Spiral ne zaman takılmalıdır?

[Bluesky24]

Spiral ne zaman takılmalıdır sorusunun net bir cavabı

yoktur. Spiral ya da bilimsel adı ile rahim içi araç (RİA)

doğum sonrası, düşük/kürtaj sonrası ya da adet siklusunun

herhangi bir döneminde güvenle takılabilir. En sık uygulanma

zamanı adet kanaması sırasında ya da hemen bitimidir.



RİA uygulamasının adet siklusunun herhangi bir döneminde

yapılmasının herhangi bir zararı yoktur. Ancak takan kişi,

kadının hamile olmadığıdan emin olmalıdır. Geleneksel

olarak hemen tüm jinekologlar adet kanamasının devam ettiği

ya da kanamanın bitimini takip eden birkaç günlük dönemin

spiral takılması için en uygun zaman olduğunu düşünürler.

Bu düşüncenin temelinde kanama sırasında rahim ağzının

bir miktar açıldığı ve bu nedenle takımın kolay olacağı

inancı yatar. Oysa rahim ağzı adet kanaması sırasında

açılmaz. Spirali kanamalıyken takmanın bir başka nedeni de

adet gören kadının hamile olma şansının düşük

olmasıdır.



Bu uygulamanın olumsuz yanı ise kadının istediği zaman

spiral taktıramaması ve daha sonra bu yöntemi kullanmaktan vaz

geçebilmesidir.



Eldeki veriler adet siklusunun 12-17. günleri arasında

yapılan uygulamalarda emnuniyet ve kullanımın daha uzun

süreli olduğunu düşündürmektedir. Söz edilen dönemde

spiral takılan 9000 kadının incelendiği bir araştırmada

siklusun 11. gününden sonra takılması durumunda takip eden

iki aylık dönem içinde çeşitli rahatsızlıklar nedeni ile

spiralin çıkartılmasını gerektiren durumlara daha az

rastlanmıştır. Öte yandan 17. günden sonra takıldığı

durumlarda ise ağrı, kanama ya da istenmeyen hamilelik nedeni

ile daha fazla kadında spiral çıkartılmak zorunda

kalınmıştır.



Bu verilerin ışığında spiral takımını

sadece adet kanaması olan günler ile sınırlandırmak doğru

ve gerekli değildir.



Doğum sonrası spiral uygulaması



Doğumdan hemen sonra spiral takılması sağlık hizmetlerine

ulaşmanın güç olduğu geri kalmış ya da gelişmekte olan

ülkelerde daha sık yapılan bir uygulamadır. Doğum yapan bir

kadının yetkili ve deneyimli bir sağlık personelinin

gözetiminde olması hastaların tekrar sağlık kuruluşuna

dönmelerine gerek kalmadan spiral takılması avantajını

sağlar.



RİA'ların lohusalık döneminde bazı avantaları vardır.

Örneğin kullanıcının herhangi bir müdahalesini

gerektirmeden etkili bir koruma sağlar. Bu dönemde yaygın

inanış emzirmenin gebelikten koruyacağıdır oysa bu koruma

spiral kadar etkili değildir. Bir başka avantaj ise süt

kalitesi ve emzirme üzerinde etkisi olmamasıdır.



Doğumdan hemen sonra RİA takmanın en büyük dezavantaji

aracın rahim dışına atılma olasılığının diğer

dönemlere göre daha fazla olmasıdır. Bu nedenle bilinçli ve

sağlık hizmetlerine ulaşmakta bir sorunu olmayan kadınlarda

çoğu jinekolog beklemeyi tercih eder.



Doğum sonrası spiral takılmasının yaygın olduğu

üilkelerdeki çalışmalardan elde edilen sonuçlar bu

uygulamanın doğum sonrası kanama, enfeksiyon ve rahim

delinmesi riskini arttırmadığını ortaya koymaktadır.

Bununla birlikte pelvik iltihabi hastalığı ya da genital

enfeksiyonu olan ya da doğum öncesi zarların erken

açıldığı kadınlar için uygun bir yöntem değildir.



Herhangi bir kontraendikasyonun olmadığı durumlarda RİA

doğumu takip eden 48 saat içinde takılabilir. Eğer hemen

takılması planlanıyorsa plasenta çıktıktan sonra 10 dakika

içinde takılmalıdır. Bu şekilde atılma, enfeksiyon ve

delinme riski en aza indirilmiş olur.



Rahim dışına atılma riski



Doğum sonrası RİA takılmasının en önemli dezavantajı

rahim dışına atılma riskinin diğer dönemlere göre daha

yüksek olmasıdır. Bu konuda yapılan 3 çalışma gözeden

geçirildiğinde 6 ay sonunda spiralin rahim dışına atılma

oranının %9 ile %38 arasında değiştiği görülmektedir. Bu

oran 12 ay sonunda %11-25 olarak bulunmaktadır. Öte yandan adet

kanaması sırasında ya da kanamanın bitiminden hemen sonra

takıldığında ise %3-13 atılma oranlarına rastlanmaktadır.

Çoğu zaman kadınlar spiralin düştüğünü fark

etmemektedirler. Bu durum kadının farkında olmadan korunmasız

kalmasına neden olmakatdır.



Birkaç faktör spiralin düşme riskini etkileyebilir. Bu

faktörlerden en önemlisi doğum sonrası uygulama zamanıdır.

Doğumdan hemen sonra, plasenta ayrılmasını takip eden ilk 10

dakika içinde takıldığında rahim dışına atılma riski en

aza inmektedir. Üçbin sekizyüz uygulamanın incelendiği çok

merkezli bir çalışmada ilk 10 dakika içinde takılması ile

10 dakika- 72 saat arasında takılması arasında atılma

oranları arasında anlamlı fark olduğu bulunmuştur. Spiral

doğumu takip eden ilk 48 saatten sonra takıldığında rahim

delinmesi ve rahim dışına atılması riski artmaktadır ve bu

artış doğum sonrası 6. haftaya kadar devam etmektedir.



Spiralin markası ve türü ile rahim dışına atılması

arasında bir ilişki bulunamamıştır.



Perforasyon riski



İşlem sırasında ya da sonrasında rahimin delinmesi

(perforasyon) riski spiralin takılma zamanıyla yakından

ilgilidir. Eldeki veriler spiralin doğumdan hemen sonra

takılmasının bu riski arttırmadığını göstermektedir.

Öte yandan doğumudan sonra 48 saat- 6 hafta arasında

takıldığında risk artmaktadır.



Daha önceleri emzirme döneminin perforasyon riskini

arttırdığı ileri sürülürken son veriler bunun doğru

olmadığını göstermektedir. Yapılan bir çalışmada emziren

3.043 kadın ile emzirmeyen 3.450 kadın

karşılaştırıldığında bir risk artışına

rastlanmamıştır.



Düşük ya da kürtaj sonrası takılması



Düşük ya da kürtaj sonrası hemen spiral takılmasının

herhangi bir sakıncası yoktur. Bunun istisnası bir pelvik ya

da vajinal enfeksiyon varlığıdır ya da riskidir. Aşırı

kanama varlığında da hemen takılması önerilmez. 16 haftadan

büyük düşüklerde spirali uygulamak için 6 hafta beklemek

daha uygun olur.



Özet olarak halk arasındaki yaygın inanışın aksine

spiral takılması için adetli olmak gerekli değildir. Hemen

hemen her dönemde spiral güvenle takılabilir.



******



Kaynaklar





Chi I-C. Postpartum IUD insertion: timing, route,

lactation, and uterine perforation. In: Bardin CW,

Mishell DR Jr., eds. Proceedings from the Fourth

International Conference on IUDs. London:

Butterworth-Heinemann, 1994:219-227.

Trieman K, Liskin L, Kols A, et al. IUDs: an update.

Population Reports Series B, No. 6, Baltimore, Johns

Hopkins School of Public Health Population Information

Program, December 1995.

World Health Organization. Mechanism of action, safety

and efficacy of intrauterine devices. Technical Report

Series, No. 753. Geneva: WHO, 1987.

White MK, Ory HW, Rooks JB, et al. Intrauterine device

termination rates and the menstrual cycle day of

insertion. Obstet Gynecol 1980;55:220-224.

Chi I-C, Farr G. Postpartum IUD contraception. A review

of an international experience. Adv Contracept

1989;5:127-146.

Finger WR IUD insertion timing vital in postpartum use.

Network 1996;16:21-24.

O'Hanley K, Huber DH. Postpartum IUDs: keys for success.

Contraception 1992;45:351-361.

Morrison C, Waszak C, Katz K, et al. Clinical outcomes of

two early postpartum IUD insertion programs in Africa.

Contraception 1996;53:17-21.

Cole LP, Edelman DA, Potts DM, et al. Postpartum

insertion of modified intrauterine devices. J Reprod Med

1984;29:677-682.

Chi I-C, Wilkens L, Rogers S. Expulsions in immediate

postpartum insertions of Lippes Loop D and Copper T IUDs

and their counterpart Delta devices—an epidemiological

analysis. Contraception 1985;32:119-134.

Tatum HJ, Beltran RS, Ramos, R, et al. Immediate

postplacental insertion of GYNE-T 380 and GYNE-T 380

Postpartum intrauterine contraceptive devices: randomized

study. Am J Obstet Gynecol 1996;175:1231-1235.

Heartwell S, Schlesselman S. Risk of uterine perforation

among users of intrauterine devices. Obstet Gynecol

1983;61:31-36.

Chi I-C, Wilkens L, Champion C, et al. Insertional pain

and other IUD insertion-related rare events for

breastfeeding and non-breastfeeding women—a decade's

experience in developing countries. Adv Contracept

1989;5:101-119.

Chi I-C, Potts M, Wilkens L, et al. Performance of the

TCu-380A device in breast- feeding and non-breastfeeding

women. Contraception 1989;39:603-618.

Farr G, Rivera R, Amatya R. Nonphysician insertion of

IUDs: Clinical outcomes among TCu380A insertions in three

developing-country clinics. Adv Contracept 1998;14:

45-57.

Ajello C, Limpaphayom K, Gaffikin L, et al. A humanistic

approach to IUD clinical training: results of a

comparative study in Thailand. Baltimore, Johns Hopkins

Program for International Education in Reproductive

Health, Dec. 1994. (Technical Report FCA-04), p.18.











[/b]











Bu yazı ilginizi çektiyse aşağıdaki

yazıları da okumanızı öneririm













Spiral

Spiral takılırken

sizi neler bekler

Jinekolojik

muayene

Doğum Kontrolü

Genel Jinekoloji (Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,

genital enfeksiyonlar)























Geri







































































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu