Sinemada Şoktan Şoka - 2

[bluemoon24]

Alternatif film festivallerinin önde gelenlerinden Sundancete 2008 yılında gösterime ilk kez alınan Bottle Shocka ilk ödül yine aynı yıl düzenlenen Seattle Uluslararası Film Festivalinde geldi. Züppe İngiliz Steven Spurrieri oynayan Alan Rickman en iyi oyuncu seçildi. Hakikaten de Harry Poter filmlerinden hatırlayacağınız Alan Rickman, Bottle Shockta üstün bir oyunculuk sergiliyor. Chateau Montelenanın sahibinin; "neden sana ısınamadım ben?" sorusuna verdiği; "çünkü beni terbiyesiz buluyorsun, halbuki değilim, sadece İngilizim, sen de değilsin!" yanıtı verdiği sahne tek başına görülmeye değer.

Bottle Shock dağıtım eksikliğinden belki Sideways gibi Oskar kazanamayacak, aday bile olamayacak ama en az onun kadar eğlendirici, oyunculuk bakımından ileri, görsel açıdan da zengin olduğu kesin. Ufacık bir rolü olsa da film hakkında benimle hoş detaylar paylaşan arkadaşım filmin bütçesinin ne kadar kısıtlı olduğundan bahsedip durdu. Çekimlerin tümü Sonoma kasaba merkezinde, Buena Vista şaraphanesinde, Napa Vadisinde ve Chateau Montelenada yapılmış. Özellikle Paris ve civarında geçen sahnelerde kameranın Kaliforniyayı terketmeden Fransa hissini verebilmesi etkileyici. Ancak bu sahnelerdeki tüm arabaların Citroen marka olması, otomobil meraklılarının gözünden kaçmayacak, dar bütçenin sonucu bir detay.

Filmde ufak tefek de olsa başka gaflar da yok değil. Napa Vadisi yolunda Amerikanın en iyi restoranı French Laundrynin (evet, adı Fransız Çamaşırhanesi!) de olduğu Yountville kasabasına girerken: – Dünya meşhuru bu şarap yetiştirme bölgesine hoşgeldiniz "…ve şarap şişede şiirdir" – yazan, meşhur ve tarihi bir ahşap tabela vardır. Bottle Shock bu etkileyici görselden yararlanmış. Tamam o yıllarda bu tabelanın aynı yerde durduğu kesin, fakat o yıllarda henüz kurulma aşamasında olan Napa Vadisi Şarapçılar Birliğinin daha yeni güncellenen modern logosu biraz abes kalmış. Bu arada 19. yüzyıl İskoç yazarı Robert Louis Stevensonun bir Kaliforniya ziyaretinde yazdıgı eserdeki "şarap şişede şiirdir" sözünde bahsi geçen şaraplar aramızda kalsın ama Fransız!

Bolca şarap şişeli sahnelerde araya günümüze ait bir teknoloji olan etikette barkodun ve bir şişe Canadian Club marka viskinin karışması küçük hatalara diger örnekler. Filmde Paris Yargısını sanki sadece Chateau Montelena Chardonnay kazandı gibi gösterilmiş. Bunun haksızlık olacağını yapımcılar geç de olsa farketmiş olsalar ki kırmızılardan 1973 Stags Leap Cabernet Sauvignonun birinciliği paylaşması gibi önemli bir bilgi filmin sonuna bir notla eklenmiş. Aynı notta bu şişelerden birer örneğin halen sergilendiği müzeyi içeren Smithsonian Instituteun adı yanlış yazılmış. Tımarhane veya hapisane anlamına bile gelebilen Smithsonian "Institution" tabiri pek de küçük bir gaf sayılmaz!

Filmin adı ise ayrı bir anlam karışıklığı içeriyor. Şişe şoku teknik açıdan şişelemeyle ilgili bir problem. Şarapların şişeleme sırasında maruz kaldığı basınç, çalkantı gibi suistimaller yüzünden haftalar, bazen de aylar boyu burun ve damakta gerçek yüzünü gösteremediği dönemi anlatan bir tabir. Filmde bu seyahat şoku terimi yerine kullanılıyor. Halbuki yol tutması da denilen seyahat şoku nakliye sırasında şişenin içindeki şarabın şiddetli çalkantı yüzünden maruz kaldığı ve yine gerçek yüzünü bir süre gizlediğiyle ilgili bir kavram. Belki bu anlambilim detayı şarapla ilgilenmeyenler için önemsiz ama şarap bilimine gönül vermiş profesyonellerin asla gözünden kaçmayacak bir kargaşa.

Gerçek tarihle kurguyu ayıran o ince çizginin her iki tarafında da dansedip duran Bottle Shockun şimdilik seveni kadar yereni de oldu. Filmi bir belgeselmiş gibi inceleyenlerin sert eleştirilerini, masalsı ögelerini algılayıp takdir edenlerin olumlu yorumları dengeliyor. Sinema dilinde "gerçek bir hikayeye dayanan", yani sadece gerçek olaylardan esinlenen Bottle Shocka bu kadar da haksızlık etmemek lazım. Zira Oskarlı Sideways de düşük bütçeli amatör bir çalışma ve sinematik açıdan Bottle Shocktan daha üstün bir film sayılmaz. Üstelik hikayesinin tamamen kurgu olması, ve günümüzde geçmesi hata payını azaltması gerekse de o da benzer kusurlardan nasibini almış.

Bottle Shock senaryo aşamasındayken Chateau Montelenanın sahiplerinden gördüğü desteği o devrin şarap yapımcısı meşhur Mike Grgichden alamamış. Hırvat asıllı Grgich (Miljenko Grgić) filmde bir kahraman olarak yer almayı reddedince asistanı Gustavo Brambila karakterine gün doğmuş. Mike Grgiche Paris Yargısı üzerinden henüz bir yıl dahi geçmeden kendi şaraphanesini kurabilecek şöhreti kazandıran efsane şarap 1973 Chateau Montelena Chardonnayden başkası değil. Kendi soyadını etiketinde taşıyan ilk rekoltesi 1977 ise bundan üç yıl sonra tüm dünyadan 221 Chardonnay arasında birinci çıkmış. Mike Grgich bugün 85 yaşında ve halen şaraphanesi Grgich Hillsin başında.

Steven Spurrier senaryoyu okuyunca filmin yapımcılarını yanlış beyan ve hakaret davası açmakla tehdit etmiş. Gerçek hayatta züppelikle pek ilgisi olmayan, sektörde çoğu kişi tarafından bir beyfendi olarak nitelendirilen Spurrier mesleğini halen başarıyla sürdüren bir uzman. Öyle ki 2006 senesinde Paris Yargısının 30. yıldönümü şerefine aynı şarapları içeren ve yine Kaliforniyanın ezici galibiyetiyle sonuçlanan bir diğer yarışma bile düzenledi. Bu tarihi yarışmanın gerçek yüzünü George Taberin Paris Yargısı adlı belgesel tadındaki kitabı aracılığıyla ortaya seren, Chateau Montelena bakış açısından farklı bir diğer film Spurrierin önderliğinde halen yapım aşamasında. (devam edecek)

Gence Alton ile Her Kadehten kategorisine ait tüm yazılar için tıklayınız


Kaynak: Şarap Günlüğü