Anne Ölümleri

[Bluesky24]

Dünya Sağlık Örgütünün yaptığı en son tanımlamaya

göre "Gebelik süresi ve yerleştiği yerden bağımsız

şekilde, gebelik, gebelik tarafından olumsuz yönde etkilenen

bir neden ya da bu durumun tedavisine bağlı olarak gebelik

sırasında ya da gebeliğin sonlanmasından sonraki ilk 42

günde görülen kadın ölümleri anne ölümü (maternal

mortalite) olarak tanımlanır. Kaza sonucu olan ya da başka bir

hastalık ve duruma bağlı görülen ölümler anne ölümü

tanımlamasının dışında kalır.



İstatistikler yapılırken anne ölümü ile ilgili bazı ek

tanımlamalar kullanılmaktadır.





Maternal mortalite oranı: Her 100.000

canlı doğumda görülen anne ölümlerinin

sayısıdır.

Maternal mortalite hızı: Üreme

çağında olan (15-49 yaş arası) her 100.000 kadın

için bir yıldaki anne ölüm sayısını gösterir. Bu

sayı doğumu daha güvenli şartlarda gerçekleştirmek

ya da bir yılda görülen gebelik sayısını azaltmak

yoluyla düşürülebilir.

Yaşam boyu risk: Bir kadının tüm

yaşamı boyunca anne ölümü ile karşılaşma riskini

gösterir.





Karşılaşılan gerçek anne ölümlerini ölçmek ve

dokümente etmek çok kolay değildir. Üreme çağındaki bir

kadının gebeliğe bağlı nedenlerle ölümü çok sık

karşılaşılan bir olay değildir. Maternal mortalitenin çok

yüksek olduğu ülkelerde bile sayı genelde fazla değildir.

Öte yandan özellikle geri kalmış bölgelerde ölümler

genelde hastane gibi sağlık merkezlerinde değil evlerde

olduğundan bu ölümlerin gebeliğe bağlı olduğunun

dokümente edilmesi genelde mümkün olmamaktadır. Son olarak

ise yine geri kalmış bölgelerde ölümün gebeliğe veya kendi

kendine düşük yapma çabalarına bağlı olduğu, ölen

kişinin ailesi tarafından kasıtlı olarak saklanmaktadır.



Bununla birlikte tüm dünyada anne ölümlerini saptamak ve

bunları engellemek için Birleşmiş Milletler ve diğer

gönüllü sivil toplum örgütlerinin büyük çabaları söz

konusudur.



Maternal mortalite oranları dünyanın farklı bölgelerinde

büyük değişkenlik göstermektedir. Bu konuda net sayılar

olmamakla birlikte Kuzey Amerika'da her 100.000 canlı bebek

doğumunda yaşanan anne ölümü yaklaşık 12 iken, Afrikanın

Büyük Sahranın altında kalan kısmında bu sayı 1000

civarındadır. Anne ölüm oranının en yüksek olduğu

ülkelerden birisi olan Zambiya'da her 100.000 doğumda 1.238

kadın yaşamını yitirmektedir.



Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve UNICEF'in 1995 yılı için

anne ölüm oranı tahmini şu şekildedir.













******

Maternal

mortalite



(her 100.000 doğumdaki anne ölümü)

Yaşam

boyu ölüm riski





Gelişmiş

ülkeler

12

4.085





Gelişmekte

olan ülkeler

440

61





Geri

kalmış ülkeler (Afrika)

1000

16





Tüm

Dünya

400

75















Bu tablodan ortaya çıkan korkunç sonuç gelişmiş ülkede

her 4.085 kadından birine karşılık Afrikadaki her 16

kadından birinin gebelik nedeni ile hayatını kaybedeceği

gerçeğidir.



Aradaki bu yüksek farkın altında yatan en önemli neden

sosyoekonomik koşullardır. Kadınların genel sağlık

durumunun yanısıra, yeterli sağlık hizmetine ulaşabilmeleri

ve bu hizmete ulaşmanın gerekliliğini anlayabilecek eğitim

düzeyine sahip olmaları çok önemlidir. Devletlerin

bütçelerinden bu konuya ayırdıkları pay oranı da anne

ölümlerinin sıklığının belirlenmesinde rol oynayan bir

başka önemli faktördür. Yine geri kalmış ülkelerde

kadınların gelişmiş ülkelere oranla doğum kontrol

yöntemlerini uygulama yüzdeleri ve buna bağlı olarak

yaşadıkları fazla sayıda gebelik ve doğum yüzyüze

kaldıkları riski büyük ölçüde arttırmaktadır. Bu nedenle

geri kalmış ülkelerdeki kadınların yaşam boyu karşı

karşıya oldukları anne ölüm riski gelişmiş ülkelerdeki

hemcinslerine göre çok fazladır. Bu tür bölgelerde yaşayan

kadınların gebeliğe bağlı nedenler ile yaşamlarını

kaybetme riskleri gelişmiş ülkedekilerle kıyaslandığında

yaklaşık 30 kat daha fazladır. Amerika Birleşik

Devletleri'nde 1930 yılında her 100.000 canlı doğum için 670

olan anne ölüm oranı 1990'lı yıllara gelindiğinde 7-12

düzeyine inmiştir.



Anne ölümlerinin belki de en trajik yönü, bu ölümlerin

neredeyse yarısından fazlasının çok basit önlemler ile

engellenebilir olmasıdır. Anne ölümlerinin nedenlerine

bakıldığında çok büyük bir kısmının altında

enfeksiyonlar, kan kaybı ve uygunsuz şartlarda yapılan doğum

ve düşük girişimleri yatmaktadır. Bu faktörlerin tamamına

yakını yüksek teknoloji gerektirmeyen ekipman ve komplikasyon

ile başedebilecek ehliyet sahibi kişilerin doğuma katılması

ile engellenebilir. Doğum hastane dışında bir yerde yapılsa

bile 30 dakika içinde antibiyotik, kan nakli ve acil sezaryen

olanaklarının bulunduğu bir kuruma naklin mümkün olması

halinde anne ölümleri çok büyük oranda azalacaktır. Oysa

geri kalmış bölgelerde doğumların sadece %25'i tıbbi

personel tarafından gerçekleştirilmekte, geri kalan kadınlar

ise bu sağlık hizmetine ulaşma olanağından yoksun bir

şekilde bebeklerini dünyaya getirmektedirler. Konu ile

ilgilenen sivil toplum örgütlerinin hedefi 2015 yılında bu

hizmeti tüm dünyada kadınların en az %90'ına

ulaştırabilmektir.



Ülkemiz için bakıldığında ise, Sağlık

Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'de yılda yaklaşık

2 milyon gebelik olduğu ve maalesef bu gebelerden 465.000'inin

gebelikleri süresince hiç bakım almadığı 1998 Türkiye

Nüfus ve Sağlık Araştırmasında tespit edilmiştir. Yine

aynı araştırmada son 5 yıldaki doğumların %26.7'sinin evde

ve %19.4'ünün sağlık personeli yardımı olmadan

gerçekleştiği belirlenmiştir. Ülkemizde anne ölüm oranı

her 100.000 canlı doğum için 49.2 iken yaşam boyu anne ölüm

riski 570 gebelikte birdir. Yani Türkiye'de her 570 kadından

biri gebeliğe bağlı nedenler ile yaşamını yitirmektedir.



Tüm dünyadaki anne ölüm nedenlerinin görülme sıklığı

şu şekildedir.













Neden

%





Kanama

25





İndirekt nedenler (kalp

hastalığı vb.)

20





Enfeksiyon

15





Uygunsuz kürtaj

13





Gebelik

toksemisi

12





Doğum komplikasyonu

8





Diğer nedenler

(emboli, dış gebelik vb.)

7















Yaklaşık yarısı doğum sırasında olan ölümlerin üçte

biri çok basit bir şekilde önlenebilecek olan kanama nedeni

ile gerçekleşmektedir. Hastanede olan doğumlarda ise kanamaya

bağlı anne ölüm oranı son derece düşüktür. 1968-1992

yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Hastanesinde

görülen anne ölümleri incelendiğinde, kanamaya bağlı

ölümlerin oranı sadece %8.5 iken, her 10 ölümden 6'sı

enfeksiyon nedeniyle olmuştur. Bu enfeksiyonların dörtte

üçü ise uygunsuz şartlarda ve yetkili olmayan kişilerce

yapılan kürtajlar ya da kadınların kendi kendilerine düşük

yaptırmaya çalışmaları nedeni ile yaşanmıştır.



Anne ölüm nedenleri araştırmasında ölümlerin % 52.5

ünün yöredeki mevcut koşullarda, % 20.4 sinin gelişmiş

hastane koşullarında önlenebilir olduğu saptanmıştır.



En az bunlar kadar acı olanı ülkemizde bebek ölüm

hızının da yüksek olmasıdır. Doğan 1000 bebekten

yaklaşık 33 ü 1 yaşını tamamlamadan ölmektedir.Bebek

ölüm nedenleri içinde perinatal nedenler, zatürree ve ishal

gibi önlenebilir hastalıklar ilk sıralarda yer almaktadır.

Her gün yaklaşık 133 bebek yaşamını kaybetmektedir.



Sağlık Bakanlığı 2002 yılını anne ve çocuk

ölümlerini önleme yılı olarak kabul etmiş ve bu nedenle

"Ana ve Çocuk Ölümlerini Önleme Projesi" sini

geliştirmiştir.



21. yüzyılı yaşarken "evde doğum yaparken

bebeğiyle birlikte öldü" gibi haberlerin hala daha

gazetelerin üçüncü sayfalarında yer alması üzücü olduğu

kadar düşündürücüdür.



******



KAYNAKLAR





Atrash H., Maternal Mortality

Surveillance. Presentation at the Safe Motherhood

Technical Consultation in Sri Lanka, 18-23 October 1997.

Ayhan A, Bilgin F, Tuncer ZS, Tuncer R, Yanik A,

Kişnisçi HA. Trends in maternal mortality at a

university hospital in Turkey.Int J Gynaecol Obstet 1994

Mar 44:223-8

Graham WJ. and Campbell OMR. Measuring maternal health:

Defining the issues. London, London School of Hygiene and

Tropical Medicine, Maternal and Child Epidemiology Unit,

May 1991.42 p.

http://www.die.gov.tr/tkba/English_TKBA/t5.htm

http://www.saglik.gov.tr/sb/default.asp?sayfa=aramadetay&id=15&kelime=anne%20ö lümü&page=



http://www.unfpa.org/rh/mothers/statsbycountry.htm



http://www.un.org.tr/who/bulten/turk/bul7cocukolum.htm

Maternal Health Around the World" poster. World

Health Organization and the World Bank 1997

Maternal Mortality in 1995-****** Estimates

developed by WHO, UNICEF, UNFPA

National Center for Health Statistics. Vital statistics

of the United States. Vol II -- mortality. Part A.

Hyattsville, Maryland: US Department of Health and Human

Services, Public Health Service, CDC, 1967-1992

The WHO International Classification of Diseases, 10th

Revision, WHO, 1992.

UNICEF/WHO/UNFPA, Guidelines for Monitoring the

Availability and Use of Obstetric Services, October 1997.



Vork FC, Kyanamina S, van Roosmalen J. Maternal mortality

in rural Zambia. Acta Obstet Gynecol Scand 1997 Aug

76:646-50

WHO/UNICEF, Revised 1990 Estimates of Maternal Mortality:

A New Approach by WHO and UNICEF. WHO, Geneva, April

1996.





******



[/b] Geri































































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu