NLP ve Çapalar

[Pamukk]

ÇAPA DENİLEN UYARICILAR

NLP’de psikolojik bir durum yaratan uyarıcıya çapa denir.Çapalar yaşamımızın her anında,her yerde çoğu kez biz farkında bile olmadan bizim davranışlarımızı belirliyor.Kırmızı ışıkta otomatikman dururuz,kahvenin kokusunu duyduğumuzda canımız birden kahve ister.Okulda zil çaldığında yerimizden fırlarız.Bir reklam müziğini duymak bize otomatikman o ürünü çağrıştırır.Reklamlar çapalarla doludur.Reklamın amacı zihnimizde ürünle ilgili bir çapa oluşturmaktır.

Bilinçaltımız adeta çapalar deposudur.Bu çapaların farkında olmadığımız için birçok değişimi yapmakta güçlük çekeriz.Salt irade,değişimimiz için yetmez.Çünkü bilinaçltı,bilinçle çatışma halinde olduğunda kazanan daima bilinçaltı olur.

Çapalar iki yolla oluşur:

1)Zihinsel Yol
2)Duygusal Yol

Zihinsel yol

Duygularımızın belirli bir duyguyla bağlantısı olmaksızın oluşan çapalardır.Bir reklamı bin kere izlersek ya da işitirsek ürün zihnimizde çapa oluşturur.”Her gün her şekilde daha iyiye gidiyorum”türü cümleleri kendimize tekrarlayarak yaptığımız pozitif düşünme çalışmalarında aynı sözü hergün çokkez tekrarlamak çok önemlidir.

Günlük yaşamımızda tekrar tekrar gördüğümüz,işittiğimiz bir şey bir süre sonra belleğimize kazınır.Beynimiz günlük yaşamda uykuda olmadığımız anlarda saniyede 14 ve üzeri frekansta Beta dalgaları yayar.Sol beyin ağırlıklı bu algılamaların bilinçli zihnimizde yerleşmesi için çok tekrarı gerekir.Koku ve tat duyularıyla ilgili çapalar için görsel ve işitsel duyular kadar tekrar gerekmez.Çünkü koku ,tat ve dokunma duyularının merkezi farklıdır.

Bir pastanede yediğimiz leziz profiterolü, o pastanenin önünden geçerken yeniden hatırlamanız çok daha kolaydır.Oysa pastanenin adını tat bağlantısı olmadan hatırlamak tekrarı gerektirir.Bir şeyi yaparak öğrenmek,sadece görerek ya da dinleyerek öğrenmekten daha kolaydır.Daha az tekrarı gerektirir.Araba kullanmayı,e binmeyi öğrenmenizi hatırlayın.

Duygusal yol

Bu yolla bazen tek bir çapa bile kalıcı olabilir.Duygusal yoğunluk yaşadığımız anlarda beş duyumuz herşey ile duygumuz arasında bağlantı kurar.Sürekli gördüğümüz ve reklamını işittiğimiz bir restorana gitmek için ikna olmamız belki bin kez tekrarı gerektirir.Ama hayatımızın aşkına bir kere o restoranın önünde rastlamışsak bilinçaltımız bu iki olayı birbirine bağlar ve biz her restoranın önünden geçişimizde nedense iyi duygular hissederiz.Aynı durumlar olumsuz yaşanılanlar için de geçerlidir.




Gözümüz kapalı birşeyi dinlediğimiz durumda,örneğin meditasyon yaparken,beynimiz Alfa frekansında faaliyet gösterir.8-13 hz arası faaliyet gösteren Alfa boyutunda bir şeyin çapa oluşturması için 21-30 kez tekrarı gerekir.Bu nedenle çapa oluşturmak amaçlı dinleniler meditasyonlar 21 gün boyunca hergün dinlenmesi gerekir.

4-7 frekans arasında faaliyet gösteren Theta boyutu limbik sistem veya orta beyini hedef alır ve kinestetik çapalamalar için idealdir.Sadece bir veya iki kez tekrarı gerektirir.Bunun için üzerinde çalıştığımız kişiyi derin duygusal yoğunluğa sokarak yaptığımız çalışmalar hızlı değişim sağlar.Kişiyi değiştirmek istediği duyguya Theta boyutunda soktuğumuzda istenilen yeni duyguyu yerine kolayca koyabiliriz.

Frekansı 3 ve altında olan Delta boyutuna değişim için tek çapa yeter.Daha doğrusu çapaya gerek yoktur.Çünkü o boyutta her şey çapadır.Koma halinde anestezi altında ve hayatımızın ilk 2 yılında Delta boyutunda yaşamı algılarız.

Apandisit ameliyatı olmak için hastaneye yatan bir kadına genel anestezi uygulanır.Ameliyat esnasında doktorlardan biri kadının göğüslerinin çirkinliği üzerine espiriler yapar.Anestezi altındaki kadın bu espirileri Delta boyutunda duyar.Ameliyat başarıyla sona erer ama kadın bir süre sonra göğüs kanseri olur.Kanser ilerler ve kadın “çirkin göğüslerinden”ameliyatla “kurtulur”Bilinçaltı gücünü görebiliyormusunuz?Ameliyathanelerde hastanın başucunda sarfe edilen sözlere dikkat ve özen gösterilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Çocuklar yaşamlarının ilk 2 yılını Delta ve Theta ,2-6 yaş arasını Alfa boyutunda geçirir.
Mantık yani Beta ,altı yaşından sonra başladığı için çocuğun ilk 6 yılında yaşamla ilgili edindiği izlenimler salt duygu boyutunda olur.Çocuk kendisine her söyleneni sünger gibi emer ve her görüntü,ses,dokunuş,tat,koku onda çapa oluşturur.Bunları değiştirmek semptomları geçirmekle olmaz.Yeniden programlama gerekir.

Duygusal anlar beynimizde değişik dalgalarda kayda geçer.İki yaşına kadar Delta,ve Theta ile,2-6 yaş arası Alfa ile,daha sonra ise Beta ile..

Bizde bir alışkanlık yaratan çapalar tekrarlarla oluşur.Alışkanlıları değiştirmek için yeni yolların tekrarı gerkir.Bağımlılıklar duygusal içeriklidir.İnsanlar ya hazza yönelmek ya da acıdan kaçmak için bağımlılıklar geliştirir.Her bağımlılık,aslında bize hizmet etmeyen,ama hizmet ettiğini sandığmız bir çapadır.Bağımlılıklarımız bize zarar verse de hala acıdan kaçmamıza ya da haz duymamıza yardım ettiğini sanırız.
Bu noktada NLP’nin temel savlarından birini hatırlayalım.Her davranışın altında olumlu bir niyet yatar.Her bağımlılığın ardında olumlu bir niyet yatar.Kimse kanser olmak için sigara içmez.Kendisini rahatlatmak için sigara içer.Kimse şişmanlamak için yemek yemez.Yiyecek ona bir şekilde güven duygusu sağladığı için yer.Kimse kendisine kötü davranan biriyle evliliğini sürdürmek istemez.Evlilik ona güvenlik,ait olma,prestij,ekonomik güvence,toplum önünde saygınlık,yalnızlık duygusunu aşma yanılgısı gibi “gizli” kazançlar verdiği için kişi bağımlılığı sürdürür.”Gizli “kazançlar kişinin belki farkında bile olmadığı “iyi niyet”in diğer adıdır.

Çapalama egzersizlerinde önemli olan niyet ile uyarı arasındaki bağlantıyı kopararak yeni bir bağlantı oluşturmaktır.


********* Devamı gelecek **********

[Pamukk]

İLK ÇAPALAR

İnsan ana rahmine düştüğü andan itibaren çapalarla şekillenen bir varlıktır.Hamilelik boyunca annenin yaşadığı deneyimler,hissettiği duygular,beslenme şekli,bebeği şekillendirir.Çocuk istenip istenmeyen bir bebek olduğunu bile “hisseder.”

Belki de doğuştan getirdiğimiz karakterimiz,anne rahminde yaşadığmız deneyimlerle bağlantılıdır.Tıpkı kişiliğimizin şekillenmesinin doğumdan sonra aile ve çevre etkisiyle oluşması gibi.Anne rahminde yaşanan her türlü deneyim çocuğun bilinaçltında Theta ve Delta boyutunda kayda geçer.Çocuk doğduktan sonra da ilk 2 yılı bu frekanslarla algılar.
Yaşamımızın her anı tüm kayıtlarıyla birlikte bilinçaltımızda depolanır.

Eksik yaşanan anlar tamamlanmak ister.Bu yüzden sürekli bizi geçmişe doğru çeker.Her şey doğası gereği tamamlanmak,bütünleşmek,bir olmak ister.

Tüm dikkatimizi vermeden geçirdiğimiz anlar tamamlanmadığı için daha sonra tamamlanmak umudu ile bellekte kayıt olarak kayda geçer.Bu kayıtlar öyle çoğalır ki zamanla insanın tüm yaşamı kayıtlarla yönetilir hale gelir.Ve kişi robotlaşır.Robot ya da mekanik insan sağlıklı bir değerlendirme yapamaz.Berrak bir görüşe sahip olamaz.Duygusal kayıtların esiri olan insan,özgürleşemez.Daima birşeylere bağımlı olma ihitiyacı duyar.Dine,kişilere,politik ideolojilere,nesnelere,ünvanlara,koltuklara.Böylec e güven gereksinimi sağlayacağını umar.

Gerçek güven bilincin gelişmesiyle kazanılır.Bilinçli insan,duygusal değil duyarlıdır.Bu duyarlılık zihnimizde zeka,yüreğimizde sevgi olarak tezahür eder.

Her insan BEN olarak dünyaya gelir.Ben,bilincin bireyselleşmiş halidir.Ben,akıl denilen duygusal kayıtlarla özdeşleştiğinde EGO oluşur.Ego bilinci tutsak kılar.Dış dünyadan ve iç dünyamızdan gelen verileri BEN’ e ulaştırmak üzere postacı görevini yapması gereken EGO an’ın sorumluluğunu üstlenmediğimiz için bir süre sonra kendisini efendi sanmaya başlar.İletmesi gereken mektupları açıp okumaya ve dilediği gibi yorumlamaya başlar.Hizmetkar iken efendiliği ele geçirmiştir artık.EGO’nun bize BEN diye yutturmaya çalıştığı maskesi,bizi kendisine inandırmak için GURUR denilen aracı kullanır.Ego gururludur,onurludur.Ego aynı kayıtları tekrar tekrar çalarak güvence(haklılık)ve onay peşinde koşar.

Peki aklın amacı nedir?Aklın tekbir amacı vardır.Varlığını sürdürmek.Akıl varlığını sürdürmek ister.Kendisini BEN sandığı için özdeşleştiği herşey uğruna mücadele verir.Akıl BEN ile özdeşleştiğinde EGO oluşur.Kayıtlar sadece duygusal bellekten ibaret olsaydı ,yani her an tüm farkındalık ile yaşanabilseydi tam bir bilinçlilik hali olurdu.O zaman BEN ,sağlıklı olarak kendi özgün bireyselliğini ifade eder,evrensel bilince kendi yaratcılığının katkısını yaparak bütünü genişletirdi.

EGO,kendisini parasıyla özdeşleştirmiş ise parası uğruna hayatnı bile tehlikeye atabilir.Ego ,kendisini yazdıklarıyla özdeşleştirmiş ise bir yazar ,yazdıklarını kurtarmak üzere alevler içinde kalan bir binaya dalabilir.Kimisi yana binaya altınlarını,kimisi çocuklarını,kimisi kocasını kurtarmak için dalar.Kişi kendisini kahramanlıkla ,vatanseverlikle özdeşleştirmişse koşa koşa savaşa gider.Kişi kendisini bir dinle veya ideoloji ile özdeşleştirmişse üzerine bombayı sararak ölüme,cihada gözünü kırpmadan gider.Böyle durumlarda ego yani akıl varlığını sürdürebilmek için bedeni öldürecek birşeyi yapmaktan çekinmez.


Duygusal bellekten oluşan ve BEN ile özdeşleşen AKIL yani EGO’nun tek bir amacı vardır :

Kendi Varlığını Ne Pahasına Olursa Olsun Korumak

Egosunu yani gururunu korumak için namus uğruna cinayet işler.Konumuyla,unvanıyla,koltuğuyla özdeşleşmişse kendisine tehdit olarak algıladığı her duruma ve kişiye karşı saldırgan tutum sergiler.

Egonun Varlığını Koruma Yolu Haklı Olmaktan Geçer.

Haklı olmak için kayıtları tekrar tekrar çalar.Akıl kayıtlarındaki duygusal deneyimler egonun çarpık değerlendirmesiyle bakış açılarına,inançlara,düşüncelere,kararlara dönüşür.Kişi kendi aklının bakış açısını,inançlarını,düşüncelerini ve kararlarını tek doğru olarak kabul eder.Onlara yapılan herhangi bir eleştiri ya da karşılaştığı farklı inancı,düşünceyi,kararı, ya da bakış açısını bir saldırı olarak algılar.

Akıl mutlu olmak peşinde değil,haklı olmak peşindedir.Bunun için ölümü bile göze alır.İntihar,haklı olduğunu tüm dünyaya gösterme eylemidir.
Ben mutlu olmak ister,ego haklı olmak.
Ego kendisini korumak için kabul görmek ister,onaylanmak ister.Kendine benzeyenlerle birlikte olmak ister.Böylece bakış açısında,inançlarında,düşüncelerinde,kararlarında, haklı çıkacak seçimlerde ve davranışlarda bulunur.

Bir fareyi labirente koyduğunuzda eğer daha önce peyniri üçüncü tünelde bulmışsa önce oraya gider.Bulamayınca, bir iki kez adaha üçüncü tünele girer çıkar.Sonra diğer Tünellere girip çıkarak peyniri bulmaya çalışır.Eninde sonunda peyniri bir tünelde bulur.Çünkü amacı peyniri bularak mutlu olmaktır.

İnsan ise egosunun kontrolü altında üçüncü tünelde peynir olduğunu hatırlar.Bu peynir kendisi için sevgi,başarı,sağlıklı beden gibi herhangi bir şey olabilir.Derhal üçüncü tünele dalar.Peyniri bulamayınca tekrar girer.Peynirin orada olması gerektiğinde ısrarlıdır.
O haklı olmak zorundadır.Bir zamanlar orada bulmuştu peyniri ya.Yine orada olmalı.

Ömür boyu üçüncü tünelde tünelde koşturur durur.Peyniri bulacağım diye.Aynı hataları tekrar eder durur ve her seferinde neden peyniri bulamadığı konusunda mazeretler üretir.Çoğu insan peynirine kavuşamadan yaşamını tüketir.Oysa bu dünyada peynire kavuşan insanlar da var.

[Pamukk]

KAYITLAR

Yaşamı Sürdürmek İçin Gerekli Kayıtlar

Bu tür kayıtlar sadece duygusal belleği içerir.Yaşamı sürdürmek için gerekli derken kişinin gerçek ya da hayali tehlikelere karşı varlığını korumak için gerekli olduğunu sandığı kayıtlar kastediliyor.Bu kayıtlar üç kategoriye ayrılır.

Kategori 1

Bir Numaralı Deneyim

Bu deneyimler acı,darbe,yarım ya da tam bilinçsizlik halini çerir.Tabii ki yaşamı tehdit edici olarak algılanan deneyimlerdir.Yüksek seviyede acı,kısmi anestezi gibi yarı bilinçsizlik halleri ya da uyku ve koma gibi tam bilinçsizlik durumlarında yaşanan deneyimlerde beyin Beta dalgalarıyla algı yapmaz.Algılar Theta ve Delta düzeyinde olur.Bu yüzden bilinçaltının derinliklerinde gömülür.Faaliyetlerini orada Beta bilincinden gizli sürdürür.


Kategori 2

İki Numaralı Deneyim

İki numaralı deneyimde kayıtların oluşması için şok edici bir kayıp ve bu kayba eşilk eden güçlü bir olumsuz duygu olması gerekir.Örneğin,tüm ölümler bir çocuk için beklenmedik ve şok edicidir.Bu kaybın bir numaralı deneyimle herhangi bir bağlantısı olduğunda iki numaralı deneyim oluşur.


Kategori 3

Üç Numaralı Deneyim

Üç numaralı deneyim aklın bir ya da iki numaralı deneyimle bağlantı kurduğu herhangi bir şey olabilir.Egonun mantığı kendine özgüdür.Ego mantığına göre A=B, B=C, C=D ,D =E ye diye gider.Ego mantığı tepkiyi tetikleyen uyarıcı olarak bir ya da iki numaralı deneyimle bağlantılı olan herşeyi tehdit olarak algılayabilir.

Tüm sorunlarmız aslında bir numaralı deneyimlerimizle bağlantılı ,bazıları iki numaralı deneyimler aracılığıyla da olsa.Herhangi bir numaralı deneyimin kaydına ulaşıldığında onu yeniden yaşayarak ama bu kez tamamlayarak yok etmek mümkündür.Bu deneyimle bağlantılı tüm iki ve üç numaralı deneyim kayıtları da kendiliğinden yokolur.Kaydın boşluğu bilinçle dolar.Bilince çıkan her deneyim etkisini yitirir.Kayıtlar gücünü bilinçaltının karanlığından alır.Deneyimin yerini mantık,inanmak,ümit etmek,kıyaslamak gibi kavramlar tutmaz.Mantık aklın ürünüdür.

Her akıl kendi mantığını yürütür.Ve daima haklıdır.Yapamam diyorsanız da haklısınız.Yapabilirim diyorsanız da haklısınız.Akıl haklı çıkmak için uygun bir mantığı yürütme ustasıdır.Kendisine yalan söyler,özdeşleşir,hayaleri gerçeklerle karıştırır ve buna da gerçekmiş gibi inanır.Önce sonucu yaşar,sonra sonuca uygun bir savunma mantığı yürütür.Bu nedenle her davranışın altında olumlu bir niyet yatar.

Bilinçli Çapalama

Kendimizi ya da başkalarını çapalamada en önemli şey çapalama zamanını doğru tespit edebilmektir.En uygun zaman duyguların en yoğun yaşandığı zamandır.Çünkü Beta frekansı dışında oluşan tüm çapalar duygu bağlantılıdır.Etkinliğin derecesi duyguların yoğunluğuyla ilişkilidir.Bu duyguya ne kadar yoğun girersek çapalama o kadar güçlü,ihtiyacımız olan zamanda çapaı tetiklemek de o kadar kolay olur.

Çapalamanın birinci koşulu yoğun duygulara girmek,
ikinci koşulu çapayı doğru yere atmaktır.

Kinestetik çapalamada bedenin sürekli kullanılan bir yerini (örneğin avcumuzun içi)çapalamak uygun olmaz.Çapalama bilinçli olarak belirli bir deneyimi yaratmak için bir uyarıyla bağlantı kurmaktır.Sık sık tokalaşmak zorunda olduğumuzu düşünürsek,avcumuz bu yüzden uygun değildir.

Uyarıcı kolayca tekrarlanabilen bir şey olmalıdır

Tek başına bir kanal kullandığımızda kinestetik çapa en etkilidir.Çünkü duygularla bağlantısı en güçlü olan kinestetik çapadır.Bedenin kendine özgü bir belleği var.Ama mümkünse her üç kanalda çapa yapmak en etkilidir :Görsel,İşitsel,Kinestetik

NLP ‘nin etkili olması için inanmanız gerekmiyor.

Çapa için 4 Anahtar :

1)Duygu Yoğunluğu
2)Zamanlama(en yüksek deneyim anı)
3)Uyarıcının özgünlüğü
4)Uyarıcının tekrara uygun olması

Gizli Çapalama

Bu yol,yoğun duygular içinde olan birisini ona söyleyerek,ya da söylemeyerek çapalama yoludur.Karşınızdaki kişinin böyle bir beklentisi olmadığı için çok kolay ve etkilidir.

Çapalama doğal bir süreçtir.Farkıda olsak da olmasak da zihnimiz her an birşeyle birşeyin bağlantısını kuruyor.Bu doğal süreci bilinçli bir şekilde kullandığımızda yaşamımızda çok şeyi değiştirebiliriz..

[Pamukk]

Bir firmada üst düzey yöneticilik yapan bir kişinin en büyük korkularından biri kalabalık izleyici önünde konuşma yapmaktı.Kendisine reddedemeyeceği bir kişi tarafından yapılan konuşmacı olma teklifine "hayır" diyememişti.Ama konuşma günü yaklaştığında ecel terleri dökmeye başlamıştı.Uyku düzeni bile bozulmuş,kendisini hasta edip yatağa düşmesine az kalmıştı.Hasta olup gidememeyi de gururuna yediremiyordu.Ayrıca bu korkusunu aşmak da istiyordu.Bu yüzden ne çok fırsatlar kaçırmıştı iş yaşamında.NLP eğitimi almıştı ama öğrendiklerini lullanamayacak kadar gergindi.

Konuşm ayapacağı günü hayalinde canlandırmasını istedim.Görsel alt sistemleri karanlık bir tablo çiziyordu.Burada örnek olması açısından işitsel alt sistemlerinin üzerinde durmak istiyorum.Ses sayısı çoktu.İnsanların sesi,otelde çalan fon müziği,ayak sesleri,gürültü,kendi kalbinin güm güm atan sesi."Sen bu işi beceremeyeceksin"diyen içsel sesi.Ses ve gürültü önden,iç sesi sağ kulağının doğrultusundan geliyordu.

Net olarak anlayamadığı sesler uğultulu,hılzı bir tempodaydı.Düzensiz,kesik kesik ve yüksekti.Kendi sesini cılız ve ince olarak tanımlıyordu.
Böylesine bir ses karmaşası içinde olmak,hayalinde bile kişiyi germeye yeter.Bedeni de stres tepkisini açıkça veriyordu.
Gözlerini açmasını söyledim.Yeni bir duyguya sokmadan önce kişiyi eski duygudan çıkarmak gerekir.Sislendirme dediğimiz duygu bağlantısını kesme işlemi konuyla hiç ilgisi olmayan saçma sapan bir soru sormakla yapılabilir.
"Akşama ne yemeyi planlıyorsun ?" gibi.

Bu kez sevdiği bir dostuyla derin bir sohbet içinde olduğu,kendisini konuşkan,hoşsohbet,espirili,içten,canlı,enerjik,ne şeli, hissettiği bir anı düşünmesini istedim.Önce bir yurtdışı seyahatinde arkadaşlarıyla içip eğlendikleri bir akşam aklına geldi.O akşam belki hoşsohbetti ama konuşma yapmadan önce bir şişe içkiyi yuvarlamasını istemediğim için başka bir anı yakalamasını istedim.İçkisiz bir hoşsohbet anı.Üniversite yıllarında en yakın arkadaşlarıyla çıktıkları bir tatilde yaptığı sohbet aklına geldi.Gelecekten beklentilerini,hayallerini coşkuyla,heyecanla,kahkahalarla paylaştıları bir akşamdı.Bu anı uygundu.

Gözlerini kapadı.Görsel alt sistemler hala capcanlıydı.Yine o sohbet anının zevkini yaşadığını görebiliyordum.Sıra işitsel alt sistemlere geldiğinde ses sayısı birkaç taneydi.Kendi sesi,arkadaşının sesi,rüzgarın sesi,ve kuşların sesi,kaldıkları otelin bahçesinden gelen müzik sesi.Hatta bitişik odada duş alan kişinin su sesini bile hatırladı.Sesler önden geliyordu.Sadece duş sesi arkada kalıyordu.Kendi sesi ve arkadaşının sesi kulağındaydı.Tempo hızlı,net ,ritmik ve düzenliydi.Kendi sesi tok,ritmik ve canlıydı.En uygun olduğunu hissettiğim anda sağ kulak memesine dokundum.Gülerek gözlerini açtı.Çapalandığını biliyordu.
Alt sistemlere ne kadar detaylı girerseniz o kadar etkili olur.
Artık konuşma yapacağı anda kullanacağı kaynaklar hazırdı.Herkes kendisi için gereken kaynağa sahiptir.Sislendirme için bir iki cümle geyik muhabbeti yaptıktan sonra hayalindeki konuşma yapacağı günü yaşamaya hazırdı.

Gözlerini kapamasını ve sağ kulak memesini tutarak konuşma yapacağı anı yeniden yaşamasını söyledim.Görsel alt sistemlerle resmi parlaklaştırdı.Panaromik ,hareketli,üç boyutlu, ve aydınlık yaptı.Film iki kaşının arasındaki noktada zihninde oynuyordu.İşitsel alt sistemleri tektek değiştirdik.Artık kabalalıktan çıkan ses ona ritmik geliyordu.Tempo hızlıydı.Kalbi sakin sakin atıyordu.İçindeki ses,bugüne kadar ne çok şeyi başardığını hatırla,bunu da başaracaksın hem de keyifle diyordu.Sesi tok ve canlı çıkıyordu.Aldığı alkışların volümü is eçok yüksekti.
Daha sonra kinestetik alt sistemleri de kendisine kaynak olacak biçimde değiştirdik.Enerjinin tüm bedeninde dolaştığını hissediyordu.Konuşmadan sonra içeceği suyun ve kahvenin tadını bile hissetti.
Kendisinin çok başarılı,espirili,doğal ve sıcak bir konuşma yaptığını ve bol alkış aldığını arkadaşının konuşma bitiminde gelip elini sıkarak teşekkür ettiğini gördü,duydu,hissetti.

Korkulan gün,beklenen güne dönüştü.Konuşmanın tam da hayalinde yaşadığı gibi geçtiğini bir saat sonra bana açtığı telefondan öğrendim.Sağ kulak memesiyle oynayarak kürsüye çıktığını söyledi.Bu üç yüz kişinin önünde yaptığı ilk konuşmaydı.Ama konuşmacı olmanın zevkini bir kez tatmıştı ya..Geçen günler onu bir televizyon programında izledim.Daha önce televizyon programlarından aldığı davetleri bir gerekçeyle rededdecek kadar fobisi olduğunu paylaşmıştı benimle.
Fobiler tek bir deneyimle oluşur.Olay çoğu kez unutulur ama etkileri yıllarca sürer.Fobinin böylesine hızlı oluşumu bizim öğrenme yeteneğimizin kapasitesini gösterir.


(Nil Gün'den alıntı)

[Novos]

pamukcum emeğine sağlık, keyifle okudum, paylaşımın için teşekkürler.

[Pamukk]

BASİT ÇAPALAMA EGZERSİZİ :


Çapalama dışsal uyarının,içsel tepkisini ve bunun sonucunda oluşan dışsal davranışı değiştirmeyi amaçlar.

Diyelim ki dışsal uyarı=patronunuzun yüzü ya da sesi olsun.

Bu uyarıyla içinizde,daralma hissediyorsunuz.

Dışsal davranışınız=Ezilme,büzülme olarak tezahür ediyor.(A davranışı)

Siz ise patronun karşısında özgüvenli bir davranış sergilemek istiyorsunuz.(B davranışı)

Bunu gerçekleştirmek için,B davranışını gerçekleştirdiğiniz başka bir kaynaktan yararlanmanız gerekecektir.(Yani B davranışını nasıl elde edebiliriz ona bakacağız)Bu kaynak,kendinizi özgüvenli hissettiğiniz herhangi bir durum olabilir.Başarılı bir tenis oyunu,danstaki yeteneğiniz,çapraz bulmacaları çözmekteki başarınız,sevdikleriniz arasında şarkı söylerken sesinizin güzelliğine duyduğunuz güven gibi.

"B'nin spesifik ve somut bir geçmiş deneyim hali olması önemlidir."

1.) Değiştirmek istediğiniz bir duyguyu ve yerine koymak istediğiniz bir duyguyu düşünün.Yerine koymak istediğiniz duyguyu farklı bir alandan seçin.

2.)Çapa oluşturmak için :(Çapa 1 noktası)Gözlerinizi kapayın,A deneyimine geri dönün.Şimdi oluyormuş gibi.Gördüğünüzü görün ve işittiğinizi işitin.Hissettiğiniz gibi hissedin.Aynı içsel tepkiyi hissettiğiniz anda,kendinize kinestetik(dokunsal)bir çapa yapın.Örneğin sağ dizinize dokunun ve bastırın.Çapa yaptığınız yeri unutmamak için belirgin noktaları seçin.Bu hiç yerini kaybetmeyeceğiniz bir ben veya bir yara izi gibi noktalar olabilir.

3.)Sislendirin.Gözünüzü açıp pencereden dışarı bakmak gibi..Sislendirmenin amacı,sizin kurtulmak istediğiniz o ilk tepkinizden ,duygunuzdan çıkmanızı sağlamaktır.

4.)İkinci basamağı bu kez B deneyimiyle yapın.Çapa 2'yi bu defa örneğin sol dizinize dokunarak yapın.

5.)Sislendirin..

6.)Gözlerinizi kapayın.Yine A deneyimine dönelim,A deneyimini yaşayın,Bu deneyimi yaşarken Çapa 1 noktasını tetikleyin.Yoğun duyguların en dorukta hissettiğiniz anda Çapa 2 noktasına dokunun.Aynı anda hem sol,hem sağ dizinize dokunuyor olacaksınız.Bir süre iki çapa noktasına aynı anda dokunun.Bunun amacı iki deneyimi entegre ederek A deneyiminin nötrleşmesini sağlamaktır.

Nefesinizin değişmesi,kaslarınızın gevşemesi gibi kinestetik değişimler entegrasyonun olduğunu gösterir.Önce Çapa 1'den elinizi çekin.Bir iki saniye sonra da Çapa 2 yi serbest bırakın.

7.)Sislendirin..

8.)Gözlerinizi kapayın.Gelecekte yine A deneyimini yaşayabileceğiniz bir durumu düşünün.Yarın patronla görüşme yapacağınız bir durum gibi..Bu kez sadece Çapa 2yi kullanın.Tepkinizin nasıl farklı olduğunu göreceksiniz.. :)

Not:Çapa 2 yi kuvvetlendirmek için kinestetik(dokunsal) çapanın yanına görsel ve işitsel çapa da ekleyebilirsiniz.

[Baris]

çok güzel bir paylaşım elinize sağlık..

[Pamukk]

SWITCH TEKNİĞİ

Switch tekniği giriş programlarında ve eğitimci eğitimlerinde öğretilen ilk tekniktir.Hem temel alt sistemlerin (boyut,parlaklık,konum,katılımcılık,izleyicilik)na sıl kullanılacağı hem de sonuçları şansa bırakmayan bir teknik olan yönlendirilmiş değişimin nasıl uygulanacağı konusundaki eğitimin başlangıç noktasıdır.

Switch tekniği şu an sahip olduğunuz istenilmeyen bir davranışı,istenilen bir davranış ile değiştirmek için kullanılır.

Adımlar:

1)Değiştirmek istediğiniz bir davranışınızı seçin

2)Eskisinin yerine koymak istediğiniz yeni bir davranış seçin

3)Gözünüzde kendinizi yeni davranışınızı uygularken (seyirci olarak)gösteren bir resim karesi canlandırın.Bu görüntüye baktığınızda size,kendinizde bu değişimi yaptığınızda sahip olacağınız güzel duyguyu vermeli.

4)Gözünüzde size rahatsızlık veren şu anki davranışı gösteren bir resim karesi canlandırın.Bu görüntüyü kendi gözlerinizle görüyormuş gibi (katılımcı olarak),o davranışı yaptığınızda(örnek:çikolata görüp karnınızın acıkması) hissettiğiniz duygularla yaşayın.Bu resmi canlandırdıktan sonra 5.adıma geçmeden önce resmi karartın.

5)Şimdi şu anki davranışınızın büyük,parlak bir resmini canlandırın.Yani sizi rahatsız ettiğinde gördüklerinizi görn.Resmin sol alt köşesine sizi yeni,istediğiniz davranışı edinmiş gösteren resmi koyun.

6)Şimdi de büyük,parlak resmi alıp karanlık hale getirin ve tüm görüntü alanını kaplayana kadar büyütün ve parlak hale getirin.Sonra da gözlerinizi açın.

7) 6.adımı mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde 5 kez tekrarlayın.

8)Geri dönün ve sizi rahatsız eden eski davranışınıza bakın ve duygularınızın nasıl değiştiğini görün.

[Pamukk]

HIZLI FOBİ YENME TEKNİĞİ

Bu tekniği güçlü fobilerinizi yenmek için kullanmadan önce orta dereceli korkularınız üzerinde kullanarak pratik yapmanızı öneriririm

1) Sizde orta derece korku yaratan bir durumu düşünün.Beğendiğiniz kişiyle tanışmak için ilk adımı atamamak,tanımadığınız birini telefonla arayıp o kişiden birşey talep etmek,küçük bir gurup önünde konuşmak gibi..Yani henüz fobiye dönüşmemiş bir korkunuzu seçin.

2)Zihninizde bir sinema salonunda oturduğunuzu canlandırın.Perdede kendinizi seyrediyorsunuz.Siyah beyaz bir kare o korku anını yaşamadan bir önceki anı perdede yansıtıyor.Siz izleyici konumundasınız.

3)Şimdi kendiniz sinema salonunda otururken,bedeninizden ayrılın ve projeksiyon odasına gidin.Burada hem salonda oturan sizin başınızın arkasını,hem de perdede yansıyan görüntüyü aynı anda görebiliyorsunuz.(Üçüncü pozisyon durumu)

4)Kendinizi seyrettiğinizi seyrederken korktuğunuz anın filmini siyah beyaz olarak oynamaya başladığını görün.Korku anını yaşayıp kendinizi yeniden güvende hissettiğiniz anda kareyi dondurun.

5)Projeksiyon odasından çıkın.Perdedeki karenin içine girin.Siz karenin içine girer girmez kareyi yeniden filme dönüştürün.Filmi bu kez renkli olarak sondan başa doğru hızlı geriye sararak oynatın.Videoyu oynarken hızlı geriye sarmak gibi.Bu hızlı geriye sarma işlemini birkaç kez tekrar edin.Her geriye sarış bir-iki saniyeden fazla sürmez.(Zihnin ne kadar hızlı düşündüğünü hatırlayın.Fobiler de bir deneyimle oluşuyor ve etkileri hiçbirşey yapılmazsa ömür boyu sürebliyor.Çözümün de etkileri bir ömür sürer.)Tamamladığınızı hissettiğinizde sislendirin.Bunu gerçek anlamda ayağa kalkıp dolaşarak da yapabilirsiniz.

6)Şimdi aşmak istediğiniz korku anını yeniden yaşayın.Şimdi nasıl hissediyorsunuz?Eğer hala korku duyuyorsanız egzersizi baştan sona kadar yeniden yapın.Egzersizin hakkını verdiğinizde korkunuzdan eser kalmayacaktır.Bu konuda zihninizin yarattığı bir korkuyu yenme gücüne de sahip olduğuna güvenin.

7)Egzersizin etkisini gerçek bir an içinde test edin.O hoşlandığınız kişiye yaklaşın.Tanımadığınız kişiyi telefonla arayın.Küçük bir gurup önünde konuşun.Bu tekniğin çok etkili olduğunu deneyerek bilin.Asansöre binme korkunuz varsa bulunduğunuz şehirdeki yüksek bir otelin çatı katına asansörle çıkın ve başarınızı bu şekilde kutlayın.

Evet,beyniniz çok hızlı bir öğrenme kapasitesine sahip,Aslında siz isteseniz de yavaş değişmeniz mümkün değildir.Değişim hızla olur.Yavaş değişim denen şey,yöntemin yeterli veya uygun olmadığı durumlarda sahip olunan bir inançtır.Değişmezsiniz,değişmezsiniz,bir anda değiştiğinizde sürecin tümü size değişimin yavaş olduğu izlenimini verir.Çabuk oluşan fobiler aynı çabuklukta aşılabilir.Uygun yöntemi kullanarak..Beyninizin ve zihninizin gücüne güvenin.

(Nil Gün)

[cemboli]

Çok güzel olmuş teşekkürler.Bende bu tekniklerin aynısının sesli anlatımı var.Dilerseniz siteye koyabilirim.