiriciler (Tartrazin)

Tat vericiler (Glutamat)

Fiziksel etkenler: Egzersiz, soğuk

Çeşitli maddeler: Lateks, sperm

ANAFLAKSİNİN BELİRTİLERİ:

Anaflaksi, kişinin duyarlılığına ve alınan alerjenin miktarına göre değişik

tablolara neden olur. Başta deri, alt ve üst solunum yolları, dolaşım ve

sindirim sistemi olmak üzere pek çok organ sistemine ait belirtiler ortaya

çıkar.

Anaflaksi, çok ani olarak ortaya çıkan bir durum olduğu için sadece doktorlar

tarafından değil, herkesçe bilinmesi, tanınması ve ilk acil müdahalenin hemen

yapılması, hastanın yaşamının kurtarılması bakımından çok önemlidir. Alerjenin

alım yolu ve vücuda giriş hızı da anaflaksinin ağırlığını belirleyen önemli

faktörlerdir. Mesela, penisilin iğnesi penisilin hapına göre çok daha ağır bir

anaflaksiye yol açar!

Anaflaksi belirtileri, alerjenle karşılaşıldıktan hemen birkaç dakika sonra

başlar, 15-20 dakikada zirveye çıkar ve 1 saat içinde de azalmaya yüz tutar.

Anaflaksi, bazı kişilerde belirtiler tamamen kaybolduktan 8-24 saat sonra

tekrarlayabilir. Bu nedenle, anaflaksi saptanan bir kişinin en azından 24 saat

süreyle doktor gözetimi altında kalması gerekir.

ANAFAKSİNİN GELİŞİMİ VE TEHLİKE SİNYALLERİ:

Anaflakside, solunum ve dolaşım sistemini ilgilendiren belirtiler ciddi bir

krizin işaretleridir.

Solunum sistemi belirtileri: Burunla ilgili olarak kaşıntı, su gibi akıntı,

hapşırma, burun tıkanıklığı? gibi belirtiler vardır. Ses tellerinin şişmesi

(gırtlak ödemi), ses kısıklığı ve konuşma güçlüğü yaratabileceği gibi, bu

darlığın çok fazla olması nefes alıp vermeyi güçleştirir, hatta tamamen imkansız

kılar ve ölüme neden olur.

Bazı hastalarda ise astımlılarda olduğu gibi inatçı öksürük, hırıltılı

solunum ve nefes darlığı gelişir.Dolaşım sistemi belirtileri: Çarpıntı, düzensiz

ve hızlı kalp atışları, göğüs ağrısı, baş dönmesi.. vardır. Kan basıncının

düşmeye başlaması ciddi bir anaflaksinin habercisidir. Yaşlı hastalar kalp krizi

de geçirebilirler.

Sindirim sistemi belirtileri: Karında kramp tarzında ağrılar, bulantı, kusma,

karında şişkinlik ve gerginlik, ishal ortaya çıkar.

Diğer belirtiler: Bu sistemlere ait belirtilerden başka birçok hastada,

terleme, idrar kaçırma, baş ağrısı, şuur bozukluğu, halüsinasyon.. görülür.

Anaflakside ölüm: Anaflakside ölüm nedeni gırtlak ödemi veya inatçı tansiyon

düşüklüğü veya kalp krizidir.

ANAFLAKSİ TEDAVİSİ:

Anaflaksi çok acil bir durumdur. Kişiye hemen girişimde bulunulmadığı zaman

kısa zamanda ölüme sebep olabilir. Bu sebeple, anaflaksi belirtileri saptanır

saptanmaz bir taraftan en yakın doktor veya hastaneye ulaşılmaya çalışılırken,

diğer taraftan yapılması gereken bazı işlemler vardır.

Alerjenin vücuda girdiği yer belli ise (Arı sokmasında olduğu gibi!), o

bölgeye hemen turnike yapılarak zehirin kana karışması engellenir. Varsa, arının

iğnesi çıkartılır.

Kişi sırtüstü yatırılır ve bacakları yukarı kaldırılır. Bu sayede beyin ve

kalp gibi önemli organlara daha fazla kan gitmesi sağlanır.

Hasta sıcak tutulur.

Mümkünse oksijen verilir.

Anaflakside yaşam kurtarıcı ilaç ADRENALİN?dir. 1:1000?lik adrenalin, 0,3-0,5

ml dozunda 20 dakika arayla cilt altına zerk edilir.

Anaflaksi tedavisinde yararlanılan diğer ilaçlar kortizon ve

antihistaminikler?dir. Astım krizi belirtileri olan hastalara bronş spazmını

azaltan nefes açıcı ilaçlar da verilmelidir.

Kan basıncı düşük olan hastalara hem kan basıncını yükselten ilaçlar

(vazopressörler) hem de damar yoluyla sıvı uygulanır.

Gırtlak ödemi nedeniyle asfiksi (boğulma) belirtileri gösteren hastalara

nefes alabilmeleri için acil trakeostomi (ana nefes borusuna dışarıdan delik

açılması) gerekir.

ANAFLAKSİDEN KORUNMA:

Daha önce anaflaksi geçirmiş olanlar, durumlarını bildiren bir kart veya

künye taşımalıdırlar.

Anaflaksi nedeniyle ölüm tehlikesi atlatanların yanlarında sürekli olarak

adrenalin bulundurmaları gerekir. Bu kişilere adrenalini hangi durumda, nasıl

uygulayacakları da öğretilmelidir.

Anaflaksiye neden olan etkenlerden (ilaç, yiyecek?) uzak kalınmalıdır.

Anaflaksi tanımlayan hastalara iğne şeklindeki ilaçlardan çok hap veya şurup

verilmelidir.

Anaflaksi tanımlayan hastalara ß-bloker sınıfı ilaçlar verilmemelidir.

En azından 24 saat süreyle doktor gözetimi altında kalması gerekir.

KAYNAK:

Prof.Dr. Ahmet Rasim KÜÇÜKUSTA



Insulin Vücutta Nasil İş Görür?Diyabet TipleriTip 1 Diyabetin Nedenleri[img]images/smilies/biggrin.gif[/img]aha Fazla Posa Yiyin.Hangi Yiyeceklerde Yağ Vardır?Hangi Yiyeceklerde Protein Vardır?Nişastalı Yiyecekleri Yerseniz Ne Olur?Şeker Yerseniz Ne Olur ?Tip I DiyabetYiyecek DeğişimiDeğişim ListeleriKalp Sağlığını Korumak İçin Ne Yapmalıyız?Daha Az Tuz TüketinYapay TatlandırıcılarUygun Zamanlarda BesleninTip II diyabetYürüyüş Yapmanın FaydalarıDoğru Olan Fiziksel Aktiviteyi SeçmekEgzersize Başlamadan ÖnceFiziksel Aktiviteler