Türkmen Takıları
Türkmen takıları, ince bir zerafet sahip olup sırlarla doludur. Çok eski bir tarihe sahip olup türkmen kültürunun en önemli öğelerinden biridir. Geçmişten günümüze gelen Altın ve gümüş işlelemeli türkmen takılarının herbiri bir başyapıt niteliğindedir.
Değerli taşların yerleştirilme tarzı, geometrik şekli ve verilen biçim, onlara bakanlarda hayranlık ve takdir hissi oluşturmaktadır. Türkmen el sanatları türkmen kültürünün diğer milletlerin kültürlerinden olan farklılığın en belirleyici unsurudur.
Türkmen takı yapım sanatı sadece kadınları süsleyen bir öğe olmayıp onları şeytanın gözünden ve hastalıklardan koruyan farklı ve sihirli bir anlamı da vardır.
Çalıştıkları taşların özelliklerini bilmemekle beraber, geçmişteki takı yapım ustaları taşların insan sağlığına yararlı etkileri olduğuna inaniyorlardı ve ürettikleri takıları satın alanlara, takının sihirli güçlerini ve onlar mutluluk, ümit ve dayanım vereceğini anlatıyorlardı. Bu nedenle bu takılar türkmen kadınlarına manevi bir güç veriyordu.
Türkmen ustaları sanatlarını yıllar boyunca unutmamış ve tam tersine daha da geliştirmiş ve kendilerinide geçen öğrenciler yertiştirmişlerdir.
Eski ustalar öğrencilerine büyük bir işgücü emeği harcamışlar ve sabırla daha da güzel işler yapmışlardır. Bu nedenla günümüzde hala ustaların yaptığı işler ilgi çekmeye ve etkileyici olmaya devam etmektedir.
Türkmen takıları eski savaşçıların teçhizatlarını da aklımıza getirmektedir.
Gümüş Kupba , kubbe şeklindedir, Çekkelik-in gümüş askıları yüze kadar gelmekte ve Yeginlik arka boyundaki askılardır. Bu takılar bize askeri elbiseleri hatırlatmaktadır. Geniş bir göğüs süsü olan Gulyaka, Dagdan ve Bukuv askerlerin eski göğüs korumalarını anımsatmaktadır.
Bu örnekler tarihi kadın savaşçıların türkmen bölgelerinde yaşamış olabileceğini göstermektedir. Ayrıca Türkmen kadınlarının eşlerine düşmanlarla savşta yardım ettikleri de söylenmektedir.
Türkmen gümüş ustaları, çocuklar ve atlar içinde farklı süsler üretmişlerdir.
Onlar bıçak ve bıçak taşıma aletleri ve kılıfları, cüzdanlar ve çantalar da üretmişlerdir.
Türkmen ustaları çadırlarını süslemek için kilim ve halı de üretmişlerdir. Kadın takılarının ve onların elbiselerinin uyumu de onların sanattaki ustalıklarının bir belirtisidir.
Türkmenlerin hayatında kadın özel bir yere sahiptir ve hep saygı ve hurmet ile muamele görmüştür. Büyük türkmen düşünürü va şairi, ki aynı zamandada büyük bir takı sanatçısıdır kadının güzelliğini övmüştür.
Türkmen kadınının milli elbisesindeki inanılmaz güzelliği onun elbisesinin süslemelerle olan coşkulu uyumundan kaynaklanmakta ve bu Türkmenlerin sihirli takı ve albise sanatının bir eseridir.
Türkmen giyim tarzı onun yaşam şekli ve hava şartlarının bir yansımasıdır. Süslemeler bu giyiside önemli bir yere sahipdir. Kadınların milli giyisisi süslemeler ve dekoratif nakışlardan oluşmaktadır. Erkeklerin giyisisi de nakışlara sahipdir ama bu nakışlar daha basittir. Nakışlar sadece elbiselerde değil, sofralarda, mendillerde, çantalarda, eğerlerde, dutar kablarında ve benzeri yerlerde işlenmektedir. Bu nakışların ortaya çıkmasında bazı dini inanışlar da neden olmuştur. Örneğin şeytani ruhlardan korunmak için kullanılmıştır.
Türkmenlerin milli kadın ve çocuk elbiseleri ,değerli taşlar ve bocuklarla süslenmiştir. Bu süsleme sadece elbiseler için değil Kılıç kılıfları , hançerler ve kırbaçlarda da bu dekoratif taşlarla süslenmiştir.
Eskiden bu süslemeler özel anlamlar da içermekteydi. Bunlar yaş, aile kabile ve sosiyal statu belirtilerini de ifade ediyordu.
Süslemeler ve takılar kabileden kabileye farklılıklar da göstermektedir. Kadının evli olup olmadığı ve hangi kabileden olduğu elbise ve süslemelerinden anlaşılabilmektedir