ZİHİNSEL "ATALETİ" YENİN, YARATICI OLUN!

[hakan_oz]

Bulmaca sever misiniz? "Bir evin duvarında alt kenarı ve yüksekliği birer metre olan bir pencere varmış. Ev sahibi bu pencerede bir değişiklik yaparak evin içine giren ışığı iki katına çıkartmış, ama pencerenin alt kenarı yine 1 metre, yüksekliği de 1 metre olarak kalmış. Nasıl olmuş?"

Bugüne dek gördükleriniz nedeniyle pencerelerin dörtgen olduğunu kabullenmişseniz ve tüm pencereleri bu varsayımla değerlendiriyorsanız, bu bilmeceyi çözemezsiniz. Ancak, "pencereler dört köşeli olur" kalıp düşüncesini bir kenara bırakırsanız, bu sorudaki pencerenin başlangıçta alt kenarı 1 metre, yüksekliği 1 metre olan bir üçgen şeklinde olduğunu, ev sahibinin onu kareye tamamladığını düşünüp bulabilirsiniz.

44''ünden sonra yaratıcılık

Ünlü psikologlar Wallach ve Kogan 1965 yılında çocuklar üzerinde yaptıkları araştırmalarda, yaratıcılık ve zekâ tesleri sonuçlarını karşılaştırarak çocukları dört gruba ayırmışlar: 1. Zekâsı ve yaratıcılığı yüksek olanlar. 2. Zekâsı düşük, yaratıcılığı yüksek olanlar. 3. Zekâsı ve yaratıcılığı düşük olanlar. 4. Zekâsı yüksek, yaratıcılığı düşük olanlar.

"What a great idea! " (Harika bir fikir!) kitabının yazarı Chic Thompson verdiği yaratıcılık seminerlerinde katılımcılarıyla paylaştığı bir araştırmada, insanların merakının, neşesinin ve yaratıcılığının 44 yaşına kadar gitgide azaldığını gösteriyor. 5 yaşındaki bir çocuk günde 65, 44 yaşındaki yetişkin 6 yeni soru soruyor. "Bir kutu karbonatı kaç farklı şekilde kullanırsınız?" sorusuna çocuklar doksanın üzerinde yanıt verirken, büyükler ancak 2 - 3 farklı kullanım bulabiliyor. İlginç bir durum da 44''ten sonra büyüklerin de yavaş yavaş yaratıcı fikirlerinin, sorularının, kahkahalarının sayısının artması.

"Peki ya....?" soruları yaratıcı düşünmeyi destekleyen en önemli sorular. Örneğin, uzaktan kumanda aleti, ya daha ince olsaydı? Peki ya daha basit olsaydı? Bu soruların sayısı bulabileceğiniz sıfatlarla sınırlı.
Yaratıcılık, ilgisiz gibi görünen şeyler arasında bağlantı kurabilmektir.

BBC, magazin sitesini ünlüler borsası olarak yaratmış. Okuyucular, Celebdaq''ta ünlülerden portföy oluşturup hisse senedi alıp satar gibi, ünlü alıp satıyorlar. 20 dakikada bir ünlülerin fiyatı değişiyor. Fiyat değişikliği ise ünlünün basında ne kadar yer aldığına bağlı. Celebdaq, hem magazin haberlerini okutuyor hem de okuyucuyu yarışma havasına sokarak, sık sık siteyi ziyaret etmesini de sağlıyor.

Bir artı bir ikiden büyüktür

Zil + saat = Çalar saat
Ev + araba = Karavan
Pop müzik + klasik müzik = Josh Groban
Paraşüt + sörf = Para - sailing
Igloo + otel = Igloo hotel
Müzik müzesi + lokanta = Hard Rock Cafe
Lunapark + hikayeler = Disneyland
Borsa + magazin sitesi = BBC / celebdaq
Bira mayası + şekerli içecek = Ritmix
Giysi + değişik ambalaj = T - Box

işaret

''Negatif'' öğrenme

Kafese beş maymunu koyarlar. Ortaya da bir merdiven ve tepesine de iple muzları asarlar. Her bir maymun merdiveni çıkıp muzlara ulaşmak istediğinde dışarıdan üzerine soğuk su sıkarlar. Sonunda sırılsıklam olan maymunlardan bir süre sonra muzlara uzanan olursa, o diğerleri tarafından engellenir.

Suyu kapatıp maymunlardan birini yeni bir maymunla değiştirirler. İlk yaptığı iş muzlara ulaşmak için merdivene tırmanmak olur; fakat diğer dört maymun buna izin vermez ve yeni maymunu döverler. Daha sonra ıslanmış maymunlardan biri daha yeni bir maymunla değiştirilir. O da merdivene ilk yaptığı atakta dayak yer.

Bu ikinci yeni maymunu en şiddetli ve istekli döven ilk yeni maymundur.
Sırayla tüm ıslak maymunlar yenileriyle değiştirildiğine, tepelerinde bir salkım muz asılı olduğu halde hiçbiri merdivene yaklaşmaz. Çünkü burada işler böyle gelmiştir ve böyle gitmelidir.